Özel Raportör Dr. Agnes Callamard, Kaşıkçı’nın vefatının ikinci yılı hasebiyle AA muhabirine görüntü konferans yoluyla değerlendirmelerde bulundu.
Orta Doğu’nun aktif gazetecilerinden Washington Post müellifi Kaşıkçı’nın evlilik süreçleri için 2 Ekim 2018’de girdiği Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda katledilmesine ait Callamard, “Bu, her şeyden evvel bir matem duygusu. Cemal’in karısı için derin bir ıstırap, Cemal’in çocukları için derin bir acı, onunla çalışan ve onunla birlikte hayal gören Cemal’in tanıdıkları için derin bir sıkıntı. Eminim ki bugün acı ve öfkeyle hatırlanacak bir gün.” sözünü kullandı.
Kaşıkçı’yı “Suudi Arabistan devletinin öldürdüğünü” belirten Callamard, ortadan geçen 2 yılda cinayetin sorumlularının ortaya çıkarılması açısından çok şey başarıldığını düşündüğünü aktardı.
Callamard, “Diğer taraftan, benim ve diğerlerinin görüşüne nazaran, memleketler arası toplum ‘Suudi Arabistan devletinin sorumluluğunu ve hatalıların hesap vermesi konusundaki gönülsüzlüğünü’ ifşa etmede beklentilerimizin tersine tesirli olamadı.” dedi.
“SUUDİ ARABİSTAN YARGI SİSTEMİNİN REHİNESİ OLAMAYIZ”
Callamard, gelecek aylarda da memleketler arası topluma baskı yapmaya devam edeceğini vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Suudi Arabistan’dan pek bir şey beklemiyorum. Ne yazık ki, bir buçuk yıl evvel soruşturmaya başladığımda da pek bir şey beklemiyordum. Suudi Arabistan yargı sisteminin rehinesi olamayız. Zira siyasi müdahalelere ne kadar boyun eğdiğini biliyoruz. Maalesef, 2019 Ocak ayından 2020 Eylül ayına kadar yapılan duruşmalar kuşkularımızı pekiştirdi. Bu yüzden adalet için diğer yerlere bakmamız gerekiyor. Cemal için adalet (Suudi Arabistan’daki) bir duruşmada gerçekleşmeyecek.”
“KAŞIKÇI, MUHAMMED BİN SELMAN’IN ONAYI İLE KATLEDİLDİ”
11 Temmuz’da AA’ya yaptığı açıklamada Kaşıkçı’nın katledilmesinde “baş şüphelinin” Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman olduğunu belirten Callamard, bu değerlendirmesini tekrarladı.
Callamard, “Veliaht Prens’in tam bilgisi ve onayı olmadan Kaşıkçı’nın bu halde katledilmesi pek muhtemel değil.” dedi.
Muhammed bin Selman’ın en yakın müracaatlarının da cinayetin “ön planlama aşamasında” rol oynadığının bir gerçek olduğunun altını çizen Callamard, tüm gerçeklerin dolaylı da olsa “Kaşıkçı’yı öldürme emrinin” Veliaht Prens tarafından verildiğine işaret ettiğini lisana getirdi.
Callamard, bununla birlikte kendisinin şahsen, Kaşıkçı’nın öldürülmesinin “doğrudan” Muhammed bin Selman ile ilişkilendirildiğine dair “maddi kanıt” bulamadığına dikkati çekerek, bu noktada ABD istihbaratını işaret etti.
Callamard, “Bu nedenle, ABD istihbarat servislerinin yaptıkları çalışmalar ve topladıkları bilgiler değerli. İşte bu yüzden Muhammed bin Selman’ın cinayetteki sorumluluğuna ait CIA değerlendirmesinin kamuya açıklanmasını talep etmeye devam etmemiz gerekiyor” vurgusu yaptı.
TÜRKİYE’DEKİ YARGILAMAYA ÖVGÜ
Suudi Arabistan’daki adalet sisteminde Veliaht Prensin yargılanmasının neredeyse imkansız olduğunun altını çizen Callamard, duruşmada cinayetin azmettiricileri yerine “kiralık katillerin” yargılandığını lisana getirdi.
Türkiye ve Suudi Arabistan’daki yargılamayı kıyaslayan Callamard, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca Kaşıkçı cinayetine ait Suudi Arabistanlı 6 kuşkulu hakkında ikinci iddianame hazırlamasından memnuniyet duyduğunu söyledi.
Callamard, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin yargılamada ilerleme kaydetmesinden memnuniyet duyuyorum. Temmuzda birinci iddianameyi hazırlamalarının akabinde eylül ayında da ikinci iddianameyi hazırlamalarına sevindim. Tüm bunların, Türkiye’deki soruşturmanın bütünlüğü açısından kıymetli olduğunu düşünüyorum. Artık delillerin kamuoyuna açıklanarak milletlerarası topluma sunulması kıymetli.”
BIRTAKIM BELEDİYE LIDERLERININ SUUDİ ARABİSTAN’A BOYKOTUNA TAKVIYE
Callamard, Londra Belediye Lideri Sadık Han ile birlikte New York, Los Angeles ve Paris Belediye Liderlerinin Suudi Arabistan’ın G20 devir başkanlığı çerçevesinde bu hafta konut sahipliği yaptığı milletlerarası doruğa katılmayı ve temsilci göndermeyi reddetmesini de memnuniyetle karşıladı.
BM Özel Raportörü Callamard, “dünyanın en büyük ve en nüfuzlu” birtakım kent belediye liderlerinin, Suudi Arabistanlı girişimcilerin büyük yatırımlarına karşın böylesine bir adım atmasında milletlerarası medyanın cinayeti gündemde tutmasının da rol oynadığını tabir etti.
Bu kararların alınmasında yalnızca kendisinin değil tıpkı vakitte Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz ve insan hakları örgütlerinin yürüttüğü kampanyaların da tesirli olduğunu belirten Callamard, şunları kaydetti:
“Suudi Arabistan’ın attığı adımları izlemeye devam edeceğim. Vazifem mühletince BM’nin müdahil olmasını ve Kaşıkçı’ya yapılanları görmezden gelmemesini sağlayacağım.” halinde konuştu.
Özel Raportör Callamard, BM tarafından Kaşıkçı cinayetini soruşturmakla görevlendirilmişti.
Callamard’ın BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) bünyesinde hazırladığı ve 2019 Haziran ayında açıklanan 101 sayfalık raporda, Suudi Arabistan, Cemal Kaşıkçı’yı taammüden ve taammüden öldürmekten sorumlu tutulmuştu.
NTV