Kontrol ve danışmanlık firması Ernst & Young Türkiye (EY), Türkiye’de birleşme ve satın almaların genel görünümünü ortaya koyan “Birleşme ve Satın Alma Süreçleri 2020 Raporu”nu açıkladı.
Rapora nazaran, Türkiye’de süreç sayısı 209 ile 2019 yılına paralel seyrederken, süreç hacminde ise 6,9 milyar dolar ile yüzde 153 artış yaşandı.
EY Türkiye 2020 yılında şirket birleşme ve satın alma süreçlerini değerlendirirken, Türkiye Varlık Fonu (TVF) kaynaklı süreçleri, Bilişim kesiminin hissesinin artmasını ve başlangıç basamağındaki teşebbüsler açısından bir ekosistem oluşmaya başlamasını ön plana çıkardı.
2021 yılı için salgının yavaşlamasıyla yabancı yatırımcıların Türkiye’ye ilgisinin artacağı, iktisat siyasetlerindeki değişimin yatırımcı inancına yansıyacağı ve beklenen kamu kaynaklı süreçlerle salgın nedeniyle ertelenmiş birtakım özel kesim süreçlerinin gerçekleşmesine bağlı olarak 10 milyar doların üzerinde bir süreç hacmine ulaşılabileceği öngörülüyor.
Rapora nazaran, Covid-19 salgınının yarattığı olumsuz ortamın hakim olduğu 2020 yılında, tüm dünyada birleşme ve satın alma süreç adedi 2019 düzeylerine emsal gerçekleşirken, süreç hacminde değerli ölçüde düşüş gerçekleşti.
Türkiye’de ise 2020 yılında süreç adedi 209 ile 2019 yılı düzeyinde gerçekleşirken, bunlardan 89 adedinin büyüklüğü açıklandı. Büyüklükleri açıklanan süreçler dikkate alındığında, toplam süreç hacminde 6,9 milyar ile 2019 yılına nazaran yüzde 153 artış yaşandı. Bu artışın ardındaki ana etken olarak kamu tarafında TVF’nin gerçekleştirdiği süreçler ile özel bölümde bilişim bölümü kaynaklı süreçler yer aldı. En büyük 2 süreç olan TVF’nin Turkcell satın alımı ile Peak Games’in Zynga’ya satışı süreçleri, toplam süreç büyüklüğünün yüzde 52’sini oluşturdu.
En büyük 10 süreçte TVF’nin direkt ya da dolaylı olarak taraf olduğu süreçler yüklü olarak yer alırken, çok sayıda küçük dengeli sürecin gerçekleşmesi bilhassa yeni teşebbüsler açısından bir ekosistemin oluştuğunun göstergesi olarak değerlendirildi.
Yerli yatırımcılar geçen 5 yıldan sonra birinci kere toplam süreç hacminde yabancı yatırımcıları geride bıraktı. 2020 yılındaki süreçlerden bedeli açıklanan 25 süreç ile 3,1 milyar dolarlık kısmını, alıcı tarafın yabancı sermaye kökenli olduğu süreçler oluşturdu.
Böylelikle, yabancı sermayeli süreçlerin işlem adedi içindeki hissesi yüzde 31 ile genel eğilime uygun olmasına karşın süreç büyüklüğü içindeki hissesi 2020 yılında yüzde 45’e indi. Bu oran son 5 yıldaki en düşük seviyeyi temsil ediyor. Yabancı yatırımcıların coğrafik dağılımına bakıldığında, birinci sırada toplam süreç hacmi içinde yüzde 31 hisse alan ABD yer alırken, ABD’yi Katar ve Lüksemburg takip ediyor.
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen EY Türkiye Strateji ve Kurumsal Finansman Kısmı Ortağı İlhami Koç, yabancı yatırımcıların süreç hacminin salgına karşın artış gösterdiğine vurgu yaparak “Yabancı yatırımcıların Türkiye odaklı gerçekleştirdikleri süreç hacminin 2020 yılında 3 milyar doların biraz üstünde olduğunu görüyoruz. Bu sayı, geçen seneye oranla artış gösterirken, toplam büyüklük içerisinde yüzde 45 ile son 5 yılın en düşük düzeyini temsil ediyor. Oranın düşmesindeki ana etkenin, yabancı yatırımların azalmasından çok, TVF bünyesinde gerçekleştirilen süreçler nedeniyle yerli yatırımların artması olduğunu düşünüyoruz” dedi.
ÖZEL SERMAYE FONLARININ TÜRKİYE’YE İLGİSİ 2019’UN ÜZERİNDE SEYRETTİ
Rapora nazaran, 2020 yılında özel sermaye fonlarının gerçekleştirdiği süreçlerin hem adedinde hem de hacminde 2019’a nazaran artış görüldü. Özel sermaye fonları, 2020 yılında 90 sürece imza atarak, bedeli açıklanan süreçlerle toplam 3,4 milyar dolar düzeyinde hacim gerçekleştirmiş oldu. Bu yıl, toplam süreç adedinin yüzde 48’ini oluşturan özel sermaye fonlarının gerçekleştirdiği süreçler ortasında bedeli açıklanan en yüksek hacimli süreç ise TVF’nin Turkcell’in yüzde 26,20 payını 1,8 milyar dolar bedelle satın alması oldu.
Özel sermaye fonlarının aktivitesinin gelecek periyotta de 2020 yılında olduğu üzere iyi bir grafik çizeceğine değinen EY Türkiye Strateji ve Kurumsal Finansman Kısmı Kıdemli Müdürü Mert Göknar da şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye klâsik iktisat siyasetlerine dönerek daha öngörülebilir bir periyoda girdi. Bunun yanında pandemi kaidelerine karşın Türkiye’nin 2020’yi öbür dünya ülkelerinin bilakis yatay bir büyüme ile kapatması bekleniyor. Bu sebeplerle 2020 yılında özel sermaye ve teşebbüs fonlarının artan ilgisinin önümüzdeki sene de artarak devam etmesini, buna ek olarak bilişim kesimindeki süreçler ile birlikte startup şirketlere yapılan yatırımların artmasını öngörüyoruz.”
2020 yılında gerçekleşen 209 sürecin yüzde 54’ünün bilişim bölümünden çıktığını ve süreç pahası olarak 2,1 Milyar ABD Doları ve yüzde 31 hisse ile telekom kesimi ile birlikte dorukta yer aldı.
Raporda, bilişim dalı alt dalları itibariyle de bedellendiriliyor ve alt dallar ortasında oyun bölümü ön plana çıkarılıyor. Bu alanda 9 adet süreçle yaklaşık olarak 2 milyar dolarlık sürecin gerçekleştiği belirtilirken, bu süreçler içerisinde 1,8 milyar dolar büyüklüğündeki Peak Games sürecinin bu hacmin büyük bir kısmını tek başına oluşturduğu söz ediliyor. Raporda, 2020’de gerçekleşen Peak Games ve Rollic Games süreçlerinin yanı sıra 2018 yılında gerçekleşen Gram Games süreci de dikkate alındığında Türkiye’nin dünyada taşınabilir oyun kesiminde ön plana çıkan ülkelerden biri haline geldiğine dikkat çekiliyor.
KAMU TARAFINDA, TÜRKİYE VARLIK FONU’NUN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ SÜREÇLER YILA DAMGASINI VURDU
Kamu kaynaklı süreçler açısından, Türkiye Varlık Fonu’nun alıcı ve birleştirici bir rol üstlenmesi nedeniyle, 2020 yılı istisnai yıl oldu. TVF, toplamda 2,8 milyar dolarlık 8 süreçle, tek başına toplam süreç büyüklüğünün yüzde 40’ını oluşturdu.
Rapora nazaran, 2021 yılında da kamu kaynaklı süreçlerin tüm birleşme ve satın alma süreçleri içerisinde değerli bir hisseye sahip olacağı varsayım ediliyor.
Raporda, başlangıç basamağında yapılan yatırımların gitgide arttığı belirtilirken, süreç büyüklüğü açıklanan 89 adet sürecin 39 adedinin bedelinin 1 milyon doların altında olduğu vurgulanıyor. Süreç kıymeti açıklanmayan yatırımların büyük bir kısmının de yeniden 1 milyon dolarının altında olduğu iddia ediliyor.
Alıcı tarafta yer alan yatırımcıların birçoklarının yerli ve yabancı teşebbüs sermayesi fonları ya da melek yatırımcılardan oluştuğunun, bilhassa, yerli teşebbüs sermayesi fonlarının bu alanda daha fazla rol almasının beklendiğinin altı çiziliyor. EY Türkiye, bu datalardan yola çıkarak, Türkiye’de start-up’lar için bir ekosistemin oluşmaya başladığına işaret ediyor.
Raporda, 2021 yılında şirket birleşme ve satın almalarının evvelki yıllara nazaran adet ve hacim olarak daha yüksek olması bekleniyor. Öncelikle, 2021 yılında beklenen evvelki yıllara nazaran daha istikrarlı bir para siyaseti ve yüksek büyümenin şirket birleşme ve satın almaları için de olumlu bir ortam yaratması bekleniyor. Ayrıyeten, salgın nedeniyle baskı altında kalan ulaştırma, turizm ve perakende kesimlerinde yaşanabilecek süratli bir toparlanma ile bu dallardaki şirketlere olan ilginin tekrar canlanması da beklentiler ortasında yer alıyor.
Raporda ayrıyeten, dünyayı tesiri altına alan salgın ile bir arada teknoloji bölümünün nispeten olumlu etkilendiğine dikkat çekilerek, bu dalda gerçekleşen süreç sayısının ve süreç hacminin giderek artmasının beklendiği vurgulanıyor.
2020 yılında salgın sebebiyle ertelenen ve 2021’de kapanması beklenen süreçler ve kamu dalında beklenen süreçlerin gerçekleşmesine bağlı olarak 2021 yılında şirket satın almaları ve birleşmelerinin süreç hacmi olarak 10 milyar dolar düzeyinin üzerine çıkması kestirim ediliyor.
EY Türkiye Strateji ve Kurumsal Finansman Kısmı Lideri Özge Gürsoy Büyükavşar ise ”Ülkemizin salgın periyodunu öteki dünya ülkeleri tersine yatay bir büyüme ile kapayacak olması bunun yanında değişen iktisat idaresi ile bir arada kur-faiz istikrarının tekrar sağlanması 2021 yılında daha istikrarlı bir para piyasası göreceğimizi işaret etmektedir. Tüm bu gelişmeler ışığında 2020 yılını salgına karşın şirket birleşmeleri ve satın almaları konusunda pek olumlu geçiren Türkiye için 2021 yılının da olumlu geçmesini bekliyoruz” yorumunu yaptı.
NTV
