Ankara Kent Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Vazifelisi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, kan kümeleri ve Covid-19 ortasındaki ilgiye ait açıklama yaptı.
Kayıpmaz, bu mevzuya ait ulusal ve milletlerarası çalışmaların yapıldığını belirterek şöyle dedi:
“Hacettepe Üniversitesi’nden yayınlanmış bir çalışma var. Bu çalışmada corona virüs testleri olumlu olan bireylerin büyük çoğunluğunun ‘A’ kümesinde olduğu, onu daha sonra ‘0’ kümesinin izlediği ortaya konmuş. Fakat burada çok kıymetli bir sonuç cümlesi var; ‘her ne kadar hastalar ortasında belli kan kümeleri daha sık görünse de hastalığın klinik gidişatına bu kan kümesinin rastgele bir tesiri yoktur’ diye. Bu şu demek; klinik gidişat derken, hastaların entübasyon oranlarında, ağır bakım yatış oranlarında yahut mevt oranlarında, kan kümeleri ile bu bahsettiğim klinik gidişat kriterleri ortasında rastgele istatiksel olarak manalı bir bağlantı gösterilmemiş.
‘KAN KÜMESİNİN COVİD-19’DAN ESİRGEYİCİ BİR TARAFI YOKTUR’
Kayıpmaz, kendi kanaatinin de ‘belirli kan kümeleri bu hastalıktan korunmaktadır’, ‘daha az yakalanmaktadır’ diye, önlemsiz davranışlar içerisine girilmemesi gerektiği tarafında olduğunu belirterek, “Hangi kan kümesi olursa olsun, her ne kadar çalışmalarda makul kan kümelerinde hastalarda daha ender olduğu gösterilmiş olsa da önlemler tüm kan kümeleri için birebirdir. Bahsettiğim çalışmada corona virüs tanısı almış hastalarda en sık gözlenen kan kümesinin ‘A’ kümesi olduğu ortaya konmuş. Ondan sonra ‘0’ kümesi, üçüncü sırada ‘B’ kümesinin en son sırada da ‘AB’ kümesinin geldiği saptanmıştır. Dediğim üzere kişinin kan kümesi ne olursa olsun, kan kümesinin koronavirüsten hami bir tarafı yoktur” diye konuştu.
‘DNA’DAKİ GENETİK YAPIYI BOZMA ÜZERE BİR DURUMU KELAM KONUSU DEĞİL’
Aşı üretiminin artması ile birlikte üretici ülkeler ve firmaların önemli bir rekabet içine girdiğini belirten Kayıpmaz, şunları kaydetti:
“Biz aşıların ne çeşit aşılar olduğuna bakıyoruz. Birisi inaktif aşı denilen zayıflatılmış yahut öldürülmüş virüsün bedene verilmesi, bedende buna karşı bir antikor karşılığının elde edilmesi prensibine dayanan aşılar. İkincisi, vektör aşılar dediğimiz aşılar, üçüncüsü de mRNA aşıları olarak tanım edilen aşılar. Bu üretilen aşıların kimi inaktif aşı, kimi de mRNA aşı, kimi vektör. mRNA aşılarının üretilmesi, inaktif aşılara nazaran daha kolay ve daha kısa vakitte daha fazla ölçüde aşı üretebiliyorsunuz. Burada dezavantaj eksi 70 derecede saklama mecburiliği. Bu da aşının dağıtımı manasında karşımıza önemli bir sorun çıkarıyor. Kamuya maliyet olarak baktığınızda, mRNA ile inaktif aşıların benzeri maliyette olduğunu, vektör aşıların da daha düşük maliyette olduğunu görüyorsunuz. İnaktif aşılar, uzun yıllardır kullanılan öbür hastalıklar içinde kullanılan bilindik, alışık olunan bir prosedürdür. mRNA aşıları daha yeni teknolojidir. mRNA aşılarının da insanların DNA’sındaki genetik yapıyı bozma üzere bir durum kelam konusu değildir.”
‘İNAKTİF AŞIYI OLMAYI TERCİH EDERİM’
İnanktif aşıların saklanması ve dağıtılmasının daha kolay olduğunu kaydeden Kayıpmaz, “Bu manasıyla bu aşılara baktığımızda, yıllardır aşı üretiminde uygulanan usul ile üretilmiş olması hasebiyle, daha evvel acil servis çalışanlarında, yurt dışındaki çalışmalarda aktifliğinin gösterilmiş olması hasebiyle ben ferdî olarak inaktif aşıyı olmayı tercih ederim. İnaktif aşının maliyeti mRNA aşının maliyetinden daha az değildir, çabucak hemen birebir maliyette. Şahsî olarak benim tercihim inaktif aşılar istikametinde olur” dedi.
NTV
