Bestekar, opera sanatkarı ve gazeteci Muhlis Sabahattin Ezgi‘nin vefatının akabinde 74 yıl geçti.
Sanatçı, başmabeyinci Hurşit Beyefendi ve Sinesaf Hanım’ın çocuğu olarak, Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesinden sonra gönderildikleri sürgün yeri olan Adana’da 1889’da dünyaya geldi.
Müzik zevkini ve eğilimini çağının büyük alaturka sanatkarları seviyesinde keman, ut ve lavta çalabilen babası Hurşit Bey’den alan Ezgi, konutlarındaki sazlı kelamlı sohbetlerde kulağına dolan alaturka müziğin yanına, okul yıllarında piyano hocasının katkısıyla alafranga müzik kültürünü de ekledi.
BİRİNCİ BESTESİNİ 11 YAŞINDAYKEN YAPTI
Ezgi, şimdi 11 yaşındayken Selanik’te “Etme eza, etme cefa aşıkını” diye başlayan hicazkar makamındaki müziğiyle birinci bestesine imza attı.
Çocukluk yıllarını Yunanistan’ın Drama ve Selanik kentlerinde geçiren Ezgi, 1904’te İstanbul’a geldi ve eğitimini Galatasaray Lisesi’nde tamamladı.
Galatasaray Lisesi’nde okurken müzik hocasından piyano ve Batı müziği dersleri alan usta bestekar, mezun olduktan sonra Fransızca bilgisini, yeteneklerini ve birikimini de kullanarak, İttihat ve Terakki Partisi karşısı olarak basın hayatına atıldı.
Muhlis Sabahattin Ezgi, İkinci Meşrutiyet’in ateşli yıllarında gazeteciliğe başladı. Birebir vakitte Osmanlı Demokrat Fırkası’nın da genel sekreterliği misyonunu üstlendi.
Birbiri ardınca kapatılan “Türkiye”, “Selamet-i Umumiyye”, “Hakimiyyet-i Milliyye”, “Yeni Ses” ve “Muahede” isimli gazetelerinde 1910’da çalışan Ezgi, Bezmi Nusret Kaygusuz ve Suphi Nuri İleri ile “Genç Türk” gazetesini çıkardı.
Gazetecilik yıllarında hükümete karşı yazıları yüzünden hakkında kovuşturma başlayınca Avrupa’ya giden sanatçı, burada Türk müzisyenlerle bir ortaya gelerek müzik kümesi kurdu. Kurdukları kümeyle çıktıkları Avrupa turnesinin akabinde ABD’ye göç etti.
MUHSİN ERTUĞRUL’UN DİREKTÖRLÜĞÜNÜ YAPTIĞI SİNEMALARIN MÜZİKLERİNİ YAPTI
Hakkındaki sürgün kararı İstanbul’a uzak bir köyde yaşaması ve siyasetle uğraşmaması kaidesiyle kaldırılan Ezgi, gurbet yıllarının akabinde 1918’de vatanına döndü.
Sanatkarın, “Muhlis’in Çocukları” ismiyle kurduğu operet topluluğu, 1930’lu yıllarda büyük muvaffakiyet kazandı. Bu topluluk bir müddet sonra da “Süreyya Opereti” ismini aldı ve temsillerini Kadıköy’deki Süreyya Operası’nda sürdürdü.
Takımında, Suzan Lütfullah, Lütfullah Sururi, Celal Sururi, Muammer Karaca, Toto Karaca, Avni Dilligil ve Ömer Aydın’ın ortalarında yer aldığı topluluk, “Ayşe”, “Asaletmaap”, “Gülfatma” ve “Monbey” üzere operetleri sahneye koydu.
Muhlis Sabahattin Ezgi, Muhsin Ertuğrul direktörlüğünü yaptığı birinci Türk müzikal sinemaları “Karım Beni Aldatırsa”, “Milyon Avcıları” ve “Söz Bir Allah Bir” üzere üretimlerin müziğine de imza attı.
Usta sanatçı, tedavi gördüğü Heybeliada Sanatoryumu’nda 10 Şubat 1946’da 57 yaşındayken hayatını kaybetti. Sanatkarın cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi.
GÜL FATMA VE AYŞE OPERETLERİ ÇOK BEĞENİLDİ
Daha geniş bir musiki tahsili yapabilseydi ulaştığı düzeyin çok üzerinde bir bestekar olacağına kesinlikle nazarıyla bakılan Muhlis Sabahattin Ezgi, 25 yıl içerisinde 27 adet operet, revü ve orkestra yapıtı besteledi.
Sahne yapıtlarını 1917-1920, 1921-1935 ve 1936-1942 yılları ortasında olmak üzere üç devreye ayıran usta bestekarın birinci devir yapıtlarından “Çaresaz” ile ikinci devirde bestelediği “Gül Fatma” ve “Ayşe” operetleri çok beğenildi.
Usta bestekarın babası Hurşit Beyefendi, oğlunun müzik eğilimini ve yeteneğini çok erken yaşında sezmişti. Bu bahiste eşine, “Sinesaf, sana esefle bir şey söyleyeceğim, o denli seziyorum ki Muhlis, mızıkacıdan öbür bir şey olmayacak. Bu sebeple onu tabiatın seyrine bırakmaya karar verdim. Şayet ömrüm vefa ederse, Muhlis’i 12 yaşında Moskova’ya göndereceğim. Orada konservatuvarı bitirsin ve bir daha da Osmanlı topraklarına dönmesin” kelamlarını sarf etmişti.
NTV
