Bakan Karaismailoğlu, “Ever Given” gemisinin karaya oturması sonrasında ticaretin durma noktasına geldiği Süveyş Kanalı’ndaki son durum ile ilgili yazılı açıklama yaptı.
Bakan Karaismailoğlu, 23 Mart Salı sabahı Panama bandıralı Ever Given isimli geminin, Çin’den Hollanda’nın Rotterdam Limanı’na giderken şiddetli rüzgar ve kanalın bank tesiri nedeniyle karaya oturarak dünyanın en işlek ticaret yollarından biri olan Süveyş Kanalı’nın kapanmasına neden olduğunu hatırlattı.
Bakan Karaismailoğlu, “Ever Given, dünyanın üretim merkezi Çin’de fabrikaların kapandığı Çin Yeni Yılı’nın akabinde ticaretin toparlanmaya başladığı, işletmelerin corona virüs kısıtlamalarının gelecek aylarda hafifletileceği umuduyla stoklarını yenilemeye çalıştığı ağır bir devirde karaya oturmuştur” dedi.
“BÖLGEDE YÜZER VİNÇ BULUNMAMAKTA”
Gemiyi kurtarma çalışmalarının hala sürdüğünü hatırlatan Bakan Karaismailoğlu, “Kurtarma grupları bölgedeki gelgit vakitlerini yakından takip etmekte ve kurtarma çalışmalarını bilhassa yüksek su saatlerinde gerçekleştirmektedir. Bugün kurtarma operasyonunun muvaffakiyete ulaşmaması halinde, gemideki konteynerlerin yerinin değiştirilmesi planlanmakla birlikte gemiden konteynerleri tahliye edecek kapasiteye sahip bir yüzer vinç bölgede bulunmamaktadır. Üretilen milyonlarca ton mal, Çin ve Güney Asya’dan kanal yoluyla Avrupa’ya taşınmaktadır.
Yıllık ortalama 19 bin geminin kullandığı kanaldan yıllık 1.2 milyar ton yük taşınmaktadır. Bu sayı dünya ticaretinin yüzde 8’ine tekabül etmektedir. Global denizcilikte gemilerin istatistiklerini tutan Lloyd’s List şirketine nazaran, kanalı her iki tarafta tıkayan 400 metre uzunluğundaki dev geminin günlük varsayımı 9.6 milyar dolar ziyana yol açtığı tabir edilmektedir. Bu ölçü, kanalda batı istikametindeki trafiğin günde 5.1 milyar dolar, doğu tarafındaki trafiğin ise yaklaşık 4.5 milyar dolar pahasında olması üzerinden hesaplanmıştır” diye konuştu.
“FİYATLARIN İKİYE KATLANDIĞI GÖRÜLMEKTE”
Bakan Karaismailoğlu, Çin’den Avrupa’ya uzanan 3 büyük ticaret yolu göz önüne alındığında bir konteynerin, Türkiye üzerinden 7 bin kilometre yol alarak 10-15 günde, Rusya Kuzey Ticaret yolu üzerinden 10 bin kilometre aralık kat ederek 15-20 günde, Süveyş üzerinden 20 bin kilometre seyrederek 45-60 günde Avrupa’ya ulaştığını belirtti. Bakan Karaismailoğlu, “Dünya ticaretinde vakit kavramının değeri düşünüldüğünde ülkemiz pozisyonu itibariyle avantajlı bir durumda bulunmaktadır. Bu kaza sonucu kritik mal ve ekipmanlar ilgili ülkelere ulaştırılamamış, petrol fiyatları çarşamba gününden itibaren yükselişe geçmiş ve beraberinde de öbür badireleri doğurmuştur.
Geçen yıl deniz yoluyla taşınan günlük 39,2 milyon varil ham petrolün 1,74 milyonu Süveyş Kanalı’ndan geçmiştir. Ham petrol ve akaryakıtlar, Süveyş Kanalı’nda her iki istikamette de taşınmaktadır. Kaza sebebiyle tanker gemilerinin navlun fiyatlarının ikiye katlandığı görülmektedir. Kaza tarihi itibariyle hala 100’den fazla tanker tipi gemi her iki uçta beklemektedir.
Süveyş Kanalı, global sıvılaştırılmış doğal gaz ticaretinde de yüzde 8’lik hisseye sahiptir. Nisanın birinci haftasında Avrupa’daki LNG terminallerine varması planlanan, şu anda Süveyş’den Akdeniz’e geçmeyi bekleyen 3 dolu LNG gemisi bulunmaktadır” dedi.
“ALTERNATİF OLABİLECEK EN UYGUN ROTA, HAZAR GEÇİŞLİ ORTA KORİDOR”
Son yaşanan olayların ticaret rotalarında alternatifler oluşturulmasının ehemmiyetini bir kere daha ortaya çıkardığını vurgulayan Bakan Karaismailoğlu, “Bu kapsamda, Süveyş kanalı üzerinden gerçekleştirilen Uzakdoğu-Avrupa nakliyatına doğu-batı ekseninde alternatif olabilecek en uygun rota, ülkemizden başlayan, Kafkaslar bölgesine, buradan da Hazar Denizi’ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan’ı takiben Orta Asya ve Çin’e ulaşan Hazar Geçişli ‘Orta Koridor’dur.
Süveyş krizi ile birlikte tarihi İpek Yolu’nun yani günümüzde ‘Bir Nesil Bir Yol’ projesinin maliyet ve vakit açısından en inançlı rota olduğunu öngörmekteyiz.
Türkiye bu projede ‘Orta Koridor’ olarak isimlendirilen güzergahta yer almakta. Bu bahisteki kararlılığımızı geçen yıl Çin’e gönderilen birinci ihracat trenimizin iki kıta, iki deniz ve beş ülke geçerek 10 günde varış noktasına ulaşmasıyla göstermiş bulunmaktayız.
Orta Koridor, bir başka koridor olan Kuzey Koridoru’na oranla daha süratli ve daha ekonomik, 2 bin kilometre daha kısa, iklim şartları bakımından da daha elverişli olup, deniz yoluna kıyasla ulaşım müddetini yaklaşık 15 gün kısaltmaktadır. Orta Koridor ayrıyeten, ülkemizin liman temasları sayesinde Asya’daki yük trafiğinin Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Akdeniz bölgesine ulaşması için kıymetli fırsatlar sunmaktadır. Ülkemizdeki lojistik altyapılarına bu kapsamda önemli yatırımlar yapılmış olup yatırımlarımız hala devam etmektedir” diye konuştu.
“ÖNEMİ VE KIYMETİ BİR SEFER DAHA ANLAŞILDI”
Orta Koridor rotasının faal kullanıldığı takdirde hala yıllık 600 milyar dolar fiyatında olan Avrupa-Çin ticaret trafiğinden Türkiye’nin ve Orta Asya ülkelerinin ekonomik fırsatlar elde edilebileceğinin değerlendirildiği bilgisini de paylaşan Bakan Karaismailoğlu, şunları kaydetti:
“Bu prestijle, Süveyş Kanalı’nda yaşanan krizi, Orta koridor ülkeleri bir fırsat olarak görüp krizi fırsata çevirerek Süveyş koridorunun alternatifinin orta koridor olduğunu dikkate alarak, tüm ülkeler ile işbirliği halinde bu ticaret yolunun gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmalıdır. Orta koridorun, Süveyş Kanalı’nın kapanması ile kıymeti ve pahası bir defa daha anlaşıldı.
Ülkemiz ve Karadeniz üzerinden geçen orta koridor, son yıllarda hayata geçirdiğimiz devasa demiryolları projelerimiz ile dünya ticaretinin yoğunlukla gerçekleşeceği bir rota olacaktır. Orta koridor üzere ihracat ve ithalatçımızın alternatif rotalara olacak talepleri, süreci kısaltacaktır.
Yeni açılan Ro-Ro çizgilerine, gerek ticaret erbabı gerekse kara taşıyıcılarımızın vereceği talep dayanağı alternatif rotaların oluşmasına elbet önemli katkı sağlayacaktır. Kanal İstanbul için oluşturacağımız otonom gemicilik ve seyrüsefer sistemimiz ile dünyanın en inançlı lojistik geçişini oluşturacağız. Ne ülkemizi ne de küresel ekonomiyi etkileyecek arızalar yaşanmayacak.”
NTV