5 Mayıs Dünya Astım Günü nedeniyle Türk TORAKS Derneği bir açıklama yaparak ‘Astımda Hakikat Bilinen Yanlışlar’ teması kapsamında kıymetli açıklamalarda bulundu.
Astım hastalığında tedavinin sürekliliği ve tertipli ilerlemesi kıymet taşırken ilaçların bağımlılık yaptığı, kilo aldırdığı üzere yanlış inanışlar tedavi muvaffakiyetini düşürmektedir. GARD (Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases – Teneffüs Hastalıklarına Karşı Global İş Birliği) Türkiye kapsamında, T.C. Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü, Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği işbirliği ile her yıl Dünya Astım Günü’nde toplum ve sıhhat çalışanları için eğitim ve farkındalık toplantıları düzenlenirken o yıla mahsus farklı bir tema belirlenmektedir. Bu yıl ise Dünya Astım Günü nedeniyle “Astımda Gerçek Bilinen Yanlışlar” teması ele alınarak etkinlikler düzenlenmektedir.
Astım hastalığında tedavinin sürekliliği ve tertipli ilerlemesi kıymet taşırken ilaçların bağımlılık yaptığı, kilo aldırdığı üzere yanlış inanışlar tedavi muvaffakiyetini düşürmektedir.
Astımla ilgili toplumumuzda sık duyulan yanlış kanaatler ve hakikat bilgiler ise şöyle;
• Astım bir çocukluk çağı hastalığıdır; vakitle kaybolur kanısı yanlış olup astım her yaşta ortaya çıkabilir (çocuklarda, ergenlerde, yetişkinlerde ve yaşlılarda). Astımlı çocukların bir kısmı büyüyünce şikayetsiz devam etse de tamamı düzelmemektedir.
• Astımın bulaşıcı bir enfeksiyon olduğu düşünülebilmektedir, lakin astım bulaşıcı bir enfeksiyon değildir. Bilhassa viral teneffüs yolu enfeksiyonları (örn. soğuk algınlığı ve grip) astım ataklarına neden olabilir.
• Astımlıların hepsinde alerji vardır kanısı yanlış olup astımlıların yaklaşık yarısında alerji vardır. Çocuklarda astım çoklukla alerji ile bağlantılıyken erişkin yaşta başlayan astım daha az oranda alerjiyle alakalıdır.
• Astımlılar antrenman yapmamaları gerektiği fikri gerçek olmayıp hastalık iyi denetim altındaysa, astımlılar idman hatta ağır sporları dahi yapabilirler.
• Astım yalnızca yüksek doz kortizonla denetim edilebilir kanısı gerçek olmayıp astım çoklukla düşük-orta doz inhaler kortizonla denetim altına alınabilir.
• Astım ilaçları bağımlılık yapar fikri yanlış olup astım tedavisinde kullanılan hiçbir ilacın bağımlılık yapan tesiri bulunmamaktadır, yani ilaçlar kesildiğinde mahrumluk belirtileri ortaya çıkmaz. Hastanın şikayeti olmasa bile astım müzmin bir hastalık olduğundan doktor denetiminde astım ilaçlarının uzun müddet kullanılması gerekebilir.
Sonuç olarak, astım tedavi ile denetim altına alınabilen bir hastalıktır. Hastanın tedaviye ahengini etkileyebilecek, azaltabilecek yanlış bilgilerin, öteki bir sözle yanlışsız bilinen yanlışların ortadan kaldırılması için hastaların ve toplumun bilgilendirilmesi hastalığın denetimi açısından kıymet taşımaktadır.
“YANLIŞ BİLGİLER HASTALIĞIN TEDAVİSİNE MANİ OLUYOR”
Astımın tedavi ile denetim altına alınabilen bir hastalık olduğuna dikkat çekilen açıklamada “Hastanın tedaviye ahengini etkileyebilecek, azaltabilecek yanlış bilgilerin, başka bir tabirle yanlışsız bilinen yanlışların ortadan kaldırılması için hastaların ve toplumun bilgilendirilmesi hastalığın denetimi açısından ehemmiyet taşımaktadır” denildi.
GEREKSİZ DEZENFEKTAN KULLANIMINA DİKKAT!
Denetim altında olan astım hastalarında Covid-19 enfeksiyonunu ağır geçirme ve mevt riskinin artmadığı belirtilirken, dezenfektan kullanımının tehlikesine dikkat çekilerek, “Astımı denetim altında olan hastalarda enfeksiyonun ağır geçirilme ve vefat riski artmamıştır. Lakin astımı denetim altında olmayan, yakın vakitte astım atağı nedeniyle hastaneye yatış hikayesi olanlarda Covid-19 enfeksiyonunu ağır geçirme riski artmıştır.
Astım için önerilen tedavilerin yanlışsız ve nizamlı formda kullanılması kıymet taşımaktadır. Tüm toplumda olduğu üzere astımlı hastalar da hijyen stratejileri ve ferdî gözetici ekipman kullanımı hakkında, Dünya Sıhhat Örgütü ve T.C. Sıhhat Bakanlığı’nın enfeksiyon denetim tekliflerine uymalıdır. Dezenfektanların çok kullanımının astım şikayetlerini artırabileceği akılda tutulmalı ve bu noktada dikkatli olunmalıdır. Sık dezenfektan kullanımı yerine el yıkama tercih edilebilir” denildi.
ASTIM NASIL BİR HASTALIKTIR VE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Astım, akciğer içi hava yollarında mikrobik olmayan bir çeşit iltihap nedeniyle hava yolu duvarının daralması sonucu ortaya çıkan müzmin (kronik) bir akciğer hastalığıdır. Astım tekrarlayan ve ataklar halinde gelen nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük üzere belirtilerle kendini gösterir.
ASTIM TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Dünyanın hiçbir yerinde astımı büsbütün ortadan kaldıran bir ilaç tedavisi yoktur. Astım tedavisinin maksadı hastalığın şikayetlerinin denetim altına alınması ve hastanın ömrünü olağana en yakın halde devam ettirilmesidir. Uygun ilaç tedavisinin verilmesi ile astım belirtileri denetim altına alınabilmektedir.
Astım tedavisi ulusal ve milletlerarası uzmanların iştirakiyle hazırlanan ve her yıl yenilenen rehberdeki tekliflere nazaran yapılmaktadır. Memleketler arası ve ulusal astım rehberindeki en değerli yenilik nefes açıcı (kurtarıcı) ilaçların astım atak tedavisinde artık tek başına kullanılması yerine kesinlikle asıl tedavi edici ilaç olan inhaler kortizon ile birlikte alınması teklifidir. Dünyada astım hastalığının tedavisi ve takibi için kullanılması önerilen her türlü ilaç ve materyal ülkemizde bulunmaktadır. Uygun ilaç tedavisiyle astımlıların kıymetli bir kısmı iş ve okul dahil günlük hayatlarına, hastalık nedeni ile ilgili rastgele bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler.
Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan tesir ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Astım tedavisi için kullanılan inhalasyon aygıtlarının pek çok farklı hali vardır. Bu aygıtların yanlışsız kullanılması tedavinin aktif yapılabilmesi için çok değerlidir. Tedaviye başlanırken bu aygıtların kullanım biçimi kesinlikle hastalara gösterilmelidir.
ASTIMI DENETİM ALTINDA TUTMAK İÇİN ASTIMLI HASTALAR NE YAPMALIDIR?
Astım denetimini güçleştiren etkenler, ilaçların gerçek teknikle ve nizamlı kullanılmaması ve bunun yanında alerjenler üzere özel yahut enfeksiyon, sigara dumanı ve kimyasallar üzere genel tetikleyicilere maruz kalmak sayılabilir. Yapılan araştırmalarda hastaların ilaçlarını tabibinin önerdiği biçimde kullanmasının, sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve istikrarlı beslenmenin, nizamlı idman yapmanın, solunan ortam havasını pak tutmanın astımın denetimini kolaylaştırdığı gösterilmiştir.
Ne yazık ki hastaların ve toplumun kimi yanlış kanaatlar nedeniyle bazen astımın denetim altına alınmasında zorluklar yaşanmaktadır.
Bu yıl Dünya Astım Günü’nde “Astımda Hakikat Bilinen Yanlışlar”ın anlatılması hedeflenmektedir. Bu tema, astımlı hastaların bu hastalığın tedavisi ile ilgili gelişmelerden gönül rahatlığı ile faydalanmalarını engelleyen, astımla ilgili sık duyulan söylenti ve yanlış kanıları belirlemeye yönelik bir davettir.
NTV
