Son vakitlerde yeni tip corona virüs (Covid-19) hadiselerinde yaşanan artışın nedenlerine ait Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, bu artışlarda temmuz ayında kutlanan Kurban Bayramı’nın, tatil ve düğün döneminin tesirli olduğunu düşündüğünü söyledi.
Prof. Dr. Özlü, bayramda büyük kentlerden ülkenin çeşitli kentlerine, ilçelerine, köylerine aile ziyaretleri için gidildiğine, birlikte kurban kesildiğine ve kalabalık sofralar kurulduğuna işaret ederek, “Bu ortamlarda maalesef maske, aralık önlemleri alınmıyor. Akraba olunca beşerler virüs bulaşmayacak üzere düşünüyorlar. Bu nedenle aile içi bulaşlar şu anda çok fazla. Olay artışlarının en değerli nedenlerinden birinin bu olduğunu düşünüyorum. Aslında filyasyon çalışmalarında da bunlar görünüyor” dedi.
“DÜĞÜN VE TATİL DÖNEMI HADISE ARTIŞINA NEDEN OLDU”
Hadise sayılarının yükselmesine yol açan bir öteki etkenin, yaz döneminde artan düğün, kına ve sünnet üzere tertipler olduğunu, ayrıyeten cenaze merasimleri, taziyeler, asker uğurlamaları ve global toplantılarda da önemli kalabalıklaşmalar yaşandığını anlatan Özlü, bu merasim ve toplantıların birçoğunda önlem kararlarına ve tavsiyelere uyulmadığını tabir etti.
Özlü, tatil beldelerindeki yoğunluğun da hadise artışlarına neden olduğunu belirterek “örneğin, Çeşme Belediye Lideri bayram tatilinde ilçede 2 milyon kişi bulunduğunu söyledi. Olağanda 200 bin kişilik bir kentte 2 milyon kişi bir ortaya geliyor. Beşerler maske ve aralığa dikkat etmiyorlar. Buralarda da büyük bir bulaş meydana geldi. Beşerler tatil beldelerinden virüsü aldılar artık de büyük kentlere dönüşler başladı. Getirdikleri virüsü komşularına, arkadaşlarına, toplu taşımadaki vatandaşlara bulaştırıyorlar. Bu ikincil, üçüncül bulaşlar nedeniyle de yayılma devam ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
Özlü, toplu taşıma araçlarının, fabrikaların, işletmelerin, kapalı alanda çok sayıda kişinin çalıştığı yerlerin da virüs bulaşmasında kıymetli yerler olduğunu tabir etti.
” ‘BANA BİR ŞEY OLMAZ’ NIYETIYLE YALANCI BİR ÖZGÜVEN YAŞANIYOR”
Prof. Dr. Tevfik Özlü, bir kişinin virüs bulaştıracağı kişi sayısının çok değişken olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Normalde 2-3 bireye bulaştırıyor diyorduk ancak bu biraz yaşama formuyla bağlantılı. Mesela düğün, nişan, taziye üzere kalabalık ortamlarda 1 kişi 70 ila 170 bireye bulaştırabiliyor. Yalnızca 2 bireyle hudutlu kalmıyor. Ne kadar kalabalığa girerse, o kadar çok bireye bulaştırıyor. Lakin asıl asemptomatik dediğimiz, hastalık belirtisi taşımayanlar daha çok bulaştırıyor. Maalesef, hastalık tanısı konduğu ve meskende izolasyon sürecinde olduğu halde dışarı çıkan, seyahat eden, topluma karışanlar da var. Hastalığı geçirmeden de taşıyıcı ve bulaştırıcı olunabiliyor. Ya da hastalanmadan 2 gün evvel bulaştırıcılık başlıyor yani hiçbir belirtisi yok fakat 2 gün sonra o da hastalanabiliyor yahut tedavi görüyor, ateşi düşüyor, iyileşiyor lakin yeniden bulaştırmaya devam ediyor. Bir kişinin şikayetlerinin olmaması onun bulaştırıcı olmadığını göstermiyor. Kendimiz de dahil herkesi bulaştırıcı üzere kabul etmek ve topluma karşı sorumluluk hissiyle hareket etmek zorundayız.”
“Birçok kişi kıvılcım kendi meskenine düşmedikçe gereğince hassas olmuyor.” diyen Özlü “bana bir şey olmaz”, “Ben bunun hakkından gelirim.” niyetleriyle yalancı bir özgüven yaşandığını lakin sağlıkçılar olarak bu biçimde düşünen birçok hastayı tedavi ettiklerini lisana getirdi.
“TOPLU TAŞIMADA MASKESİNİ HAKIKAT TAKMAYANLAR NAZİKÇE UYARILMALI”
Prof. Dr. Tevfik Özlü, Covid-19 bulaş riskini azaltmak için toplu taşıma araçları ve düğün tertibi üzere kalabalık ortamlarda dikkat edilmesi gerekenlere ait vatandaşlara şu teklifleri sıraladı:
“Zorunda olmadıkça toplu taşıma kullanmayın. Gideceğiniz yer yakınsa yürümek ya da bisiklet kullanmak daha iyi bir tercih olacaktır. Şayet toplu taşımaya binmeniz gerekiyorsa işe gidiş ve işten çıkış saatlerine denk getirmeyin. Toplu taşıma araçlarında az kalmaya çalışın. Maskesiz ya da maskesini hakikat takmayan biri varsa nazikçe uyarın zira kendiniz maske taksanız da karşı taraf takmıyorsa bulaş riski artar. Toplu taşımadan inince ellerinizi kolonya sürerek ya da su ve sabunla yıkayarak dezenfekte edin.
Düğünlerin de eskisi üzere kalabalık halde yapılmaması lazım. Yalnızca çok yakın akrabalar ortasında, 20-30 kişilik kadar hatıra olsun diye yapılabilir. Lakin tekrar aralığa dikkat etmek gerek. Kapalı değil açık alan tercih edilmeli. Herkesin oturma nizamı kendi hane halkıyla olmalı. Uzaklık korunmalı. Herkes maske takmalı. Düğünler kısa sürmeli. Takı merasiminden, tebrik için sarılma ve öpme üzere yakın temastan kaçınılmalı.”
“TEDBİRLERE DEVAM ETMEK ZORUNDAYIZ”
Covid-19 aşısıyla ilgili son günlerde medyaya yansıyan haberler doğrultusunda “Aşı yakında bulunacak” rehavetine kapılanlara, “Aşı bulunmuş olsa da birkaç yıl tekrar bu salgının devam edeceğini biliyoruz. Bunu durduramayız” iletisini veren Özlü, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Aşının üretilmesi o kadar kolay değil. Rusya, bulduğunu ileri sürdüğü aşı için ‘Yılda 1 milyon doz üretirim’ diyor. Dünyada yaklaşık 8 milyar insan var. Yılda 1 milyon doz ile kaç yıl sürecek düşünebilir misiniz? Bu kadar kişiyi aşılayacaksınız. Bu, o kadar kolay bir şey değil. Aşı şüphesiz bulunacak, bulunmuş da olabilir. Rusya’nın aşısı da tahminen tesirli ve inançlı olabilir, bilimsel belgesi yayımlanınca göreceğiz. Bulunmuş olsa bile bunun üretilmesi, yapılması, tesirini göstermesi birkaç yılı bulur. Onun için her halükarda önlemlere devam etmek zorundayız. Maalesef güz ve kış mevsiminde olay sayılarının artacağını düşünüyoruz. Bu nedenle çok dikkatli olmamız lazım. Yapılması gereken çok kolay; birebir meskende yaşadığınız hane halkı dışındaki herkes ile uzaklığa dikkat etmek, maske takmak, elleri su ve sabunla yıkamak, kolonyayla dezenfekte etmek, oburlarının dokunduğu yüzeylere dokunmamak, elleri ağza, burna, göze temas ettirmemek, ortak eşya kullanmamak”
NTV
