Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesinde geçmişi 5 bin yıl öncesine uzanan Aizanoi Antik Kenti‘ndeki tiyatro ve stadyum yapılarına özgün görünümlerinin kazandırılması emeliyle, vakitle yerinden sökülen 1 ton ila 3 ton ortasında değişen tartılara sahip 2 bin 400’e yakın taş bloğun kaldırılması süreci tamamlandı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne 2012’de dahil edilen, “İkinci Efes” olarak da nitelendirilen Aizanoi’de hafriyat ve alan araştırması, Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elif Özer başkanlığında 9 yıldır sürüyor.
Kütahya Valiliğinin de takviye verdiği çalışmaların bu yılki kısmına 16 Haziran’da başladıklarını belirten Özer, “Restorasyon çalışmalarını tamamlayarak burayı Antik Çağ‘daki görünümüne kavuşturmayı ve bölgeye daha fazla turist çekmeyi hedefliyoruz” dedi.
Özer, tiyatro ve stadyumdaki çalışmaların 5 yıl daha sürmesinin hedeflendiğini aktardı.
Sarsıntı ve toprak kayması üzere doğal afetler nedeniyle yerinden sökülen taşların yerleri tespit edilip sınıflandırılarak, 130’ar ton kapasiteli iki vinçle etraftaki boş alanlara alındığını bildiren Özer, şöyle devam etti:
“3 aydan beri antik tiyatroda yaptığımız çalışmalarda, meydana gelen zelzeleler, toprak kaymaları üzere doğal afetler nedeniyle yerinden çıkan tartıları 1 ila 3 ton ortasında değişen yaklaşık 2 bin 400 devrilen kaya ve taşlar kaldırıldı. Her bir taşın vaziyet planı ve rölevesi çıkarılarak onarıma hazır hale getiriliyor. Ayrıyeten tiyatroda biriken topraklar çıkarılarak bilimsel hafriyatlar yapıldı. Yaklaşık 70 kamyon toprak çıkarıldı. Burada 60 emekçi ve 13 teknik elemanla çalışmaları yürütüyoruz. Birebir vakitte burada bir istihdam da sağlamış oluyoruz.”
Prof. Dr. Özer, tiyatroda taşların kaldırılmasının yanı sıra yürütülen hafriyat çalışmalarında buluntuların da ortaya çıktığını lisana getirdi.
Adeta “taşların konuşmaya başladığını” vurgulayan Özer, şunları kaydetti: “Sahne binasından orkestra kısmına devrilen pek çok heykel kesimi gün yüzüne çıkmaya başladı. 3 katlı olduğu düşünülen sahne binasının bir katının frizlerinde, Eroslar ile hayvan avının betimlendiği ortaya çıkarıldı. Ayrıyeten olasılıkla bir imparatora ilişkin ve başkumandan üzere betimlendiği düşünülen zırhlı heykelin kesimleri yavaş yavaş gün yüzüne çıkıyor. Heykel modüllerinin işleniş biçimine bakıldığında, Roma periyodu ve bilhassa milattan sonra 2’nci yüzyıl heykel üslubuna nazaran üstün bir işçilikle yapıldıklarını gözlemledik.”
Abone Ol
AİZANOİ ANTİK KENTİ
Kütahya vilayet merkezine 57 kilometre uzaklıkta yer alan ve Frigya’ya bağlı Aizanitislerin ana yerleşim merkezlerinden biri kabul edilen Aizanoi kent alanının, milattan evvel 3000’li yıllardan itibaren kullanıldığı iddia ediliyor.
Milattan evvel 133’te Roma egemenliğine giren, bir piskoposluk merkezi de olan kentin, erken Bizans devrinde kıymetini yitirdiği belirtiliyor. 13’üncü yüzyılda Çavdar Tatarlarının üssü olan, sonraları Çavdarhisar ismini alan kent, Avrupalı gezginlerce 1824 yılında keşfedildi.
Aizanoi’de, Alman Arkeoloji Enstitüsünce 1970-2011 yıllarında yapılan hafriyatlarda Anadolu’nun en iyi korunmuş Zeus tapınağı, tiyatro, stadyum, iki hamam, dünyanın birinci borsa yapısı, sütunlu cadde, Kocaçay üzerinde 5 köprü, “Meter Steunene” kutsal alanı, nekropoller, bent ve su yolları gün ışığına çıkarıldı. Tapınağın etrafında milattan evvel 3000’li yıllara ilişkin yerleşim katmanları bulundu.
Antik kentte 1970’ten itibaren 41 yıl yaz aylarında çalışma yürüten Alman Arkeoloji Enstitüsünün lisansı Bakanlar Konseyi kararıyla 2011’de iptal edilerek hafriyat misyonu Türk arkeologlara verildi.
NTV
