ABD’de yapılan yeni bir çalışma, Avrupa’da son yıllarda yaşanan sıcak ve kurak yaz aylarının, son 2 bin 100 yıldaki rastgele bir vakitten ‘çok daha şiddetli’ büyük kuraklıklara yol açtığı konusunda ikazda bulundu.
Kıta genelinde son vakitlerde yaşanan sıcak hava dalgalarının büyük ekolojik ve ekonomik sonuçları olduğunu belirten bilim insanları, gezegenin ısınmaya devam etmesi halinde durumun daha da kötüleşeceği ikazında bulundu.
2 BİN YILI AŞKIN CANLI VE MEŞE AĞAÇLARI KULLANILDI
Cambridge Üniversitesi liderliğindeki memleketler arası bir grup, 2 bin 110 yıl daha eskiye dayandırdığı bulgular için canlı ve meyyit meşe ağaçlarını inceledi.
Çalışma yapılan objeleri ‘Avrupa meşe ağaçlarının kimyasal parmak izleri’ olarak niteleyen bilim insanları, 2015 yılından bu yana kuraklık şartlarının evvelki yıllara göre ansızın ağırlaşmaya başladığını belirtti.
SEBEBİ İNSAN KAYNAKLI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE JET HAVA AKIŞI
Takım, “Bu anormallik büyük olasılıkla insan kaynaklı iklim değişikliğinin ve jet hava akışına bağlı değişkenlerin bir sonucudur” açıklamasında bulunurken Çalışmanın baş müellifi Profesör Ulf Büntgen, “Hepimiz, son derece sıcak ve kurak yazlar kümesinin içerisinde olduğumuzun farkındayız. Geçtiğimiz onyıllarda da yaz ayları çok kuru ve sıcaktı lakin bu son aşırılıkların evvelki yıllarla nasıl karşılaştırıldığını görmek için tarihî şartların kesin olarak yine yapılandırılmasına gereksinimimiz vardı” dedi.
Çek Cumhuriyeti’ndeki Brno’daki CzechGlobe Merkezi’ne bağlı olan Cambridge Coğrafya Kısmı’ndan Profesör Ulf Büntgen, “Elde ettiğimiz sonuçlar, son beş yaz boyunca Orta Avrupa için harikulâde kuru bir periyot yaşadığımızı gösteriyor” tabirlerini kullandı.
AĞAÇ HALKALARINDAKİ HİDRO-İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ İNCELENDİ
Grup, geçmiş devirleri inceleyen çalışmaların büyük ölçüde sıcaklıkla sonlu olduğunu, fakat ağaç halkalarındaki kararlı izotopların detaylı yıllık hidro-iklim değişikliklerini ortaya çıkararak daha fazla detay seviyesi sağlayabileceğini söyledi.
Profesör Büntgen ve Çek Cumhuriyeti, Almanya ve İsviçre’den meslektaşları, 147 canlı ve meyyit Avrupa meşe ağacından alınan karbon ve oksijen izotoplarından alınan 27 binden fazla ölçümü inceledi.
ROMA İMPARATORLUĞU DEVRİNE KADAR İNCELENDİ
Araştırmacılar, her ağaçtaki her halka için bağımsız olarak karbon ve oksijen izotoplarını çıkarıp tahlil ettiler, bu da onların Roma devrinden günümüze bilhassa Orta Avrupa’daki en büyük ve en detaylı yaz hidro-iklim şartlarını oluşturmalarını sağladı.
Almanya’daki Mainz Üniversitesi’nden çalışmanın ortak müelliflerinden Profesör Jan Esper, “Bu ağaç halkası kararlı izotopları bize çok daha yanlışsız bir arşiv sağlıyor” dedi.
AVRUPA 2 BİN YILDIR YAVAŞ YAVAŞ KURUYOR
Bilim insanları, 2 bin 110 yıllık periyot boyunca, ağaç halkası izotop datalarıyla, MS 200, 720 ve 1100 yıllarında yaz aylarının çok yağışlı geçtiğini, MS 40, 590, 950 ve 1510 yıllarında ise çok kurak yazlar olduğunu gördüklerini belirtirken bu “sıra dışı yıllara” karşın elde ettikleri sonuçların, Avrupa’nın son iki bin yıldır yavaş yavaş kuruduğunu gösterdiğini söyledi.
Araştırmanın muharrirleri son olarak alınan örneklere nazaran 2015’ten 2018’e kadar geçen yaz aylarının görülmüş en kurak yaz ayları olduğunu bildirdi.
NTV
