Tuğba Öztürk /ntv.com.tr
Türkiye’de üretilen fıstığın yaklaşık yüzde 50’sinin karşılandığı Şanlıurfa’da bu yıl rekolte patlaması yaşanıyor. Kentin alışık olmadığı fazla fıstıklar, ambarlarda yer kalmayınca vilayetteki pazar yerine çadır kurularak istiflenmeye başladı, bir çok yerde fıstık dağları oluştu. Depoların ve ambarların dolup taştığı pazarda fıstıklar naylon çadırlarda istiflenerek satışa sunuluyor.
Şanlıurfa Ticaret Borsası Meclis Lider İsa Kızıldemir, vilayetteki birtakım bölgeleri dolu vurmasına karşın bu yıl hayli yüksek randıman elde ettiklerini söyledi.
TÜİK datalarına nazaran 2019 yılında fıstık üretimi yüzde 64,4 ile büyük bir kayıp yaşamış ve Türkiye genelinde 85 bin tona kadar gerilemişti.
GEÇEN SENE ‘YOK’ YILIYDI
İsa Kızıldemir,”Geçen sene ‘yok yılı’ydı. Lakin bu sene hava koşullarının da olumlu gitmesiyle ‘var yılı’nı yaşıyoruz. Geçen yıl Şanlıurfa genelinde 30 bin ton olan üretim kestirimi bu sene 100 bin tona çıktı” dedi.
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Lider Yardımcı Selçuk Karakuş da, bu yıl çok büyük bir rekolte artışı beklediklerini söyledi.
Şanlıurfa’nın Türkiye genelinde en büyük üretici olduğunun altını çizen Karakuş, vilayet genelinde 100 bin ton civarında bir rekolte ile Türkiye’deki toplam üretimin 2018 yılı rekoru olan 240 bini aşmasını beklediklerini söz etti. Karakuş, “Çok büyük bir farkla rekor kıramayız lakin az da olsa 2018 sayısını geçeceğimizi kestirim ediyorum” dedi.
Şanlıurfa’da fıstıkların depo ve ambarlarda yer kalmayınca pazar yerine çadırlarda istiflenmeye başlamasını da kıymetlendiren Karakuş, “‘Fıstıklara yer bulma konusunda bir külfet yaşamıyoruz. Muhtaçlığı olmayan çiftçi pazara getiriyor. Pazarda da yer olmayınca mecbur çadır altına istif ediyorlar. Kimileri da kendi ambarında, köyünde koruma ediyor” açıklamasında bulundu.
‘İHRACATSIZ İÇ PİYASADA GÜÇ TÜKETİLİR’
Şanlıurfa’da üreticiler bir taraftan bereketli dönemin heyecanını yaşarken, başka taraftan ise pandemi nedeniyle durma noktasına gelen ihracat konusunda tasalarını lisana getiriyor.
Bu kadar fıstığın iç piyasada bir senede tüketilmesinin çok sıkıntı olduğunu kaydedenŞUTSO Lider Yardımcısı Karakuş, stokların lakin ihracatla tüketilebileceğini tabir etti.
İhracatın başlamasıyla birlikte fıstık fiyatlarında ani bir artış bekleyen Karakuş, şu anda 40 lira civarında seyreden fıstığın kilogram fiyatının 60-70’lere kadar çıkabileceğini dile getirdi.
İKİ YILLIK FISTIK STOKU OLDU
Şanlıurfa Ticaret Borsası Meclis Lider İsa Kızıldemir de üreticilerin misal kaygılarına dikkat çekerek, ”Eğer ihracat olmazsa eser iç piyasada sıkıntı tüketilir. Lakin fıstık çabuk bozulmayan bir eser. Bir sonraki döneme kalmasında dert yok. Bu yıl şayet ihracat olmazsa şu anki fıstıklarımız bize gelecek yıl bile yeter” dedi.
Pandemi periyodunda dış ülkelerle irtibat yapamadıklarını da kelamlarına ekleyen Kızıldemir, ”Dış devletlerin siyasetlerine da bağlı bir durum var. İran piyasasından duyuyoruz, dolar bazında fiyat düşürmüşler. Büyük rekabetler bunlar. Bizim çiftçilerimizin en büyük talebi, fıstıkta tavan fiyatının belirlenmesi” açıklamasını yaptı.
FISTIK FİYATLARI NE KADAR?
Şanlıurfa’da kabuklu fıstık fiyatı, 35 ile 38 lira ortasında, soyulmuş fıstık fiyatı ise 52 ile 55 lira ortasında değişiyor.
İhracatın pandemi nedeniyle gerçekleşmemesi ihtimalinde fiyatların çok düşmeyeceğini yorumunu yapan Kızıldemir, ”Fıstık kendini koruyan bir eser. Ucuz vermektense üretici elinde bu eseri koruma edebilir” sözlerini kullandı.
TÜRKİYE’DE NE KADAR ÜRETİM VAR?
TÜİK 2019 datalarına nazaran, Türkiye’de 2019 yılında 85 bin ton toplam fıstık üretimi gerçekleşirken 31 bin 931 ton üretimle birinci sırada yer alan Şanlıurfa’yı, 26 bin 343 tonla Gaziantep, 12 bin 208 tonla Siirt, 2 bin 667 tonla da Adıyaman izledi.
NTV