Anayasa Mahkemesi, fiyat karşılığı ders veren emekli öğretmenlerin, yaş haddini aştıklarında emeklilik aylıklarının kesilmesini öngören kanunun iptal istemini reddetti.
Resmi Gazete’de yer alan karara nazaran, yaş haddini aşan bir emekli öğretmen, ilkokulda ve halk eğitim merkezinde ders fiyatı karşılığında ders vermeye devam etmesi nedeniyle emekli aylığı fiyatının kesilmesi üzerine dava açtı.
Davaya bakan Ankara 7. Yönetim Mahkemesi, evrakta uygulama konusu olan 5335 sayılı Birtakım Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un kimi kararlarının iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Müracaatta, Kanundaki, “emeklilik aylığı almakta iken her derece ve cinsteki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders fiyatı karşılığı ders misyonuna devam edenlerden, yaş haddini aşanların emeklilik aylıklarının kesilmesi”ni öngören düzenlemenin iptaline karar verilmesi istendi.
Düzenlemenin, toplumsal hukuk devletinin hedef ve misyonlarıyla, eşitlik unsuruyla bağdaşmadığı ileri sürüldü.
“AYKIRILIK YOK”
Başvuruyu, “5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’na nazaran emeklilik aylığı bağlananlar” istikametinden inceleyen Anayasa Mahkemesi, iptali istenen düzenlemenin, anayasaya muhalif olmadığına ve iptal isteminin reddine karar verdi.
Yüksek Mahkemenin münasebetinde, emeklilik aylığı almakta iken her derece ve tıptaki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders fiyatı karşılığı ders misyonu verilenlerin, kural uyarınca altmış beş yaşını doldurdukları tarihte emeklilik aylıklarının kesileceği belirtildi.
Anayasa’nın 49’uncu hususuna nazaran, devletin, çalışanların hayat düzeyini yükseltmek, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli önlemleri alacağı aktarılan münasebette, “Yaş haddini aşanların emeklilik aylıklarının kesilmesini öngörmek suretiyle öncelikle genç ve işsiz olan bölümün istihdamını sağlamayı hedeflediği anlaşılmaktadır. Bu prestijle kuralla, çalışma hakkına getirilen sınırlama, devletin olumlu yükümlülükleri kapsamında işsizlik meselesine tahlil bulunması legal maksadına yöneliktir” denildi.
“SEÇİM HAKKI VAR”
Kuralla getirilen sınırlamayla, emeklilik aylığının kesilmesinin, yaş haddini aşma koşuluna bağlandığı, bu alanda çalışma imkanının büsbütün ortadan kaldırılmadığı belirtilen münasebette, şunlar kaydedildi:
“Kişinin emeklilik aylığının kesilmesi kuralıyla çalışıp çalışmama konusunda seçim hakkına sahip olduğu da göz önünde bulundurulduğunda, kuralla ulaşılmak istenen gayeye ait kamu faydası ile çalışma hakkı ortasında bulunması gereken makul istikrarın gözetildiği anlaşılmaktadır. Bu prestijle kuralın, anılan hakka ölçüsüz bir sınırlama getirmediği sonucuna ulaşılmıştır.”
Emeklilik aylığının yaş haddinin aşılmış olması nedeniyle yalnızca her derece ve çeşitteki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders fiyatı karşılığı ders misyonu verilme mühletince kesildiği belirtilen münasebette, “Bu çalışmanın sona ermesi durumunda sigortalıya tekrar emeklilik aylığının bağlandığı dikkate alındığında, kuralla getirilen farklılık, ilgililere çok bir külfet yüklememektedir. Bu prestijle kuralda eşitlik unsuruna ters bir istikamet bulunmamıştır” denildi.
“YAŞ HADDİ KURALI KARARA BAĞLANDI”
Karara ait değerlendirmede bulunan TOBB ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, “Emekli aylığı bağlatan bir kişi, emekli aylığını alarak çalışmak konusunda kimi sınırlamalara tabidir. Örneğin eski ismiyle SSK’lılar emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederken emekli aylıklarını da alabilirler. Bu şahıslar ismine toplumsal güvenlik takviye primi ödenir. Lakin emekli olduktan sonra memur olarak çalışan bireylerin emekli aylıklarını kestirmeleri gerekir” dedi.
Bu durumun kimi istisnalarının olduğunun altını çizen Kılıç, “Bu istisna da yaş haddini aşmadan örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders veren öğretmenlerin hem emekli aylıklarını almaya devam edip hem de ders fiyatı alabileceğine ilişkindi. Lakin bu istisnanın sonu da yaş haddinin geçilmesiydi. Yaş haddi olan 65 yaşın üzerindeki bir kişinin hem emekli aylığını alması, hem de ders fiyatlı olarak misyon yapması mümkün değildi” diye konuştu.
Prof. Dr. Cem Kılıç, “Bu kuralın anayasaya muhalif olduğu argümanıyla açılan davada Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karar devletin bu mevzuda kural koyabileceği, toplumsal güvenlik dayanak primi uygulamasının gayesinin işsizlik sıkıntısının tahlili olduğu ve bu kuralla çalışma özgürlüğünün kısıtlanmadığı tarafında oldu. Münasebetiyle toplumsal güvenlik takviye priminin öğretmenler için bu halde uygulanmasında anayasaya terslik olmadığı ortaya konuldu” dedi.
NTV
