Dijital platformlar üzerinden eserler dinlendikçe, izlendikçe de hak sahiplerine telifleri bu küresel kuruluşlar tarafından ödeniyor.
Türkiye’nin önde gelen müzik imal firmalarından Kalan Plak, dünya müzik devi Amerikan Universal’ın, YouTube’da bulunan yüzlerce Türk halk müziği ve Türk müziği yapıtını hak sahibiymiş üzere ismine kaydettiğini (claim attığı) ortaya çıkardı.
Hürriyet’ten İhsan Yılmaz’ın haberine nazaran; Bu usulsüzlüğü ortaya çıkaran Kalan Müzik sahibi Hasan Saltık, mahkemeye başvurarak eksperle kanıt tespitinde bulundu. Birinci tespitlere nazaran işin boyutunun yalnızca Kalan Müzik üretimleri ile hudutlu olmadığı, anonim müzik ve türkülerden telif sahibi aşikâr tanınan müziklere kadar hatta Türk dizi ve sinema müziklerine kadar uzandığı belirlendi.
Saltık, sanatkarı Çimen Yalçın’ın yorumlayıp YouTube’a yüklediği anonim ‘Şu Karşıki Dağda Kar Var Duman Yok’ türküsüne Universal Publishing’in (UMPI) teknik tabirle ‘claim attığını’ (sahiplik argümanında bulunduğu) saptadı. UMPI Türkiye ofisine bunun ne manaya geldiğini soran Hasan Saltık, yurtdışındaki yanlış yazılımdan kaynaklanan bir sorun olabileceği cevabını aldı. Sonraki gün de Çimen Yalçın klibi üzerindeki hak talebi argümanını silerek geri çekti. Araştırmayı derinleştiren Saltık, Neşet Ertaş’tan Mahzuni Şerif’e, Ahmet Aslan’dan Âşık Veysel’e, Âşık Daimi’ye kadar hakları Kalan Müzik’e ilişkin yüzlerce yapıtın tıpkı halde UMPI ismine claim atıldığını saptadı. Üstelik bunun yalnızca Kalan Müzik’e ilişkin yapıtlarla hudutlu olmayıp başka üretimcilere ilişkin yüzlerce yapıtta de tıpkı yolla ilişki kurulduğu ortaya çıktı.
İstanbul Birinci Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’ne başvuran Kalan Müzik, bu ihlallerin uzman marifetiyle tespitini isteyerek dava açtı.
Kalan Müzik mahkemeye YouTube’da çok tıklanan Şevval Sam, Ahmet Aslan, Cengiz Özkan, Selçuk Balcı üzere sanatkarlarının ‘Çukur’, ‘Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz’, ‘Bir Vakitler Çukurova’ üzere tanınan dizilerde kullanılan ve kendi üretimleri olan yapıtları ile tekrar Âşık Veysel, Neşet Ertaş, Âşık Mahzuni, Feyzullah Çınar, Fikret Kızılok, Erkan Oğur üzere sanatkarlarının yapıtlarının linklerini de kanıt olarak sundu.
“OZANLARIMIZIN HAKLARINA ÇÖKTÜKLERİ ANLAŞILIYOR”
“Bu usulsüzlüğü saptadıktan sonra Universal’ın Türkiye ofisinden bilgi istedik” diyen Saltık, “Onlar da bunun yurtdışındaki yanlış bir yazılımdan kaynaklandığı üzere tatmin edici olmayan bir cevap verdi. Her ne hikmetse, bu yanlış 5 yıldır devam ediyor. Başvurduğumuz bu işin başka muhatabı YouTube Türkiye ofisi de bunda kendi sorumlulukları olmadığını, yalnızca danışmanlık hizmeti verdiklerini söyleyip şikâyetimizi Amerika’daki merkezlerine yapmamız gerektiğini bildirdi. Bununla asıl ilgilenip takip etmesi gereken meslek örgütlerimiz Türkiye Musiki Yapıtları Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) ile Musiki Yapıtları Sahipleri Kümesi Meslek Birliği (MSG) ise mevzudan bihaber çıktı. İkazımız üzerine mevzuyu takip etmeye başlayan MESAM, YouTube’da 18 ay içinde itiraz edilmezse, UMPI üzere ‘claim’ sahiplerine telif ödenebileceği sonucuna vardı. Bu tez hakikat ise milyonlarca dolarlık haksız telif topladıkları ya da toplayabilecekleri anlaşılıyor. Türkiye’de bir yapıtı aranje etmenin telif bedeli yokken, yurtdışında anonim bir yapıtı aranje eden rastgele biri bu yolla hak sahibi haline gelip milyonlarca dolar telif toplayabilir. Münasebetiyle işin boyutunu tam kestiremesek de ‘claim’ atmanın sonucunda bu milletlerarası firmaların bu usulsüzlük ile halk müziği ozanlarımızın haklarına çöktükleri anlaşılıyor.”
Abone Ol
NTV
