Brezilya, İngiltere ve Güney Afrika… Bu ülkelerde ortaya çıkan corona virüsün yeni mutasyon tipleri kısa müddet içinde dünya geneline yayıldı. Corona virüsün yeni mutasyon cinsleri karşısında hali hazırda geliştirilen aşılar ne kadar tesirli olabilir? Alman uzmanlar mutasyona dair soruları yanıtladı.
1. Varolan corona virüs aşıları yeni mutasyon tiplerinden koruyor mu?
Bu bahiste uzmanların şimdiye dek yaptığı açıklamalar umut verici. Örneğin Almanya’nın Aşağı Saksonya Eyaleti’nde sakinlerinin bir kısmının aşılandığı bakımevinde kalanlarda İngiltere’de ortaya çıkan yeni corona virüs mutasyonu (B.1.1.7.) tespit edildi.
Alman İmmünoloji Topluluğu Genel Sekreteri Carsten Watzl, durumun telaş verici olmadığını, zira bu bakımevinde aşının mutasyona karşı tesirli olduğunun görüldüğünü belirtiyor. Bakımevinde hastalık ağır geçmedi. Gießen’de misyon yapan virolog Friedemann Weber ise aşının vazifesinin tam da bu, hastalığın ağır geçmesini engellemek olduğunu söyleyerek, “Varolan aşılar şu ana dek ağır hastalık seyri ve vefatlarından koruyor” diyor. Uzman, aşının mutasyon çeşitlerinde semptomları azaltacağından yola çıkılsa da daha şiddetli bir seyir izleyebileceğini belirtiyor ve ekliyor: “Ancak aşı her vakit aşikâr bir ölçüde korurur.”
2. Aşılar, yeni mutasyonlar tiplerine karşı ne kadar kolay uyumlu hale getirilebilir?
Aşılar hala en azından kısmen yeni mutasyon çeşitlerine karşı tesirli olabiliyor. Uzmanlar bu aşıların yeni mutasyon çeşitlerine karşı uyumlu hale getirilmeleri kelam konusu olduğunda bunun bilhassa Biontech, Moderna yahut geliştirilmekte olan CureVac üzere RNA (mRNA) teknolojisi kullanılan aşılarda daha süratli işleyeceği görüşünde.
Alman İmmünoloji Topluluğu Genel Sekreteri Carsten Watzl, “Bunun için genetik plandaki harflerin sırası değiştirilmek zorunda” diyor. Uzman bu değişikliğin altı hafta içinde hayata geçirilebileceğini belirtiyor. Bu da üretici firmaların verdiği bilgilerle örtüşüyor.
Haberci RNA bazlı aşılar laboratuvar ortamında üretilen genetik parçacıkları kullanıyor. Uzmanlar Astrazeneca’nın ürettiği vektör aşılarda ise bu sürecin çok daha uzun sürmesi bekleniyor. Alman İmmünoloji Topluluğu Genel Sekreteri Carsten Watzl kullanıma dek bütün sürecin kabaca dört-altı ay sürebileceği görüşünde.
Vektör aşılarda virüslerin zayıflatılarak hastalığa yol açma yeteği kaldırılmak suretiyle bağışıklık kazanılması sağlanıyor. Astrazeneca sonbaharda mutasyonlara karşı daha tesirli olabilecek bir Covid-19 aşısını piyasaya sürebileceğini açıklamıştı.
3. Aşı vatandaşlara gelecekte ne sıklıkta vurulmalı?
Alman virolog Weber’e nazaran bu sorunun cevabı aşının tesirliliğini ne kadar süratli yitireceğine bağlı. Bunun için de uzun vadeli bilgilere muhtaçlık var. Bu hususta bilinmeyen bir öbür nokta ise yeni mutasyon çeşitlerinin yeni bir aşıyı gerektirip gerektirmeyeceği. Weber, “Corona virüs öbür virüslere kıyasla daha hantal” diyor.
Corona virüs hadise sayıları yüksek olduğu sürece mutasyon cinslerinin ortaya çıkma mümkünlüğü da daha yüksek olacak. Alman uzman gelecekte her yıl Sonbahar’da herkesin tekrar aşılanması zorunda kalacağından yola çıkıyor. İmmünoloji uzmanı Watzl ise aşının birkaç yıl sonra yine yapılmak zorunda olacağı öngörüsünde bulunuyor.
Fakat her iki Alman uzman da bir noktada görüş birliği içinde: Bu bahis bizi daha çok uzun yıllar meşgul edecek.
4. Mutasyonlara karşı global bir aşı programı işe fayda mı?
Almanya’da birçok uzman global aşı dağıtımını eleştiriyor bunun bir probleme yol açabileceği ikazında bulunuyor. Buna sundukları münasebet ise şu: Şayet virüs dünyanın birtakım bölgelerinde daha kolay çoğalırsa, o vakit daha fazla mutasyon çeşidi ortaya çıkar ve bunlar da günün birinde Almanya dahil her yere ulaşır. Alman İmmünoloji Topluluğu Genel Sekreteri Carsten Watzl, pandeminin Almanya’da aşılama yapılması halinde sona ermeyeceğini, bunun için bütün dünyanın aşılanması gerektiğini hatırlatıyor.
Virolog Friedemann Weber de Watzl üzere bunun için global bir aşı programının hayata geçirilmesinin kıymetine dikkat çekiyor. Her iki uzman Almanya’da gereğince aşılama yapılır yapılmaz halk ortasında temel bir bağışıklığın varolacağını söylüyor ve bunun da yeni mutasyon çeşitlerinin yayılmasını zorlaştıracağını vurguluyor. Watzl, “Aşılama olduğunda yeni mutasyon cinsleri geldiğinde muhafazasız olmayacağız” diyor.
5. Ne kadar mutasyon tipi ortaya çıkabilir?
Pandeminin başlamasından bu yana hantal olarak bilinen Sars-CoV-2 potansiyel olarak daha bulaşıcı ve tehlikeli birkaç varyant geliştirdi. Üstelik bu bahiste sürü bağışıklığı olmamasına karşın. Pekala bu durumda bağışıklığın artmasıyla daha tehlikeli hale gelebilir mi?
Alman uzman Weber, “Bu bahiste öngörüde bulunmak zor” diyor. Nüfusun ortalama bir bağışıklığa sahip olmasının yeni varyantların ortaya çıkmasını mümkün kılabileceğini söyleyen uzman, bu durumun da mutasyonları daha mümkün hale getirebileceğini kaydediyor.
6. Almanya’da sürü bağışıklığı ne vakit mümkün hale gelecek?
Mutasyonlara karşı en tesirli silah sürü bağışıklığı. Almanya virolog Friedemann Weber bu maksada Sonbahar’da ulaşıbileceğini söylüyor. O müddete dek aşı üretimine sürat verileceğini hatırlatıyor.
B.1.1.7. üzere mutasyon tiplerinin baskın hale gelmesi durumunda ise nüfusun yüzde 80’inin bağışıklığa sahip olması gerektiğini belirtiyor. İmmünoloji Topluluğu Genel Sekreteri Carsten Watz da virüsün Sonbahar’a kadar büyük ölçüde aşılanmış nüfusla karşı karşıya kalacağını ve enfeksiyon sayısının azalacağını söylüyor.
Watzl, “Bunun başarılacağı konusunda iyimserim” diye konuşuyor. Uzmanlar o vakit dek ara kurallarına ve öteki tedbirlere uyulmasının zorunlu olduğunu söylüyor ve aksi halde “Bu mevcut ikinci dalgadan çıkamayacağız” ikazında bulunuyor.
NTV
