Dünyanın gözü korona virüse karşı geliştirilecek aşıda.
Bu manada büyük bir yarış var ve bu yarışta öne Alman – ABD ortak üretimi olan Biontech – Pfizer firmasının aşısı.
İki şirket sonuca yakın lakin aşılarının çok değerli bir handikapı, bir manisi var. O da aşının -70 santigrat derecede korunabiliyor olması, saklanabiliyor olması.
Münasebetiyle, bu bildiğimiz tüm aşılardan 50 derece daha fazla bir soğuk ortamın yaratılması edmek.
Hal bu türlü olunca, bu aşı nasıl taşınacak, nasıl korunacak, o soğuk zincir nasıl oluşturulacak ve dünyaya yayılacak, bu üzere soru işaretleri var.
NTV grubundan Deniz Kilislioğlu, aşıları taşıyak Alman şirketi va-Q-tec‘in CEO‘su Joachim Kuhn‘la konuştı.
NTV: Biontech ve Pfizer’in aşısı -70 derecede korunmak zorunda. Görünen o ki bu aşının en büyük handikapı da bu. Size şunu sormak isterim. Aşının ulaşımını nasıl sağlayacaksınız? Soğuk zinciri nasıl kuruyorsunuz? Bunun metodu nedir?
JOACHIM KUHN: Biz şu anda, gelmek üzere olan pek çok aşının dağıtımıyla ilgileniyoruz. Bunların kimileri -70 santigrat derecede, kimileri -20 santigrat derecede, kimileri da 2-8 derecede saklanması gereken aşılar. Tüm bu aşılar için biz termal şişeler üzere düşünün, muhteşem yalıtımlı kutular kullanıyoruz…Bu kutuların içine ısıtıcı ya da soğutucu aletler yerleştiriyoruz. Bu yolla -70 derecede ya da 20 derecede ya da gereksiniminiz olan ısı ya da soğukluk neyse, aşıların 5 ila 10 gün üzere bir mühlete kadar taşınabilmesini sağlıyoruz.
Corona virüs salgınına dair her şey ntv.com.tr’de
NTV: Biontech ve Pfizer’ın aşısına odaklandığımızda, kaç güne gereksinim var?
JOACHIM KUHN: Biontech Pfizer aşısı için, tüm aşılar için geçerli olduğu üzere, 5 ila 10 güne gereksiniminiz var ve biz bu dağıtımı bahsettiğim tipte kutularımızla yapabiliyoruz.
NTV: Kuru buz mu kullanıyor musunuz? Burada değerli olan yalıtım mı? Yoksa bu soğukluğa ulaşmak için gaz üzere kimyasallar kullanıyor musunuz?
JOACHIM KUHN :. Hayır, 2 ila 8 derece, -20 ve -40 derece için kurumayan tahliller üretiyoruz. -70 derece için kuru buza muhtaçlığımız oluyor. Lakin bizim sahip olduğumuz harika izolasyon imkanlarıyla daha az kuru buza muhtaçlık oluyor ki, bugünlerde bu bir avantaj.
NTV: Kuru buz tahlilinden bahsettiniz, bir makalede şöyle bir şey okudum. ABD ve Kanada’daki kuru buz üretimi günlük yaklaşık olarak 30 bin ton ve bu üretimin yüzde 5’ini bu aşının ulaşımı ve dağıtımına ayıracaklar. Avrupa’daki üretim konusunda bir fikriniz var mı?
JOACHIM KUHN: Bu mevzuda net bir bilgim yok fakat şu ana kadar en azından Orta Avrupa’da zahmet görmüyoruz bu bahiste. Lakin bizim tahlillerimiz zati buna dayanmıyor aslında.
NTV: Nasıl taşıyorsunuz bu aşıları? Karayoluyla mı? Tırlarla mı? Gemi ile mi? Yoksa havayoluyla mı? Kıymetli mi?
JOACHIM KUHN:. Evet kıymetli. Tüm bu aşılar havayoluyla taşınır. Hayli limitli bir kapasite vardır. Bir de alışılmış vakit değerlidir. Hasebiyle çok uzun süreceği için trenle, gemiyle götürülmesi burada bir seçenek değildir. Uçakla götürmek zorundasınız. Uçaklarda kuru buz limiti vardır. Her kompartımanda azamî 200 kilogram yük kullanabilirsin. Münasebetiyle çok az ölçüde kuru buz yahut kuru buz olmadan taşımak bir avantajdır.
NTV: Türkiye Biontech – Pfizer aşısından 1 milyon doz aşı siparişi verdi. Türkiye’ye bu aşının taşınması için kaç kutu gerekir?
JOACHIM KUHN: Aslında özel bir projeye dönük konuşmam çok yanlışsız değil fakat genel olarak şöyle söyleyim. Genel olarak 1 palette 20 bin-30 bin doz aşı taşıyabiliyoruz. Bu paletler, 1.8 metre eninde, 1.4 metre yüksekliğinde, 1,5 metre genişliğinde. Bu türlü bir taşıma kutusuna 20 bin-30 bin doz yerleştirebiliyoruz. Hasebiyle bu 30-35 palet demek. 1 milyon doz kıtalararası taşımada çok fazla palet manasına gelmiyor. Sanırım bunun ülke içinde hastanelere, aşı merkezlerine dağıtımı daha ince bir iş zira tüm bu paletteki dozları, soğutucu kutulara almanız ve bunları da -70 derece korunmaya devam etmeniz gerekiyor.
NTV: Bu öbür bir sorun. -70 dereceden bahsettiğimizde, bu aşıları dağıttığınız ülkelerde bu altyapının olup olmadığı. Avrupa özelinde konuştuğumuzda bu türlü bir altyapı kaç ülkede var?
JOACHIM KUHN: Bu bahiste McKensie ve DHL’in yayınladığı bir harita var. Temel olarak orta Avrupa’da, Almanya, Fransa, İsviçre üzere ülkelerde -70 dereceye kadar muhafaza sağlayan bir altyapı var. Daha hudut bölgelerine giderseniz, altyapı biraz daha zayıf bir lakin imkansız değil, geliştirilebilir, ancak tabi ki bir uğraş gerektirir. Türkiye’deki kapasite nedir bunu bilmiyorum lakin sizin de çok iyi soğutucu ve buzdolabı üretim firmalarınız var.
NTV: Bir ülkenin bu altyapısı yoksa, şirketiniz bunun inşa edilmesine yardımcı oluyor mu? Bununla ilgili kapasiteniz nedir?
JOACHIM KUHN Bizim dünya üzerinde çok sayıda ülkede konteynır ve kutu kapasitemiz var ki bu süreçte bunlar kıymetli ölçüde rezerve edildi. Bu manada buzdolabı ve soğutucu altyapıları için ülkelere gönderdiğimiz vakum panellerimiz de var. Dondurucu üreticileri bizim panellerimizi kullandığı için biz bu süreçte lojistik süreçlere pek çok açıdan dahil olduk.
NTV: Bir ülkenin bu altyapıya sahip olduğundan nasıl emin oluyorsunuz?
JOACHIM KUHN 16.07 Şartlar tüm ülkeler için farklı. Kimi ülkeler, Güneydoğu Asya üzere sıcak ülkeleri düşündüğünüzde, aşıları eksi 70 derece korumak için çok sayıda güçlü soğutucu kutulara muhtaçlıkları var. Programa nazaran porfoliomuzda çok sayıda bu tip kutularımız var. Şartlara nazaran, gereksinimi olan ülkelere gönderebiliyoruz.
NTV: Bu aşıları ülkelere dağıttığınızda, beşerler sizin bu aşıları dağıttığınız ve bu soğutucuların olduğu merkezlerde mi aşılanmak zorunda? Yoksa eczanelerde de bu aşıyı olabilirler mi?
JOACHIM KUHN: Bildiğim kadarıyla bir aşı merkezinde ya da hastanede aşılanabiliyorsunuz. Bir altyapıya gereksiniminiz var. Eczanelerde bu aşılamayı yapamıyorsunuz.
NTV: Görünen o ki biraz kıymetli bir dağıtım modeli.
JOACHIM KUHN: Ben o denli düşünmüyorum. Bir fikir olması açısından şöyle bir örnek vereyim, kıtalararası bir uçuşta bir palette 20-30 bin doz taşındığını söylemiştim. Bir paletin kiralanması da dahil, size maliyeti aşağı üst 3000 eurodur. Bu tahminen her doz için 10 cent manasına geliyor.
NTV: Anladım. Münasebetiyle çok değerliye mal olmayacak diyorsunuz?
JOACHIM KUHN Evet, bu türlü diyebilirim.
NTV: Bir ülke bu türlü bir altyapı kurmak istese, bunun maliyeti ne olur?
JOACHIM KUHN: İşin gerçeği sahip oldukları altyapılar ve alacakları yolları bilmek gerekiyor. Buna bağlı olarak bir kaç milyon euro diyebilirim. Fakat aşılamayı düşündüğümüzde, bu milyonlarca liralık yatırımın da yapılması gerekiyor.
NTV: Kaç ülkeye dağıtacaksınız ve bu ne kadar büyük bir operasyon olacak?
JOACHIM KUHN: Şu ana kadar şirketimiz gelecek yıl garantili 1 kontrat imzaladık. Bu evrede, bu aşılar için binlerce konteynır sağlayacağız. Birtakım haberlerde milyonlarca konteynır deniyor lakin ben bunu binlerce olarak düzeltiyorum. Uygunabilir ve uygun ölçü budur Aşağı üst 2 düzine ülkeye, 20-30 kadar ülkeye dağıtım yapacağız. Aşıları dünyada göndermeye başladık. Resmi bir onay olmasa da kimi şirketler stoklama yapılıyor. Onayı alır almaz, birtakım ülkelerde aşılamalar yapılacak. Doğal dünyadaki klinik deneyler için gönderilen aşıların kıymetli bir kısmı bizim kutularımızla gitti. Tabi iddia edersiniz ki, bu, Faz1-2-3 onay süreçleri için de çok değerli. Biz bu süreçlerin içine dahil olduk ve bununla gurur duyuyoruz.
NTV: Biontech CEO’su Uğur Şahin bir röportajında dedi ki, bu aşıların oda sıcaklığında saklanabilmesi için bir formül üzerinde çalışıyoruz. Ve bu formül için gayesini de 2021 olarak koydu. Şayet bu formülü bulurlarsa 2021’de size muhtaçlıkları olmayacağını düşünüyor musunuz?
JOACHIM KUHN: Bu çok iyi bir haber olur. Zira aşılar kırsal bölgeler için de tedarik edilebilmeli. Bu hayatı daha kolay hale getirir. Lakin bizim şirketimizin ana dağıtımı eksi 70 derece aşılar için değil esasen. Büyük kısmı 2-8 derecedeki aşılar için. Bu gelişmeyi memnuniyetle karşılarım.
NTV