ABD’de aylardır süren geri sayım bitti ve başkanlık seçimleri için kritik gün geldi.
ABD’de 59. başkanlık seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarına nazaran, ABD Lideri Donald Trump toplam delege sayısını 214’e çıkardı. Biden ise 264 delege almış durumda bulunuyor. ABD’de başkanlık seçimlerinde 538 delegenin yarıdan bir fazlası olan 270 delegeye ulaşan isim başkanlık seçimini kazanıyor.
Associated Press’in (AP) açıkladığı resmi olmayan sonuçlara nazaran Trump, Güney Carolina’da 9, Oklahoma’da 7, Alabama’da 9, Mississippi’de 6, West Virginia’da 5, Kentucky’de 8, Tennessee ve Indiana’da 11’er, Kuzey Dakota, Güney Dakota ve Wyoming’de 3, Nebraska’da 4, Louisiana’da 8, Arkansas’ta 6, Kansas’ta 6, Missouri’de 10, Utah’da 6, Texas’ta 38, Iowa’da 6, Idaho’da 4, Florida’dan 29, Montana’dan 3 ve Ohio’dan 18 delegeyi hanesine yazdırdı.
Öte yandan Demokrat aday Biden, Michigan’da 16, Wisconsin’de 10, Washington DC’de 3, Vermont’ta 3, Illinois’te 20, Virginia’da 13, New Jersey’de 14, Delaware’de 3, Massachusetts’te 11, Maryland’da 10, New York’ta 29, Colorado’da 9, Connecticut’ta 7, Washington’da 12, New Hampshire ve Rhode Island’da 4’er, New Mexico’da 5, Oregon’da 7, California’da 55, Arizona’da 11, Maine’den 3, Hawaii’den 4, Minnesota’dan 10 ve Nebraska’dan 1 delegeyi aldı.
Dünyanın gündemindeki seçimde dakika dakika yaşananlar;
03.30 GEORGIA’DA SAYIMIN DURDURULMASI İÇİN DAVA
Trump’ın seçim kampanya takımı, seçim yarışındaki kritik eyaletlerden Michigan ve Pensilvanya’dan sonra Georgia’da da, oy sayım süreçlerinin durdurulması talebinde bulundu.
Georgia Cumhuriyetçi Parti Lideri David Shafer, Trump’ın seçim kampanyası ile ortaklaşa olarak Chatham bölgesindeki oy sayım süreçlerinin durdurulması için dava açtığını belirtti.
02.00 BIDEN KRİTİK MICHIGAN EYALETİNİ KAZANDI
ABD’de 59. başkanlık seçimlerinde kritik kıymetteki Michigan eyaletini, Demokrat aday Joe Biden kazandı. Bu sonuçla Biden, Michigan’dan 16 delegeyi hanesine yazdırmış oldu.
00.10 JOE BİDEN: KAZANAN BİZ OLACAĞIZ
Biden’dan açıklama: “Kimin lider olacağına halk karar verir. Zafer ilan etmek için burda değilim ancak lider olmak için gereken 270 delegeyi çarçabuk aşacağız. Kazanan biz olacağız. Gereken sayıya ulaşacağız. Wisconsin ve Michigan’ı kazanıyoruz, Michigan’ı 2016’da Trump’ın kazandığından çok daha yüksek bir farkla kazanıyoruz. Postadan gelen oyların sayılmasıyla birlikte Pensilvanya’da da kazanacağımızı düşünüyorum. 3 milyon oy fazla almış durumdayız. Bir demokrat olarak kampanya düzenledim fakat bir ABD’li olarak lider olacağım. Rakiplerimize düşman olarak görmeyeceğiz. Bize oy atmayanlara da hizmet edeceğiz. Kazanan demokrasi olacaktır. Sayım bitince gerekli delege sayısına ulaşacağız. Bütün oylar sayılmalı. Zaferle çıkacağımızdan kuşkum yok.Bu tarihte görülmemiş bir oy farkı olacak.”
23.45 TRUMP’IN GRUBUNDAN “PENSİLVANYA’DA SAYIM DURDURULSUN” TALEBİ
Trump’ın seçim takımı Michigan’dan sonra Pensilvanya’da da oy sayım süreçlerinin durdurulması talebinde bulundu.
22.20 WISCONSIN’DE BIDEN KAZANDI
Biden’ın kritik eyaletlerden Wisconsin’de seçimi kazandığı açıklandı.
Biden, 10 delegeli Wisconsin’le birlikte Michigan ve Nevada eyaletlerini de kazanması halinde Pensilvanya sonuçlarını beklemeden zaferini ilan edebilecek.
21.00 “WISCONSIN’DE OYLAR TEKRAR SAYILSIN”
ABD Lideri Donald Trump’ın kampanya menajeri Bill Stepien, Wisconsin eyaletinde oyların tekrar sayılması konusunda istekte bulunacaklarını duyurdu. Stepien, “Başkan, yine sayım talep edecek ve bunu çabucak yapacağız” tabirlerini kullandı.
Wisconsin’de son açıklanan datalara nazaran ABD Lider Adayı Joe Biden yüzde 49,6, ABD Lideri Donald Trump ise yüzde 48,9 oy aldı. Lakin Wisconsin’de Joe Biden’ın kazandığına dair şimdi net bir açıklama yapılmadı.
Öte yandan, Wisconsin’in Outagamie bölgesinde yanlış basılan 13 bin 500 oy pusulasının akıbetine ait de bir açıklama geldi.
Bölge yetkilileri, bu pusulalarla kullanılan oyların 20 Ulusal Muhafızın yardımıyla paka çekildiğini duyurdu.
Wisconsin Yüksek Mahkemesi, geçen hafta bu oy pusulalarının geleceği hakkında bir karar vermekten çekinmişti.
18.47: “CUMHURİYETÇİLER SEÇİMİ ZAYIFLATMAYA ÇALIŞIYOR”
Demokrat Aday Joe Biden’ın kampanya danışmanı Bob Bauer, Amerika’nın oylama sürecine güvenmesi gerektiğini ve tüm oylar toplanana kadar sayımın devam etmesi gerektiğini söyledi.Bununla birlikte Bauer, Trump’ı “aldatıcı iddialarla” suçlayarak Cumhuriyetçilerin seçimi zayıflatmaya çalıştığını öne sürdü. Demokrat adayın bugün Lider seçilmesi için gerekli 270 delege sayısına ulaşmasının beklendiğini söyledi.
Ayrıyeten Biden’ın bu akşam ABD halkına bir konuşma yapacağı belirtildi.
18:45 MİCHİGAN’DAKİ FARK AÇILDI
Biden saat 18.45 itibariyle oyların yüzde 96’sının sayıldığı Michigan’da farkı 0.7 puana kadar çıkardı. Joe Biden şu anda 34 bin oy farkıyla eyalette önde görünüyor.
18.30: SON 120 YILIN EN YÜKSEK İŞTİRAKLİ SEÇİMİ
ABD Seçimleri Projesi’nin ön iddialarına nazaran, 160 milyondan fazla ABD’li seçimlerde oy vererek son 120 yılın en yüksek iştirak oranını elde etti. Şu ana kadar ülkede oy kullanmaya elverişli nüfusun yüzde 66,9 oranında oy verdiği söz edildi.
ABD’de en yüksek iştirak oranı yüzde 73,7’lik oranla 1900 yılında Cumhuriyetçi Lider William McKinley ike Demokrat rakibi William Jennings yarışında elde edildi. Mckinley, Jennings’i kıymetli bir farkla yenmişti.
Bu yıl, uzmanlar postayla gönderilen oy pusulalarındaki artış ve corona virüsün yarattığı tehdit nedeniyle erken oy kullanaların sayısının artacağını ve yüksek iştirakli bir seçim olacağını öngörmüştü. Seçimde 100 milyondan fazla insanın erken oy kullandığı iddia ediliyor.
18.20: TRUMP’IN KAMPANYA YÖNETİCİSİ ZAFER İLAN ETTİ
ABD Lideri Donald Trump’ın Kampanya Danışmanı Bill Stepien, hukuksal yollarla kullanılan tüm oyların sayılması durumunda seçimi kazanacaklarını açıkladı.. Stepien, gazetecilere yaptığı açıklamada, kritik eyaletler olan Michigan, Nevada, Georgia ve Pennsylvania üzere eyaletlerde kazanacaklarına inandıklarını belirterek, Wisconsin’de oy farkının yüzde 1 civarında olduğunu ve buradaki oyların tekrar sayılabileceğini kaydetti.
Hala birçok eyalette Cumhuriyetçi seçmenin çoğunlukta bulunduğu bölgelerdeki oyların sayım etabında olduğunun altını çizen Stepien, “Biz bilgilerimize ve matematiğimize güveniyoruz. Yasal yollarla kullanılmış tüm oylar sayılırsa Lider Trump bu seçimleri kazanır” dedi.
18.18:TRUMP: OYLARIM SİHİRLİ BİR BİÇİMDE YOK OLMAYA BAŞLADI
ABD Lideri Donald Trump, seçim yarışı devam ederken günün birinci açıklamasını Twitter’dan yaptı. Trump, mektuplar aracılığıyla gönderilen oy pusulalarına reaksiyon gösterek, “Oylarım sihirli bir halde yok olmaya başladı” dedi.
17.00: BİDEN ÖNE GEÇTİ
Türkiye saati ile 15.30 itibariyle 16 delegeye sahip Michigan’da Trump, 6 delegeye sahip Nevada’da ise Biden önde gözüküyordu. Lakin Biden, saat 17.00 itibariyle Michigan’da evvel 0,1 puan, akabinde 0.2 puan öne geçti ve böylelikle başkanlık yarışında ibre Biden’a döndü.
15.30: 7 EYALETTE SAYIM SÜRÜYOR
ABD Lideri’nin kim olacağı, oy sayımın hala devam ettiği Michigan ve Nevada eyaletlerinin sonucuna nazaran belirli olacak. 16 delegeye sahip Michigan’da Trump, 6 delegeye sahip Nevada’da ise Biden önde gözüküyor. Toplamda 50 eyaletin bulunduğu ülkede, 43 eyalette sonuçlar yüksek oranda netleşirken, 7 eyalette sayım sürüyor.
Seçimin mukadderatını belirleyecek kilit eyaletlerden biri olarak bedellendirilen Wisconsin’de oyların yüzde 95’i sayıldı. Joe Biden şu anda 20 bin oy farkıyla önde görünüyor.
14.24: ALMANYA SAVUNMA BAKANI REAKSİYON GÖSTERDİ, SLOVENYA BAŞBAKANI TEBRİK ETTİ
Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer, oy sayımı devam ederken Trump’ın zafer ilan etmesine ait “çok tartışma yaratacak bir durum” sözlerini kullandı. Slovenya Başbakanı Janez Jansa ise Twitter hesabından Donald Trump’ı tebrik ederek, “ABD halkının Donald Trump ve Mike Pence’i seçtikleri çok açık” açıklamasını yaptı. Öte yandan Jansa, Trump’ı tebrik eden birinci AB ülkesi önderi oldu.
13:08: “TRUMP’IN AÇIKLAMASI ÖLÇÜSÜZ, GÖRÜLMEMİŞ VE YANLIŞ”
Demokrat Parti lider adayı Joe Biden’ın kampanya takımı, Lider Donald Trump’ın erken ve doğrulanmamış zafer açıklamasına reaksiyon gösterek, ABD Lideri’nin sözlerinin “ölçüsüz, görülmemiş ve yanlış” olduğunu tabir etti.
Dillon, Trump’ın oy sayımı ile ilgili olarak Yüksek Mahkeme’ye Biden’ın “hukuk takımı hazır bekliyor. Joe Biden ve Kamala Harris, Amerikalıların, kime oy vermiş olurlarsa olsunlar, oylarının sayılması hakkını savunuyor” dedi.
10.20: TRUMP’TAN AÇIKLAMA
ABD Lideri Trump kameraların karşısına geçti. Lider Trump, “Pensilvanya’da 690 bin oy fark atmış durumdayız. Kazanamayacaklarını anladılar ve yargıya gidelim dediler. Bu seçimi kazandık. Oy sayımının durdurulması için Yüksek Mahkeme’ye gideceğiz” dedi.
Pensilvanya Demokratların seçimi kazanması için kritik kıymete sahip.
08.43: ADAYLARDAN SON DAKİKA AÇIKLAMASI
Lider adayı Joe Biden, “Arizona’yı kazandığımızı söylediler. Georgia’da da oyun dışı değiliz. Wisconsin ve Michigan için çok iyi hislerimiz var. Oyları saymak uzun sürebilir lakin Pensilvanya’yı da kazanacağız. Sonuçları almamız yarın sabahı bulabilir. Kimin kazandığını söylemek ne bana ne de Donald Trump’a düşer. Bunu yalnızca ABD halkı söyleyebilir” dedi.
ABD Lideri Trump ise, “Seçimi çalmaya çalışıyorlar. Seçimin çalınmasına müsaade vermeyiz” sözlerini kullandı.
Lakin Twitter, kelam konusu paylaşıma 10 dakika içerisinde, “Bu Tweette paylaşılan içeriklerin bir kısmı yahut tümü tartışmalıdır ve bir seçime ya da öteki bir toplumsal sürece katılma konusunda yanlış yönlendiriyor olabilir.” biçiminde ikaz etiketi ekledi.
08.30: ABD LİDERİ BUGÜN KESİNLEŞMEYEBİLİR
Seçimin en kıymetli eyaletleri Wisconsin, Michigan ve Pensilvanya’da oyların neredeyse yarısı sayıldı. 2016 seçiminde ABD Lideri Trump, TSİ saat 10.00 civarında zafer konuşmasını gerçekleştirmişti.
Lakin Wisconsin, Michigan ve Pensilvanya’daki sonuçların bugün açıklanması beklenmiyor. Bu nedenle ABD’yi dört yıl daha yönetecek kişinin açıklanması bir sonraki güne sarkabilir.
07.30: BIDEN OYLARDA ÖNE GEÇTİ
Demokratların tartıda olduğu Batı yakası eyaletleri Washington, Oregon ve California’da oy verme süreci sona erdi. Buradaki sandıkların açılmasıyla Joe Biden’ın oylarında artış gözlemlendi.
Sayılan toplam oy sayısı 105 milyonu geçerken Biden oyların yüzde 49.8’ini, Trump yüzde 48.7’sini aldı.
07.00: TRUMP 16 EYALETİ GARANTİLEDİ
Her geçen dakikada ABD Lideri Donald Trump’ın aldığı eyaletlerin sayısı artıyor. ABD Lideri Trump’ın garantilediği eyaletlerin sayısı 16’ya yükseldi. Sayılan oy sayısı 85 milyona yaklaştı. Lider Trump oyların yüzde 50.7’sini alırken, Biden 47.7’sini aldı.
06.30: HARİTA KIRMIZIYA DÖNÜYOR
ABD Lideri Trump, geride başladığı Florida, Ohio, Texas ve Kansas’ta öne geçti. Trump’ın bu eyaletlerde oy sayısını artırmasıyla şimdiye kadar sayılan oylarda ABD eyaletlerinde Cumhuriyetçilerin rengi olan kırmızının tartısı arttı.
06.00: TRUMP 14, BIDEN 10 EYALETİ ALDI
Associated Press’in iddialarına nazaran ABD Lideri Donald Trump’ın, 14 eyalette seçimi önde tamamlayacağı katılaştı. Demokrat aday Biden ise 10 eyalette seçimi kazanmış gözüküyor.
AP’nin öngörüsüne nazaran Biden 131 delege çıkartırken, Trump’ın 92 delegesi bulunuyor.
Sayılan oyların 62 milyona yükselmesiyle birlikte Texas ve Kansas’ta Cumhuriyetçiler sandıkta öne geçti.
05.30: 50 MİLYONA YAKIN OY SAYILDI
ABD seçimlerinde ülkenin yarısında sandıklar kapandı. Şimdiye kadar sayılan oylar 50 milyona yaklaştı. ABD Lideri Trump oyların yüzde 50’sinden biraz fazlasını aldı. Hem CNN, hem Fox varsayımlarına nazaran şu anda Biden’ın daha fazla delegesi bulunuyor.
05.00 CUMHURİYETÇİ EYALETLERDE BİDEN SÜRPRİZİ
ABD’nin Cumhuriyetçi kalesi Texas’ta sandıkların yüzde 64’ü açıldı. Şimdiye kadar sayılan oylara nazaran Joe Biden oyların yüzde 51’ini aldı. Donald Trump ise yüzde 47.7’de kaldı.
Kansas ve North Carolina eyaletlerinde de Joe Biden küçük farklarla önde gözüküyor.
Ayrıyeten, Alabama, Connecticut, Delaware, District of Columbia, Florida, Illinois, Maine, Maryland, Massachusetts, Mississippi, Missouri, New Hampshire, New Jersey, Oklahoma, Pennsylvania, Rhode Island ve Tennessee eyaletlerinde oy verme süreci sonlandırıldı.
04.30: OHIO’DA BIDEN ÖNDE
ABD’de liderlerin galip geldiği eyaletlerden Ohio’da sandıkların yarısı açıldı. Birinci sonuçlara nazaran Biden oyların yüzde 56’sını aldı. Ülkede son 30 yılda yapılan seçim sonuçlarına nazaran Ohio eyaletini kazanan aday, ABD başkanlığı koltuğuna oturuyor.
04.00 FLORİDA BIÇAK SIRTI
ABD’nin lider belirleyen eyaletlerinden Florida’da sandıkların yüzde 80’i açıldı. Haritanın rengi her güncellemede bir mavi bir kırmızı oluyor.
03.30: TRUMP ÜÇ EYALETTE ÖNDE
Hem Fox hem AP varsayımlarına nazaran ABD Lideri Donald Trump Batı Virginia’da da seçimi kazanıyor. Birinci sonuçlara nazaran Trump’ın önde olduğu eyalet sayısı üçe yükseldi.
Kuzey Carolina, Ohio ve Batı Virgina’da sandıklar kapandı.
03.00: BİRİNCİ SONUÇLAR GELİYOR
ABD’nin doğu kıyısındaki sandıkların çoğunluğu mahallî saatle 19.00 (TSİ: 03.00) kapandı.
ABD Lideri Donald Trump’ın Virginia ve Kentucky’de seçimi kazanması öngörülüyor.
Demokrat aday Biden’ın Vermont’ta seçimi kazanması bekleniyor. Georgia, Indiana, Kentucky, Güney Carolina, Vermont ve Virginia’da oy verme süreci sona erdi.
02.27: SANDIKLAR KAPANMAYA BAŞLADI
Indiana ve Kentucky eyaletlerinin kimi bölümlerin sandıkların kapandığı bildirildi. Klâsik olarak Cumhuriyetçi olan iki eyalette de ABD Lideri Trump’ın seçimi önde götürmesi bekleniyor.
02.16: TRUMP’TAN AÇIKLAMA
ABD Lideri Donald Trump, Twitter’dan açıklama yaptı. Trump, “Ülke genelinde durumumuz epey iyi gözüküyor. Teşekkürler” dedi.
02.08 FLORIDA ÇIKIŞ ANKETLERİ
Florida’dan gelen çıkış anketlerine nazaran ABD Lideri Trump önde. Florida, “salıncak eyalet” olarak söz edilen seçim sonucunu değiştirebilecek bölgeler ortasında yer alıyor. Çıkış anketi, oyunu kullanan vatandaşlara tercihlerinin sorulmasıyla elde edilen sonuçlardan oluşuyor.
Biden’ın kampanya takımının Florida’da daha fazla Demokrat partilinin oy kullanması için çalışmalara devam ettiği belirtildi.
01.45: BIDEN’DAN AÇIKLAMA
Demokratların adayı Joe Biden seçim gününü yollarda geçiriyor. Biden, “Halen çok şey yaşanıyor” tabirlerini kullanarak seçim sonuçlarına ait kesin bir açıklama yapmaktan kaçındı.
Lider adayı, “Bu akşam konuşulacak bir şey olursa, konuşurum. Şayet olmazsa, oylar sayılana kadar beklerim” dedi.
01.04: IVANKA TRUMP: SİZE GEREKSİNİMİMİZ VAR
Donald Trump’ın kızı Ivanka Trump, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda seçmenlere, “Oy verme sırasından ayrılmayın. Size gereksinimimiz var” davetinde bulundu.
00.02: SONUÇLAR NE VAKİT AÇIKLANACAK?
ABD’de yapılan seçimin sonuçlarının ne vakit ilan edileceği şimdi muhakkak değil. Birinci sonuçlar Türkiye saatiyle 03.00’ten sonra gelmeye başlayacak. 2016 yılındaki seçimde Donald Trump, Türkiye saatiyle saat 10.00 civarında zafer konuşması yapmıştı.
Lakin bu seçimde posta yoluyla kullanılan oyların fazla olması nedeniyle seçim sonuçlarının günler sonra açıklanma ihtimali bulunuyor. 2000 yılındaki seçim Florida oylarının birden fazla sefer sayılmasına sahne olmuştu. Yüksek Mahkeme’nin haftalar sonra verdiği kararla ABD Lideri katılaşmıştı.
23.56: TRUMP: KAZANMAK KOLAY, KAYBETMEK DEĞİL
ABD Lideri Donald Trump, seçim esnasında kameraların karşısına geçti. Trump, “Kazanmak kolay. Benim içim kaybetmek ise hiç kolay değil” dedi. Trump ayrıyeten seçim sonuçlarının katılaşmaması halinde ulusa seslenebileceğini aktardı.
23.48: PELOSI’DEN ÇOĞUNLUK AÇIKLAMASI
ABD, kongrenin bir modülü olan Temsilciler Meclisi’nin sözcüsü Demokrat Nancy Pelosi, partisinin Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğu elinde tutmaya devam edeceğine inandığını söyledi.
23.21: FBI SORUŞTURMA BAŞLATTI
ABD’deki seçimde vatandaşlara seçim gününde konutta kalmalarına dair otomatik servisten telefon edildiği belirtiliyor. FBI kelam konusu telefonlar için soruşturma başlattığını açıkladı.
ABD’de halk Başkanlık seçimleri için sandık başına giderken, gece yarısı oy verme geleneği kapsamında Dixville Notch kasabası sandıktaki birinci zaferi açıkladı.
Toplamda beş seçmenin bulunduğu kasabada oyların tamamı Biden’a gitti.
Coronavirüs nedeniyle bu yıl erken oy verme süreci ve posta yoluyla oy üzere seçenekler de büyük ehemmiyet kazandı. Şimdiye dek 98 milyon seçmenin bu halde oyunu kullandığı belirtiliyor.
Hayli tartışmalı geçmesi beklenen ve sonuçların Yüksek Mahkeme’ye taşınması ihtimali de sıkça dillendirilen seçimle ilgili bir klasik gerçekleşti.
New Hampshire eyaletindeki Dixville Notch kasabası, lokal saatler gece yarısını geçtikten sonra sonuçları birinci açıklayan yer oldu.
ABD SEÇİM SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?
NTV
