ABD, Kanada ve İngiltere, ortak bir kararla 23 Mayıs’ta Atina-Vilnius seferini yapan Ryanair yolcu uçağının bomba ihbarı sebep gösterilerek Minsk Havalimanı’na “zorunlu iniş yaptırılması” ve uçakta iki muhalifin gözaltına alınması gerekçesiyle Belarus idaresine yaptırım uyguladıklarını açıkladı.
Üç ülkenin yaptığı ortak açıklamada, Belarus’ta Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko idaresinin “insan hakları, temel özürlükler ve memleketler arası hukuka muhalif tutumundan” derin kaygı duyulduğu söz edildi.
Açıklamada, “Bugün, iki Avrupa Birliği (AB) üyesi ülke ortasında seyahat etmekte olan Ryanair uçağının, 23 Mayıs’ta mecburî iniş yaptırılması ve uçaktaki gazeteci Roman Protaseviç ile arkadaşı Sofiya Sapega’nın siyasi nedenlerle gözaltına alınması ve insan haklarına yönelik süren taarruza karşılık olarak koordineli yaptırım kararı aldık” denildi.
Belarus idaresine milletlerarası taahhütleri açıkça göz arkası etmesinin bedelini ödetmek üzere bir ortaya geldikleri kaydedilen açıklamada, şu tabirlere yer verildi:
“Rejimin kendi halkına yönelik baskıcı uygulamalarına son vermesi davetinde birleştik. Rejimin insan hakları yükümlülüklerinden, demokratik unsurlara bağlılığından ve milletlerarası toplumla ilgilerinden uzaklaşmayı seçmesinden ötürü hayal kırıklığına uğradık. Lukaşenko rejimine 23 Mayıs olaylarına ait milletlerarası soruşturmalarda tam işbirliği yapma; tüm siyasi mahkumları derhal özgür bırakma; Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Moskova Düzeneği kapsamındaki bağımsız uzman misyonunun tüm tavsiyelerini uygulama ve demokratik muhalefet ile sivil toplum temsilcileri ortasında AGİT’in aracılık ettiği kapsamlı ve gerçek bir siyasi diyaloğa girme davetimiz konusunda da birleştik.”
46 YETKİLİYE VİZE KISITLAMASI, 16 YETKİLİYE YAPTIRIM
ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan ikinci bir açıklamada, 23 Mayıs’taki uçak olayı dahil ülkedeki insan hakları ihlalleri ile bağlantısı olabilecek 46 şahsa ABD’ye giriş vizesi kısıtlamasının getirildiği bildirildi.
Bu şahısların, Belarus Cumhurbaşkanlığı, Devlet Güvenlik Komitesi, İçişleri Bakanlığı, Soruşturma Komitesi, Enformasyon Bakanlığı, Spor ve Turizm Bakanlığı, Devlet Hudut Komitesi, Sıhhat Bakanlığı, Anaya Mahkemesi, Başsavcılıklar ve Minsk’teki bölge mahkemelerinde değerli konumlarda bulunan şahıslar olduğu kaydedilen açıklamada, “Buna ek olarak, ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkları Denetim Ofisi, 13405 sayılı Başkanlık Kararnamesi kapsamında 16 kişi ve 5 kuruluşu daha yaptırım listesine aldı.” tabiri kullanıldı.
Açıklamada, bu bireylerin, bağımsız medyanın engellenmesinde kıymetli bir rol oynadığı barışçıl protestocular, gazeteciler ve siyasi şahsiyetlerin siyasi güdümlü tutuklamalarına, kovuşturmalarına ve ceza almalarına öncülük ettiği belirtilirken, “Hileli 9 Ağustos 2020 seçiminden bu yana, ABD Dışişleri Bakanlığı ‘PP 8015′ nolu Başkanlık Kararnamesi’ kapsamında 155 Belarus ve Rus vatandaşını yaptırım listesine aldı.” sözlerine yer verildi.
NE OLMUŞTU?
Atina’dan Vilnius’e 23 Mayıs’ta seyahat eden 123 yolcunun bulunduğu Ryanair’e ilişkin uçağı, Belarus hava alanındayken yapılan bomba ihbarı üzerine Minsk Havaalanı’na acil iniş yapmıştı. Güvenlik nedeniyle Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun talimatıyla uçağa eşlik etmek üzere bir Mig-29 savaş uçağı kaldırılmıştı.
Uçağın havaalanında denetim edilmesi esnasında Belarus’ta terör olaylarına karıştığı gerekçesiyle aranan bir toplumsal medya hesabının kurucusu ve eski genel yayın direktörü Belarus vatandaşı Roman Protaseviç gözaltına alınmış, aramalar sonucunda yapılan bomba ihbarının temelsiz çıktığı belirtilmişti.
NTV