Bundan yaklaşık bin yıl evvel, yani yalnızca madeni paranın yürürlükte olduğu periyotta Çin, dünya üzerindeki birinci kağıt parayı tedavüle sunmuştu. Artık de dünya üzerinde kendi yerli parasını dijital ortama aktaran birinci ülke oldu.
Çin Hükümeti, öncelikli gaye olarak parasının dünya üzerindeki kullanımının artması ve doların dünya üzerindeki baskınlığını azaltmak gayesiyle gelecekte sıklıkla karşımıza çıkacak olan dijital resmi paraların birincisi olarak yerli parası yuanın dijital halini yürürlüğe soktu.
Yuanı bilgisayar kodları yardımıyla dijital ortama taşıyan Çin, dünya üzerinde yerli parasını dijital ortama entegre eden birinci ülke olurken birinci kere dijital bir para ünitesi devlet çapında yasal bir ödeme aracı olarak kabul edilmiş oldu.
Çin Merkez Bankası tarafından piyasaya sürülecek elektronik paranın Bitcoin’den farkı ise kullanıcı anonimliği ve anlık bedel değişimi olmaması olarak söz edildi.
Merkez Bankası tarafından denetim edilecek olan elektronik yuan, Çin hükümetine parasının bedelini denetim etmek ismine büyük bir avantaj sağlarken halkının parasını nereye harcadığı üzere bilgileri almasını da sağlayacak.
DÜNYA İKTİSADININ YÜZDE 88’İ DOLAR, YÜZDE 4’Ü YUAN
2. Dünya Savaşı’ndan bu yana dünya iktisadında en baskın para ünitesi olan ABD dolarının ulaşamadığı yoksul ülke ve bölgelere dijital paralarla ile Çin’in, dünya iktisadında yuanın aktifliğini artırmak istediği belirtildi.
Dünya iktisadında dönen paranın yüzde 88’inin ABD doları, yüzde 4’ünün ise Çin yuanı olduğunun altı çizilirken Çin Halk Bankası’nda projeyi yöneten Mu Changchun, “Para ünitemizin egemenliğini ve yasal para ünitesi statümüzü korumak için evvelden plan yapmalıyız” dedi.
Geçen ay bir forumda konuşan Çin Merkez Bankası yetkilisi Bay Mu, dijital yuanın, doların global kullanımını dengelemek de dahil olmak üzere Çin’in “parasal egemenliğini” muhafazayı amaçladığını söyledi.
ABD İDARESİ DİJİTAL DOLAR ÜZERİNE İNCELEME YAPIYOR
Geçtiğimiz haftalarda Çin’in ortaya çıkardığı yeni dijital para ünitelerinin doları nasıl etkileyebileceği sorulan Hazine Bakanı Janet Yellen ve Federal Rezerv Lideri Jerome Powell, dijital doların bir gün mantıklı olup olmadığı da dahil olmak üzere mevzunun önemli bir biçimde incelendiğini söylediler.
Analistler ve ekonomistler, dijitalleşmenin tek başına yuanı bankadan bankaya havale transferlerinde dolar için bir rakip yapmayacağını söylerken lakin yuanın yeni beden bulmuş siber haliyle milletlerarası finans sisteminin marjlarında ilgi çekebileceğini belirtti.
‘ABD İÇİN ULUSAL GÜVENLİK MESELESİ’
Dijital yuanın yoksul ülkelerdeki insanlara milletlerarası para transferi için seçenekler sağlayacağı belirtilirken Şu anda Atlantik Kurulu fikir kuruluşunda eski bir Memleketler arası Para Fonu çalışanı olan Josh Lipsky, “Doları tehdit eden her şey bir ulusal güvenlik sıkıntısıdır. Bu da, uzun vadede doları tehdit ediyor” sözlerini kullandı.
Dijital yuan ile ihlal ve para cezalarının anında tahsil edileceği belirtilirken geçen yıl Çin’de yaşanan nakit patlamasıyla ilgili konuşan Pekin’deki Renmin Üniversitesi’nde finans profesörü olan Song Ke, yakın tarihli bir konferansta Çin’in dolanımdaki yuan yahut nakit ölçümünün 2020’de yüzde 10 arttığını söyledi.
BİTCOİN ÜZERE DEĞİŞKEN Mİ?
Dünyanın en geniş hacimli ve en ünlü kripto parası sık sık değişen fiyatlarıyla bilinirken Çin devleti, kendisine bağlı olacak siber yuan ile kağıt banknotlar ve madeni paralar ortasında değerleme farkları olmamasını sağlamak için dijital parayı sıkı bir biçimde denetim edecek.
Bu, kimilerinin kripto para üniteleriyle yaptığı üzere yatırımcılar ve tüccarlar için dijital yuan üzerinde spekülasyon yapmanın mantıklı olmayacağı manasına geliyor. Sahteciliği tedbire önlemleri, Çin Halk Bankası dışında rastgele birinin yeni dijital yuan yaratmasını imkansız kılacak halde tasarlanacak.
60’TAN FAZLA ÜLKE DİJİTAL PARA ÜZERİNE ÇALIŞIYOR
CBDC Tracker araştırma kümesine nazaran, 60’tan fazla ülke dijital para ünitesi üzerinde çalışma yahut geliştirme etabında bulunuyor.
Yapılan başka bir araştırmada da Dijital para üniteleri, Dünya Bankası’nın banka hesabının olmadığını söylediği, global olarak 1,7 milyar insanın kripto para ünitesine sahip olduğunu belirtti.
Bahamalar ise, mali olarak yetersiz hizmet alan nüfuslara hitap etmek için dijital para ünitesi yayınladı.
NTV
