Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları, Halk Sıhhati ve Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu öğretim elemanları tarafından yürütülen ‘SARS CoV-2 İnaktif (Sinovac-Coronavac) Aşısının Bağışıklık Yanıtı’ konusundaki bilimsel çalışma tamamlandı.
Yürütülen çalışma, MCBÜ Bilimsel Araştırma Fonu Takviyesi ile, Türkiye’de geniş ölçekte kullanılan SARS-CoV-2 inaktif Sinovac (Coronavac) aşısının antikor oluşturma yetkinliği konusunda yapıldı ve Türkiye’de sonuçları açıklanan birinci kapsamlı çalışmalardan biri olma özelliğini taşıyor.
Çalışmada, SARS-CoV-2 Spike (Dikensi) proteininde virüsün insan hücrelerine bağlandığı bölgeye (RBD) karşı oluşan nötralizan antikorlar kantitatif ve kalitatif olmak üzere iki farklı testle saptandı.
BİN 53 SIHHAT ÇALIŞANI ÜZERİNDE DENENDİ
Manisa CBÜ hastanesi istekli sıhhat çalışanları üzerinde yürütülen, Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Etik Şurası tarafından onaylanan bir aşı antikor karşılığı çalışması olan araştırmanın dataları 11 Ocak – 18 Mart 2021 tarihleri ortasında toplandı ve aşılama öncesi tüm iştirakçilere antikor testi yapılarak, SARS- CoV-2 antikoru saptanmayan bin 53 kişi çalışmaya alındı. Yapılan araştırmada tüm sıhhat çalışanlarının birinci aşıdan en az 28 gün sonra (939 katılımcıdan) ve ikinci aşıdan en az 28 gün sonra (771 katılımcıdan) elde edilen özet sonuçlar ise şu formda açıklandı:
“Genel bulgular: 1. aşıdan en az 28 gün sonra bağışıklık yüzdesi yüzde 25.3 (Yüzde 95 GA: 22.5 – 28.1), 2. aşıdan en az 28 gün sonra Nötralizan (Kantitatif) testi bağışıklığı yüzde 97.92 (Yüzde 95 GA: 96.91 – 98.93) 2. aşıdan en az 28 gün sonra Nötralizan (Kalitatif) testi bağışıklığı yüzde 97.79 (yüzde 95 GA: 96.75 – 98.23) olarak belirlendi.”
TÜRKİYE’DEKİ BİRİNCİ KAPSAMLI ÇALIŞMALARDAN BİRİ
Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Tıbbı Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Sinem Akçalı, “Biz bu araştırmamızda Celal Bayar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri fonu dayanağıyla bugün Türkiye’de geniş ölçekte kullanıma giren halk ortasında ‘Çin aşısı’ olarak bilinen inaktif Covid-19 aşısının antikor oluşturma yetkinliğini değerlendirmeyi amaçladık. Aşının oluşturduğu antikor yetkinliğini saptamanın yanı sıra bir öbür emelimiz da sıhhat çalışanlarında aşının oluşturduğu antikor seviyelerinin ne kadar mühletle devam ettirdiğini takip etmeyi planladık. Bu nedenle aşı antikor seviyelerini araştırmak için bize sayısal olarak kıymet verebilecek kitleri tercih ettik. Sıhhat çalışanlarından toplanan kanlardan araştırmamızı yaptık. Lakin bu saptayacağımız antikorların birebir vakitte nötralizan antikor denilen ve bireyleri Covid-19 ile hastalanmaktan koruyacak virüsün hücreye girişini engelleyen antikorlar olup olmadığını görmek için de bir başka nötralizasyon testi dediğimiz bir öteki testle de aşılanmış bireylerden toplanan kanları çalıştık. Daha sonra her iki test sonuçlarını bulduğumuz kıymetler üzerinden değerlendirdik. Bu çalışma Türkiye’de sonuçları açıklanan birinci kapsamlı çalışmalardan biri olarak kayıtlara geçti” diye konuştu.
“KADINLARDA ANTİKOR ÜRETME ORANI DAHA YÜKSEK”
Manisa CBÜ Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Şebnem Şenol Akar, “Çalışmamıza başlangıçta bin 53 kişi daha evvel hastalığı geçirmemiş ve antikoru negatif olan sıhhat çalışanları katıldı. Bin 53 kişinin öncelikle hastalığı geçirmediği yaptığımız antikor testleriyle kanıtlamış olduk. Birinci aşının akabinde ikinci aşıdan evvel bir kan aldık. Bu kan alımında antikor seviyelerini saptadık. İkinci aşıdan en az 28 gün sonra ikinci kanlarımızı topladık. Bu durumda birinci aşıdan sonra 900’ün üzerindeki sıhhat çalışanında, ikinci aşıdan 28 gün sonra da 771 sıhhat çalışanında kanlarımızı topladık. Çalışmanın sonucunda gördüğümüz değerli durumlardan bir tanesi nötrolizan antikor ve titreyle baktığımız antikor sonuçlarının uyumlu olmasıydı. Birinci aşıdan sonra antikor geliştirme oranı yüzde 25’te kaldı. İkinci aşıdan sonra antikor geliştirme oranı yüzde 97’nin de üzerine çıktı. Bu da demek oluyor ki birinci aşıdan sonra kâfi bağışıklık oluşmamakta, ikinci aşıdan sonra toplumun büyük bir kısmında bağışıklığı oluşturmuş durumdayız’’ dedi.
“TEK DOZ ASLA KÂFİ DEĞİL”
Akar, şöyle devam etti:
“Antikor geliştirme oranı her iki cinsiyette de kâfi ve manalı bir seviyede olmakla birlikte bayanlarda bir ölçü daha yüksek antikor seviyesi saptadığımız doğrudur. Erkeklerde yüzde 97, bayanlarda yüzde 99 oranında bir antikor geliştirme oranı kelam konusuydu. Bu oranı bir ölçü cinsiyetle farklılık gösterebilir. Bunun katiyen cinsiyetle bağlantılı olup olmadığını istatiksel alt değerlendirmeler sonuçlandığında söylemek daha hakikat olacaktır. Burada vurgulamamız gereken şey bir doz aşının asla kâfi olmayacağı, kesinlikle ikinci dozun olunması gerektiği, koruyuculuğun bu halde oluşabileceğini söylememiz çok değerli.
Akar, kurallarda dikkat edilmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Çalışmamızda göstermiş olduğumuz yüksek antikor seviyeleri hastalıktan yüzde 100 korunacak oldukları manasına gelmemektedir. Muhakkak ferdî korunma tedbirlerini aralık vermeden devam etmemiz gerekiyor. Maske kullanımına, şahsî uzaklık kurallarına dikkat edilmesi kesinlikle gerekiyor. Kapalı ortamlardan korunma, bu türlü ortamlarda maskemizi çıkarmama üzere kıymetli hususlara dikkati çekmemiz gerekiyor” diye konuştu.
“YAN TESİRLER SON DERECE AZ”
Aşının yan tesirleri üzerinde de çalışma yaptıklarını söz eden Akar, “Hastalığı geçirmektense aşılı olmak çok daha inançlı. Tereddütleri azaltmak emeliyle biz bu çalışmamızda yan tesirleri de yakından takip ettik. Yan tesirlerin son derece az olduğunu gözlemledik. Bilhassa yüzde 25’in altında yalnızca aşı yerinde ağrı üzere ya da baş ağrısı üzere çok az yan tesirler görüldüğünü gözlemledik. Yüzde 1’in altında hastaneye başvurmayı gerektirecek ciddiyette yan tesirler olduğunu gözlemledik. Bu da aşının son derece inançlı olduğunu gösteren değerli bir kanıt” tabirlerini kullandı.
Çalışmaya, Dr. Öğr. Vazifelisi Şebnem Şenol Akar, Prof. Dr. Sinem Akçalı, Prof. Dr. Erhan Eser, Prof. Dr. Pınar Dündar, Prof. Dr. Beyhan C. Özyurt, Dr. Öğretim Vazifelisi Deniz Özer, Dr. Yunus Özkaya, Dr. Merve Gezginci, Dr. Gülizar Deniz ve Uzman Hemşire Ferya Karadağ Yalçın’ın araştırmacı olarak katıldı.
NTV
