Milletlerarası Af Örgütü, Oxfam ve UNAIDS üzere kuruluşlardan oluşan 28 ülkeden 77 bilim insanı tarafından oluşturulan Halkın Aşı İttifakı (People’s Vaccine Alliance) tarafından, bilim beşerlerine yaptığı bir ankete nazaran, var olan Covid-19 aşılarının etkisiz kalması ve dünyanın değiştirilmiş aşı formülasyonlara muhtaçlık duyması bir yıl yahut daha kısa sürebilir.
GLOBAL AŞILAMA SURATI BİLİMSEL AMAÇLARIN ÇOK GERİSİNDE
Bilim insanları, Covid-19 tehdidini etkisiz hale getirmek için global bir aşılama gayretinin gerekli olduğunu uzun vakittir vurguladı. Bunun temel nedenini ise, kimileri daha bulaşıcı, ölümcül ve aşılara daha az hassas mutast virüslerinin tehdidi oluşturuyor.
Yapılan çalışma kapsamında, ankete katılan Johns Hopkins, Yale, Imperial College, London School of Hygiene & Tropical Medicine ve Edinburgh Üniversitesi’nde çalışan epidemiyolog, virolog ve bulaşıcı hastalık uzmanlarının üçte ikisi aşıların bir yıl içinde, üçte birisi 9 aydan daha kısa bir mühlet içinde etkisiz hale gelebileceğini söyledi.
Yale Üniversitesi’nden epidemiyoloji doçenti Gregg Gonsalves, mevzuya ait yaptığı açıklamada, “Her gün yeni mutasyonlar ortaya çıkıyor.Bazı varyantlar daha verimli bir biçimde aktarılabilir ve evvelki cinslere karşı bağışıklık reaksiyonundan potansiyel olarak kaçınabilir. Dünyayı aşılamadığımız sürece, virüsün oyun alanını gitgide daha fazla mutasyona açık bırakıyoruz, bu da mevcut aşılarımızdan kaçabilecek ve onlarla başa çıkmak için güçlendirici aşılar gerektirebilecek varyantları doğurabilir” sözlerini kullandı.
mRNA AŞILARI LDUKÇA MALİYETLİ VE DAĞITIMI GÜÇ
Dünyanın farklı yerlerinde eski ve yeni teknolojilerle oluşturan birçok aşı kullanılmaya başlandı. Araştırmacılara nazaran Pfizer / BioNTech ve Moderna şirketleri tarafından geliştirilen ve yeni varyantlara ahenk sağlamak için süratle (haftalar yahut aylar içinde) ayarlanabilen mRNA teknolojisi çok fazla avantaja sahip. Fakat bu aşılar, kısa bir mühlet içinde yeni varyantlara uyarlanabilse de üretimlerinin çok maliyetli olması ve zahmetli taşıma şartları, onları bilhassa yoksul ülkelerin erişimi için çok şiddetli bir hale getiriyor.
HALA TEK BİR VATANDAŞINI AŞILAMAYAN ÜLKELER VAR
Öteki taraftan, İngiltere, ABD ve İsrail üzere güçlü ülkeler, nüfuslarının dörtte birinden fazlasına en az bir aşı dozu uyguladılar ve yüz milyonlarca doz aşı temin ettilerş Buna karşılık, Güney Afrika ve Tayland üzere ülkeler ise nüfuslarının yüzde birini bile aşılamayı başaramadı. Birtakım ülkeler şimdi birinci dozlarını hiç uygulayamadı.
AŞI GELİŞTİRİCİLER TEKNOLOJİLERİNİ VE FİKRİ MÜLKİYETLERİNİ DÜNYA İLE PAYLAŞMALI
Kelamda aşı milliyetçiliğine karşı koymayı amaçlayan ve Dünya Sıhhat Örgütü(DSÖ) tarafından oluşturulan global aşı teşebbüsü koalisyonu Covax, 2021’de düşük gelirli ülkelerdeki nüfusun ez az yüzde 27’sine aşı sağlayabilmeyi umuyor. Lakin, Halkın Aşı İttifakı’na nazaran bu kâfi değil.
Oxfam eşitsizlik siyaseti lideri ve Halkın Aşı İttifakı lideri Max Lawson, “Zengin ülkelerde gördüğümüz, nüfuslarındaki tüm yetişkinleri yaza kadar aşılamayı hedefleyen aciliyet, global olarak yansıtılmıyor. Covax’ın yıl sonuna fakir ülkelerdeki yüzde 27’yi hedefliyor. Lakin bu kâfi değil” sözlerini kullandı.
Lawson, ayrıyeten Covid-19 aşı geliştiricilerini, üretimi artırmak için teknolojilerini ve fikri mülkiyetlerini açıkça paylaşmaya çağırdı:
“İddialı global amaç nerede? Bilimin bize gerekli olduğunu söyleyen amaçla yapılan uygulamaların alakası yok. Bence kilit nokta bu.. Hudutlu aşılamanın hayli tehlikeli olduğu yaygın kabul görüyor.”
AŞILAR ETKİSİZ KALABİLİR Mİ?
NTV
