Petrol fiyatlarında gibisi görülmemiş dalgalanmaların yaşandığı geçen yıl, kesimde faaliyet gösteren şirketler finansal olarak çok güç bir periyottan geçti.
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Çin’de ortaya çıkan Covid-19 salgınının global boyut kazanmasının akabinde salgınla çaba kapsamında alınan önlemlerin ekonomik aktiviteyi zayıflatması, dünya genelinde petrol tüketimini değerli ölçüde düşürdü.
Bu durum Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin petrol piyasalarını dengelemek için arz kesintisi yapmasını zarurî kıldı. Lakin geçen yıl mart ayında, Suudi Arabistan ve Rusya üretim kesintisi konusunda uyuşmazlığa fikir, OPEC+ ülkeleri üretim kesintilerini durdurdu ve Nisan 2020’den itibaren üretimi artırdı.
Dünya genelinde birçok ülkede Covid-19’un yayılmasını durdurmak için sıkı karantina tedbirlerinin alınmaya başlandığı ve petrole olan talebin önemli halde düşüş gösterdiği bir periyotta gelen bu atılımla, piyasada ani bir arz fazlalığı oluştu ve petrolde sert fiyat düşüşleri yaşandı.
Stok ıstırabı ise fiyatları daha da aşağı çekerek, petrol fiyatlarının Nisan 2020’de son 21 yılın en düşük düzeyine gerilemesine yol açtı.
Yıl başında 66,58 dolardan süreç gören Brent petrolün varil fiyatı, 21 Nisan 2020’de 17,51 dolar ile yılın en düşük düzeyine ulaştı. ABD’de, Batı Teksas tipi (WTI) ham petrolün mayıs ayı için vadeli süreç mukavelelerinin müddeti dolarken, kontrat sahiplerinin fiziki ham petrolün teslimatını almaktan kaçınmasıyla WTI ham petrolü 20 Nisan’da birinci kere negatif düzeyleri gördü.
Dünya genelinde en yaygın referans olarak kullanılan Brent tipi ham petrolün ortalama varil fiyatı, 2019’da 64,16 dolarken, 2020’de yaklaşık yüzde 32,7 düşüşle 43,21 dolara geriledi ve şirketlerin bilançolarını olumsuz etkiledi.
ExxonMobil, Chevron, ConocoPhillips, Halliburton, Schlumberger, Baker Hughes, Total, Royal Dutch Shell, BP, Eni, Equinor, Lukoil, Rosneft ve Saudi Aramco üzere petrol devlerinin gelirleri, Covid-19 salgınının tesiriyle 2020’de bir evvelki yıla nazaran 716,5 milyar dolar (yüzde 35) azalarak 1,3 trilyon dolara geriledi.
Kelam konusu şirketler, 2019’da yaklaşık 2,02 trilyon dolarlık gelir sağlamıştı.
SHELL, EN FAZLA GELİR KAYBI YAŞAYAN ŞİRKET OLDU
Bu periyotta, Royal Dutch Shell geliri en fazla azalan şirket olarak kayıtlara geçti. Şirketin geliri 168,9 milyar dolar azalarak yaklaşık 183,2 milyar dolara geriledi.
Ayrıyeten BP’nin geliri 99,1 milyar dolar, Saudi Aramco’nun 90 milyar dolar ve ExxonMobil’in geliri de 83,4 milyar dolar azaldı.
Kelam konusu devirde, Royal Dutch Shell, ExxonMobil, BP, Total, Eni, Baker Hughes, ConocoPhillips, Chevron, Equinor, Halliburton ve Schlumberger toplam 119,2 milyar dolar ziyan açıkladı.
Petrol devleri ortasında en fazla ziyan eden şirket 22,4 milyar dolarla ExxonMobil oldu. Bu şirketi, 21,7 milyar dolar ziyanla Royal Dutch Shell ve 20,3 milyar dolar ziyanla BP izledi.
2020’DEKİ KARLAR DÜŞÜK KALDI
Rus Lukoil ve Rosneft ile Suudi Arabistan petrol şirketi Saudi Aramco ise 2020’de toplam 51,4 milyar dolar çıkar sağladı.
Bu kardan en büyük hissesi toplam 49 milyar dolarla Saudi Aramco elde etti. Lakin şirketin 2020’deki net karı 2019’da elde ettiği yararının yaklaşık yüzde 44 altında gerçekleşti.
Geçen yıl Rosneft’in net karı ise 2019’a kıyasla yüzde 79,8 azalarak yaklaşık 2,2 milyar dolar oldu.
Bu devirde öteki bir Rus şirketi olan Lukoil’ın karı yüzde 97,7 düşüşle 205 milyon dolara indi.
ARŞİV: PETROL ÇAĞININ SEMBOLÜ HAYATINI KAYBETTİ
NTV
