Şeyda Canepa / NTV – Milano
Avrupa’nın en yaşlı nüfusuna sahip İtalya’da Aralık ayında başlayan aşı kampanyasında bugüne dek 80 yaş üzeri olanların yalnızca yüzde 40’ı aşı olabildi. Corona virüs risk kategorileri içinde olan 80 yaş üzeri hak sahiplerinden evvel öğretmen, avukat, gazeteci, spor hocaları üzere kategorilere öncelik verilmesi tartışma konusu oldu.
İtalya’da her bölgenin mahallî idaresi risk kategorisi içeren listeler oluşturdu. Merkezi hükümetin belirlediği rehber baz alınarak aşılanmaya hak kazananların randevu alabilmesi için davet merkezleri oluşturuldu. Lakin işleyişte hem corona virüs aşısı için hak sahibi olan kategoriler hem de tertip konusunda ülke çapında sorun yaşanmaya devam ediyor.
YAŞLILAR AŞI BEKLİYOR
60 milyon nüfuslu İtalya’da 21 Mart datalarına nazaran 7 milyon 800 bin aşı dozu yapıldı. Bunların 2 milyon 840bini ikinci doz olmak üzere toplamda nüfusun yüzde 5,6’sı aşılandı. 16 yaş üzeri yaklaşık 48 milyon kişi aşılanmayı bekliyor. Bunların ortasında en güç durumda olanlar sıhhat meseleleri yüzünden konutlarından çıkamayanlar ve teknolojiyi kullanmayı bilmedikleri için internet üzerinden randevu alamayan yaşlılar.
Lombardia bölgesi başta olmak üzere birtakım istekli dernekleri konutlara giderek aşı yapmak için öncü oldu fakat kâfi sayıda aşı yapılamadı.
İtalyan sıhhat sisteminde yakın vakte dek en başarılı bölge olarak örnek gösterilen Lombardia’da aşı randevuları için oluşturulan merkezi randevu sistemindeki işleyişteki aksaklıklar yüzünden geçtiğimiz hafta sonu binlerce kişi aşılanamadı. Bölgedeki hastanelerde aşı yapmak için hazır bekleyen sıhhat işçisi boşuna bekledi. Davet merkezinin hafta sonu hak sahibi hiç kimseyi aramadığı ve yönlendirmediği ortaya çıktı. Merkez sorumlusu misyonundan alındı.
ÖNCELİK POLEMİĞİ
Öte yandan okulların bilhassa üniversitelerin kapalı olmasına karşın öğretmenlerin yaşlılardan evvel aşılanması konusunda da tartışmalar var. Tıpkı halde kimi mahallî idareler avukat ve gazeteciler üzere meslek kümelerini da risk kategorisine ekledi. İtalyan basınına bugüne dek hiç olmadığı kadar yaşlılardan mektup yoluyla şikayetler geldiği bildirildi. Aşı kampanyasında belirtilen risk kategorileri listesinde yalnızca yaşlılar değil onlara bakanlar da birinci sıralarda geliyor. Bakıcılar ve yaşlıların çocukları bu kategori içinde yer alıyor. Toplam 7 milyon kişiyi ilgilendiren bu kategori ‘care giver’ İngilizce terimi ile listede yer alıyor. Lakin bazen yaşlılardan evvel bu kategori içindekiler aşılanıyor. Tabiplerin elde kalan son doz aşılarına talip olanlar da başka sorun oluşturuyor.
YEDEK LİSTE BİLMECESİ VE AŞI KURNAZLARI
Annesi ve babası 80 yaşın üzerinde olan ünlü bir gazeteci ‘care giver’ kategorisine girdiğini beyan ettiği halde aşı olduktan sonra toplumsal medya hesabında ebeveynlerinin yaşadığı bölgeden hayli uzakta lüks bir tatil beldesinden bir otelde yayınladığı fotoğraf polemik konusu oldu. Vilayet Fatto Quotidiano gazetesi muharriri ve televizyon yorumcusu Andrea Scanzi isimli gazeteci ebeveynlerine bakmakla yükümlü olduğu münasebeti ile deva giver olarak son doz aşı yedek listesine kayıtlı olduğunu ve prosedüre uyduğunu söyleyerek kendisini savundu.
Fakat kendisine aşı yapan tabip başta olmak üzere olaya karışanlar hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatıldı. Ayrıyeten gazetecinin aşı olduğu Toscana Bölgesi’ndeki yedek liste Jandarma’ya bağlı kamu sıhhati denetim müfettişleri tarafından incelenmeye alındı. Hak sahibi olmadığı halde aşı olanlar ortasında spor hocaları, modeller, müzisyenler de olduğu belirtildi. Buna rağmen bölgede 80 yaş üzeri hak sahibinden yalnızca yüzde 5’inin aşılandığı ortaya çıktı.
Son haftalarda gündeme gelen son doz aşıların randevuya gelmeyen hak sahipleri yüzünden ziyan edilmesi konusu corona virüs ile uğraş için hükümet tarafından atanan General Francesco Paolo Figliolo son noktayı koymuş ve son doz aşıların kesinlikle kullanılması gerektiğine dair talimat vermişti. Lakin aile tabipleri başta olmak üzere yetkili kişi ve makamlar tarafından ortak bazda bir yedek bir liste oluşturulmadığı için bu bahiste belirsizlik hatta kaos yaşanıyor.
Bilhassa Pfizer aşısının 6 doz olması ve 6 saat içinde dozların tüketilmesi gerektiği için randevuya gelmeyen hak sahiplerinin yerine bazen yedek listede olanlar ortasında vaktinde yetişebilenler bazen de ‘doğru yerde ve gerçek zamanda’ bulunan, sıhhat işçisinin tanıdıkları ortasında yer alan lakin hak sahibi olmayanlar aşı oldu. Bu tip haberlerden sonra son günlerde aşı merkezlerinin önüne gidip bekleyen ve ‘artan doz’ talebinde bulunanlar da çoğaldı.
Hükümet bugünden itibaren merkezi bir randevu sisteminin devreye sokulması için çalışmalar başlattı. Ayrıyeten aşı için gece vardiyasının da devreye sokulmasına karar verildi. Yeni sistem ile yaşlıların aşılanmasının hızlanması bekleniyor. Florida Üniversitesi’nde misyon yapan dünyaca ünlü İtalyan virolog Ilaria Capua Corriere della Sera Gazetesi’ne verdiği söyleşide bir kere daha corona virüs ile uğraşta yaşlıların aşılanmasının en değerli faktör olduğunu belirtti.
DRAGHİ DEVREDE
Aşı tedariki ve aşı üretimi konusunda Avrupa nezdinde çalışmaların hızlandırılması için faal rol oynayan Başbakan Mario Draghi, Merkel ve Macron’u arayarak yarın yapılacak Avrupa Kurulu tepesi öncesi görüşmelerde bulundu. Draghi, Avrupa Kurulu Lideri Ursula Von der Leyen ile de corona virüs ile savaşta çaba için yapılması gerekenler konusunda görüşmelerini de sürdürüyor. İtalya’da ilaç firmalarından kaynaklanan gecikmeler ve iptaller yüzünden 1 milyon 700 bin aşı eksikliği oluştu.
İtalya’ya Mart-Haziran ayları ortasında yaklaşık 50 milyon doz aşı gelmesi bekleniyor. General Figliolo sabah saatlerinde yaptığı açıklamada 10 gün içinde 4,5 milyon doz aşı beklendiğini söyledi.
NTV
