Antalya Büyükşehir Belediye Lideri Muhittin Böcek ve Büyükşehir Belediyesi toplumsal medya hesaplarında, 27 Şubat’ta, Antalya’nın dünyaca ünlü doğal yapılarından falezlerin ışıklandırılacağına yönelik proje paylaşıldı.
Böcek paylaşımında, “Yıllardır karanlık olmasıyla eleştirilen falezlerimiz aydınlanacak, Antalya ışık saçacak. Falez aydınlatma projemizle milyonlarca yerli ve yabancı konuğumuzu ışıl ışıl imajlarla karşılayacağız” dedi.
Projeye ait manzaralarda ise Türkiye’nin turizm başşehri Antalya’nın, her yıl ağırladığı 20 milyona yakın yerli ve yabancı turisti artık ışıl ışıl manzaralarla karşılayacağı belirtildi.
3 BİN 400 METRE IŞIKLANDIRILACAK
Yıllardır karanlığa gömülmüş olmasıyla eleştirilen falezlerin görsel aydınlatma projesiyle ışıl ışıl görünüme kavuşacağı lisana getirilen proje tanıtım görüntüsünde, Yavuz Özcan Parkı hizası falez bandı, Yat Limanı, Karaalioğlu Parkı falez bandı ve akabinde Atatürk Parkı lokasyonlarında aydınlatma sistemi kurulduğu belirtiliyor. Birinci etapta kuş uçuşu 1000 metrelik bölgede uygulanacak projenin ikinci ve üçüncü etapta Yat Limanı’nda yaklaşık 650 metre ve Atatürk Parkı falezlerinde ise yaklaşık 1750 metrelik alanı kapsayacağı anlatılıyor.
Toplumsal medyadaki yansılarda ise yüzlerce kişi projeye karşı çıktı. Lider Böcek’in proje tanıtım görüntüsünün altına yapılan yorumlarda ise çok sayıda ‘pavyon gibi’ benzetmesi yapıldı. Kimi yorumlar şöyle; ‘Lütfen, bu türlü rengarenk, pavyon üzere, göz yorucu bir ışıklandırma olmasın’, ‘Güzel bir şey olur mu diye baktım fakat bu hakikaten fecî, yalvarırım bu türlü bir şey yapmayın’.
BİLİM İNSANLARI KARŞI ÇIKTI
Projenin toplumsal medyada paylaşımı sonrası birçok doğasever bilim insanı, doğal ortamında barındırdığı canlıların korunması açısından falezlerin ışıklandırılmasına karşı çıktı.
Büyükşehir Belediyesi’nin ilgili üniteleri de projeye ait bu noktada birtakım isimlerden görüş istedi. Antalya’nın 640 kilometre kıyı bandında su altı çekimleriyle ‘Sualtı Cenneti Antalya’ kitabı ve sinemasını hazırlayan Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (TSSF) Etraf Konseyi Lideri Tahsin Ceylan, falezlerde ömür süren ve dünyada jenerasyonu en tehlike altındaki çeşit olan Akdeniz foklarını da görüntüledi.
Falezlerin Akdeniz fokları ve birçok canlı tipi için doğal bir hayat alanı olduğuna dikkat çeken Ceylan, “Falezler epipelajik bölgenin sonudur ve canlı ömrün büyük kısmı o alanı kullanmaktadır. Falezlerin ışıklandırılması, aydınlatılması, buradaki doğal ömrü olumsuz etkileyecektir. Binlerce yıllık jeolojik oluşum doğal haliyle kesinlikle korunması gerekiyor” dedi.
KUŞLARI VE ÖTEKİ CANLILARI GERİLİME SOKAR
Falezlerin yalnızca toprak yahut kayaçlardan oluşmadığını belirten Antalya Kuş Müşahede Topluluğu’ndan Gökçe Coşkun, “Falezler yaban hayatı konusunda büyük kıymet taşıyor. Falezler kuşlar, bitkiler, yarasalar ve Akdeniz fokunun bulunduğu bir nokta. Dünyanın en süratli kuşu gökdoğan bu falezlerde yuva yapıyor. Göç etmeyen kaya kırlangıçlarını görebiliyoruz. Yalı çapkınları, martılar, güvercinler, birçok kuşu görebiliyoruz. Antalya kuşların göç rotası üzerinde ve Akdeniz’i aştıktan sonra birinci konaklayabilecekleri alan falezler ve üzerindeki makilikler. Bu türlü bir ışıklandırma olduğunda kuşların tercih etmeyeceği bir durum oluşabilir” diye konuştu.
Işıklandırmanın falezlerde yuvası olan yarasa ve öteki kuşları gerilime maruz bırakacağını belirten Coşkun, “Uzun süreçte bilimsel araştırma yapılması gerekiyor. Bu türlü kısa müddette verilen kararlar yaban hayatı ve tabiata ziyan verecektir. Antalya yaşayan bir kent, yalnızca insanıyla değil, başka bütün canlılarıyla birlikte. Burayı kıymetli tutan şey de aslında bu. Biz doğayı koruyamazsak ve yalnızca bize ilişkin olduğunu düşünürsek büyük yanılgıya uğrarız. Doğayı ve Antalya’yı düşünen çalışmalar olmasını temenni ediyoruz” dedi.
Falezlerin milyonlarca yılda oluşan değerli jeolojik özelliği bulunduğunu belirten kuş gözlemcisi biyomühendis Hüseyin Çağlar İnce de, “Akdeniz foku çok değerli ve kuşağı önemli tehlike altında. İnsanın aklına en çok panda geliyor ve sayısı 2 bin 800 civarında. Akdeniz foku ise dünyada yalnızca 700, Türkiye’de ise 100 birey kaldı. Pandadan daha az. Akdeniz foku dünyadaki 33 fok tipinden en hassas, narin ve ürkek olanı. Hasebiyle her yerde yaşamıyor. Antalya falezlerinde dört anne olduğunu biliyoruz. Dünyada Akdeniz fokunun tercih ettiği yegane kent merkezi Antalya falezleri” diye uyardı.
Akdeniz fokunun bir marka kıymet olarak kabul edilmesi gerekirken, falezleri ışıklandırarak ‘nasıl kovalayabiliriz’ diye bir sistem kurulduğunu söyleyen İnce, “Falezleri aydınlattığımızda bu fok büyük olasılıkla bu yuvaları terk edecek. Antalya çok ışıklı bir kent fakat falezlerin olduğu bölge karanlık olduğu için kentten uzak bir algı ve denetim sağlıyor. Bu çok kıymetli bir canlıya konut sahipliği yaptığımız için gurur duymamız ve kentin marka bedellerinden biri haline getirerek müdafaamız gerekirken, biz onu ışıklandırarak ne yazık ki göndermeye çalışıyoruz” dedi.
“BİLİMSEL AÇIDAN YANLIŞ”
Fok dışında göçmen ve bilhassa küçük ötücü kuşlar açısından da falezlerin çok pahalı bir yuva olduğunu anlatan İnce, “Göçmen kuşların koskoca Akdeniz’i büyük gayretle geçip tutundukları alan bu falezler oluyor, dinleniyorlar. Gece inançlı buldukları için uyuyorlar. Mesela gökdoğan üzere onlarca çeşit ekosistem bileşeni var burada. Endemik cinsler, bukalemunlar, sürüngenler, kuşlar, 700 metreden üstteki kayalıklarda görülürken bu falezlerde birinci kez keşfedilen duvar tırmaşık kuşu, bu kayalıkları tercih ediyor. Ekolojik olarak önemli bir bedele sahip ve bunu müdafaamız gerekiyor. Bu türlü bir projeyi bilimsel manada yanlış buluyoruz” diye konuştu.
Işıklandırmanın falezlerdeki doğal yaşama ziyan vereceğini belirten Sualtı Araştırmalar Derneği Akdeniz Foku Araştırma Kümesi (SAD-AFAG) koordinatörü Cem Orkun Kıraç, falezlerde binlerce yarasanın olduğu bir mağara bulduklarını, yarasaların gececil canlılar olduğunu belirterek, “Gece yaşayan, ışığı sevmeyen, gözleri çok zayıf ve sonarla avlanan canlılardır. Böcek, sivrisinek, karasinekleri yerler ve çok kıymetli bir ekosistem misyonu icra ederler. Öncelikle orada yaşayan bu yarasaları düşündüler mi, hesaba kattılar mı?” dedi.
GECE IŞIĞI CANLILAR İÇİN OLUMSUZ
Işıklandırmanın hem deniz hem falezler açısından doğal ortamı olumsuz etkileyeceği görüşünü savunan Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, falezlerin çok hassas, kayma ve çökme tehlikesi yaşadığına dikkat çekerek, “Koruyucu tedbirler alınması gerekirken ışıklandırma ne derece gerçek olacaktır, gereksinim var mıdır” dedi.
Geceleri yapılan ışıklandırmaların tabiattaki bütün canlılar açısından olumsuz tesiri olacağını da belirten Dr. Kesici, “‘Işıklı ortamda uyumayın’ denir, tıpkı şey tabiattaki canlılar için de geçerlidir. Mutlak suretle o alanlar doğal halleriyle korunmalı, zira çok nazik alanlar. Bence doğal kalsın. Güneş ve ay ışığı dışındaki florasan ve ısıtma tesiri olan ışıklar geceleri canlılar için ziyanlıdır. Işık ve nemin tesiriyle ileride falezler üzerinde alg üremesi artacaktır ve biyolojik dokusunun bozulmasına neden olacaktır. Antalya için falezler çok hassastır ve bin sefer düşünüp, ölçülüp ona nazaran karar verilmesi lazım” diye konuştu.
NTV
