Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD) Obezite, Lipid Metabolizması ve Hipertansiyon Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Fahri Bayram, fazla kilolu ve obeziteli bireylerin sayısının dünyada olduğu üzere Türkiye’de de giderek arttığı ihtarında bulundu.
Prof. Dr. Bayram, yaptığı yazılı açıklamada, dünyanın farklı bölgelerinde obezite ile ilgilenen kuruluşlar tarafından daha güçlü bir ses oluşturmak ismine 2020’den itibaren 4 Mart’ın “Dünya Obezite Günü” olarak kabul edildiğini anımsattı.
Obeziteyi “21. yüzyılın en kıymetli ve yaygın sıhhat meselelerinden biri” olarak tanımlayan Bayram, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ)’nün 2016 datalarına nazaran, dünya genelindeki obezite sıklığının 1975’ten bu yana süratli bir artışla 3 katına çıktığına dikkati çekti.
“Fazla kilolu ve obeziteli bireylerin sayısı dünyada olduğu üzere Türkiye’de de giderek artmaktadır” sözünü kullanan Bayram, şu değerlendirmelerde bulundu:
Pandeminin ortaya çıkardığı gerilim ve korku, meskende geçirilen vaktin artması, bu sürecin getirdiği sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları ve tedaviye ulaşımdaki zahmetler üzere faktörler obezite oranlarında artış açısından büyük risk oluşturmaktadır.
Obezite, diyabet, hipertansiyon, yüksek kan basıncı, kan yağlarında yükseklik, koroner arter hastalığı, inme, çeşitli kanserler, uyku-apne sendromu, karaciğer yağlanması, reflü, safra yolları hastalığı, kısırlık, depresyon, eklem ve hareket üzere pek çok önemli sıhhat problemine yol açmaktadır.
Yapılan çalışmalar, obeziteli bireylerin Covid-19 enfeksiyonuna yakalanma ve Covid-19 hastalığını daha ağır geçirme riskinin de olağan kilolu bireylere nazaran daha yüksek olduğunu göstermektedir.
Obezitenin yol açtığı teneffüs sorunları ve obezite alakalı ek hastalıklar bu bireylerde zatürre gelişim riskini ve ağır bakım muhtaçlığını arttırmaktadır. Obezite, yol açtığı önemli sıhhat sıkıntıları ile hastaların ömür kalitesini ve müddetini etkilemenin yanı sıra toplumların sıhhat bütçeleri üzerinde de büyük yük oluşturmaktadır.”
GÖBEK BÖLGESİNDE BİRİKEN YAĞ DOKUSU OBEZİTE ALAKALI HASTALIKLAR AÇISINDAN DAHA FAZLA RİSK OLUŞTURUYOR
Prof. Dr. Bayram, obezitenin DSÖ tarafından “sağlığı bozacak ölçüde bedende çok yağ birikmesi” formunda tanımlandığını aktararak, sağlıklı bireylerdeki olağan beden yağ oranının; erkeklerde yüzde 15-20, bayanlarda ise yüzde 25-30 ortasında olduğunu belirtti.
Obeziteye bağlı artan riski belirleyen kıymetli faktörlerden birisinin yağın bedende biriktiği yer olduğunu tabir eden Bayram, şunları kaydetti:
“Göbek bölgesinde biriken yağ dokusunun obezite bağlantılı hastalıklar açısından daha fazla risk oluşturduğu gösterilmiştir. Çok sayıda genetik, çevresel, fizyolojik, biyokimyasal, sosyokültürel ve ruhsal faktör birbiri ile bağlantılı olarak obezite oluşumuna neden olmaktadır. Bu faktörler içinde çok ve yanlış beslenme ile fizikî aktivite yetersizliği en kıymetli nedenler olarak kabul edilmektedir.
Hayatı kolaylaştıran ve güç harcamayı engelleyen teknolojik ilerlemeler (motorlu taşıtlar, yürüyen merdiven, asansör, internet ve bilgisayar teknolojisi gibi), beslenmenin bir sanayi haline gelmesi, daha sağlam ve daha ucuz eserler elde etmek için doğal hayatta yeri olmayan besin katkılarının kullanılmaya başlanması (trans yağlar, nişasta bazlı şekerler gibi) ile hazır besin tüketiminde artış ve süratli beslenme usulü dünyadaki obezite sıklığındaki artıştan sorumlu tutulan esas faktörlerdir.”
Prof. Dr. Fahri Bayram, obezitenin tedavisinde ve önlenmesinde sağlıklı beslenme ile idmanı içeren hayat usulü değişikliklerinin ana basamak olduğunu, gereken ve uygun durumlarda ilaç tedavisi ve cerrahi sistemlerin de kullanılabildiğini aktardı.
Obezite tedavisinde, sıhhati bozan “mucize” diyetler, bilimsel desteği bulunmayan bitkisel tedaviler ve deneysel cerrahi yollar üzere yanlış uygulamaların giderek artan sıklıkta tercih edildiğine dikkati çeken Bayram, obezitenin önlenmesinde toplumdaki farkındalığın arttırılmasının ve bebeklikten erişkinliğe sağlıklı ömür stili alışkanlıklarının benimsetilmesinin öncelikli maksatlar olması gerektiğini vurguladı.
NTV
