Dünya Bayanlar Günü tüm dünyada her yıl 8 Mart’ta kutlanıyor ve bugün bayan hakları hareketinin odak noktası.
TARİHİ 1800’LÜ YILLARA DAYANIYOR
8 Mart Dünya Bayanlar Günü’nün tarihi, 1800’lü yıllara dayanıyor.
Bayanların uğraş ateşini, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 40 bin bayan dokuma personeli, 8 Mart 1857’de yaktı.
Bir dokumacılık fabrikasında başlattıkları grevde çıkan yangında 129 bayan can verdi. Bu feci olayın tarihi 8 Mart 1857’ydi.
40 bin bayan personel, ABD’nin New York kentinde, bir dokuma fabrikasında greve başladı. Yalnızca “daha iyi çalışma koşulları” istiyorlardı.
GREV FACİA İLE SONUÇLANDI
Polisin fabrikaya kilitlediği bayan emekçilerden 129’u, içeride çıkan yangında can verdi.
O vefatlar, dünya bayanlarının seslerini duyurabilmesi için yakılan ateşin birinci kıvılcımı oldu.
YILLAR SONRA GELEN ANMA
8 Mart günü çabucak olayın ertesinde Bayanlar Günü olarak kutlanmadı.
Birinci teklif 53 yıl sonra geldi. 26-27 ağustos 1910’da Danimarka’da toplanan İkinci Memleketler arası Sosyalist Bayanlar konferansında.
O bayanların anısına 8 Mart’ın Dünya Bayanlar Günü olarak kutlanması lakin 54 yıl sonra olabildi.
BİRİNCİ ANMA 1911 YILINDA
Alman Toplumsal Demokrat Partisi liderlerinden Clara Zetkin, ölen ABD’li bayan emekçilerin anısına 8 Mart’ın “Dünya Bayanlar Günü” olarak anılmasını önerdi.
Teklif oy birliği ile kabul edildi. Birinci anma 1911 yılında oldu.
10 yıl sonra, 1921’de Üçüncü Milletlerarası Bayanlar Konferansı’nda günün ismi “Dünya İşçi Bayanlar Günü” olarak değiştirildi.
Birtakım ülkeler, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yıllarında, Bayanlar Günü kutlamalarına ve anmalarına yasaklar, kısıtlamalar getirdi. Bayanlar 1960’lı yılların sonunda 8 Mart’ı yine anmaya başlayabildiler.
Son olarak Birlemiş Milletler Genel Şurası, 16 Aralık 1977’de, 8 Mart tarihinin “Dünya Bayanlar Günü” olarak anılmasını kabul etti.
Fakat orada, BM tarafından yazılan günün tarihçesinde, ölen emekçilerin anısına atıf yapılmadı.
8 Mart Türkiye’de birinci sefer 1921’de kutlandı. 1975 yılından sonra kitlesel kutlamalar başladı. 12 Eylül Darbesi ile orta verilen kutlamalar 1984’ten bu yana devam ediyor.
“KADINLAR GÜNÜ”NÜN TARİHÇESİ
NTV
