Hocalı Katliamı‘nın üzerinden 29 yıl geçti ama acısı bugün de Azerbaycanlıların kalbinde tazeliğini koruyor. Fakat bu yıl, evvelki yıllara nazaran Hocalı’ya daha farklı bir bakış açısı mevcut.
Her yıl Hocalı’yı mağlup halk olarak anan Azerbaycanlılar, ordularının geçen yıl kazandığı zafer nedeniyle artık şehitlerini mağrur ve galip bir halk olarak anıyor.
İnsanlık tarihine kara bir leke olarak yazılan bu katliam, hiçbir vakit unutulmayacak olsa da işgal altındaki toprakların kurtarılması, Azerbaycanlıların kalbine su serpip teselli oldu.
Azerbaycanlıların artık tek istediği, Hocalı Katliamı’nın faillerinin yargı önüne çıkartılması ve adaletin yerini bulması.
Azerbaycan Ulusal Meclisi Lider Yardımcısı Adil Aliyev, Hocalı’da yaşananların, insanlık tarihindeki en büyük hatalardan biri olduğunu, tıpkı vakitte milletlerarası hukukun bu yaşananları “soykırım” olarak tanımaya imkan sağladığını bildirdi.
Aliyev, Hocalı’da yaşananların, 1949 Cenevre Mukavelelerinin, Birleşmiş Milletlerin (BM) Soykırım Cürmünün Önlenmesi ve Cezalandırılması Mukavelesi, Sivil ve Siyasi Haklar Mukavelesi, Azap ve Öteki Zalimane, İnsanlık Dışı yahut Onur Kırıcı Muamele yahut Cezaya Karşı Mukavele, Çocuk Hakları Mukavelesi üzere çok sayıda kontratın önemli ihlali manasına geldiğini belirtti.
2. Dünya Savaşı sonrasında kurulan Nürnberg Mahkemesi, Eski Yugoslavya Memleketler arası Ceza Mahkemesi ve Ruanda Memleketler arası Ceza Mahkemesini örnek gösteren Aliyev, Hocalı için de misal yargı sürecinin gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Aliyev, Ermenistan eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın “Hocalı’ya kadar Azerbaycanlılar bizim sivilleri öldürmeyeceğimizi düşünüyordu ancak Hocalı ile birlikte biz bu algıyı kırdık.” formundaki mülakatını hatırlatarak “Bu mülakat, Ermeni güçlerin Hocalı’da yaşananları şuurlu biçimde yapmalarının delilidir. Hocalı’da, insanlığa karşı en ağır kabahat olan soykırım hatası işlenmiştir. Azerbaycan halkının istediği tek şey Hocalı konusunda adaletin yerini bulmasıdır” sözlerini kullandı.
HOCALI’DA NELER OLDU?
Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Azerbaycan’a karşı toprak argümanında bulunmaya başlayan ve hücuma geçen Ermeniler, 1991’in son günlerinde ablukaya aldıkları, bölgenin tek havaalanına sahip ve stratejik değer taşıyan Hocalı’yı ele geçirmek için harekete geçti.
Aylar süren akınlarını 25 Şubat 1992’de ağırlaştıran Ermeniler, gece, Sovyet Rus ordusunun o vakit Hankendi’de bulunan 366. motorize alayının da yardımıyla üç koldan saldırdı.
Yalnızca işgalle yetinmeyen Ermeniler, sivilleri toplu halde katlederek esirlere acımasızsa azap yaparak 20. yüzyılın en kanlı katliamlarından birine imza attı. O devirde çekilen manzaralar ve fotoğraflar, katliamın büyüklüğünü ortaya koyuyor.
Daha evvel 7 bin kişinin yaşadığı Hocalı’da savunmasız durumdaki 106’sı bayan, 70’i yaşlı, 63’ü çocuk 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Katliamdan 487 kişi ağır yaralı olarak kurtuldu, Ermeni güçleri 1275 kişiyi esir aldı, bunların 150’sinden hala haber alınamadı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 22 Nisan 2010 tarihli kararında, Hocalı’da yaşananlar, savaş cürümleri yahut insanlık aleyhine kabahatlerle muadil hareketler olarak görülüyor.
Bugüne kadar 15 ülkenin parlamentosu ve ABD’nin 16 eyaletinin meclisi Hocalı’da yaşananları kınayan ve soykırım olarak gören kararları kabul etti.
Hocalı’da yaşananları dünyaya duyurmaya devam eden Azerbaycan, memleketler arası toplumdan hatalıların cezalandırılmasını talep ediyor.
HOCALI KATLİAMI’NIN CANLI ŞAHİDİ YAŞADIKLARINI NTV’YE ANLATTI
NTV
