Sürdürülebilirlik Akademisi, Türkiye’de birinci defa döngüsel ekonomiyi derinlemesine ele alarak, ‘plastik kirliliğinin yaşanmadığı bir dünyanın mümkün olup olmadığına değil, bunu gerçekleştirmek için birlikte neler yapılabileceğine’ odaklanan memleketler arası bir konferans düzenledi.
Özel bölümden kamuya, akademiden sivil toplum kuruluşlarına kadar değişimde kilit rol oynayan tüm paydaşlar, bu bahisteki görüşlerini açıklamak için ‘çevrimiçi’ düzenlenen Yeni Plastik İktisadı Konferansı’nda buluştu.
MURAT SUNGUR BURSA: PLASTİK, NÜKLEER BOMBA KADAR İNSANLIĞI TEHDİT EDİYOR!
Sürdürülebilirlik Akademisi Lideri Murat Sungur Bursa, konferansın açılışında yaptığı konuşmada, günümüzde yaklaşık 8-10 milyon ton plastiğin tabiata verildiğine dikkat çekerek şunları söyledi: “Modern hayatın vazgeçilmezi haline gelen plastik, refahımızın her ögesinde yaygın kullanım alanına sahip. Fakat plastik kullanımını o hale getirdik ki, mevcut iklim değişikliği sıkıntıya ek olarak çözmemiz gereken bir sıkıntıya dönüştü. Son 70 yılda üretilen 9 milyar tonun üzerindeki plastiğin üçte ikisi rastgele bir biçimde yine kullanıma sunulmadı. Plastik, kesim parça mikroplastikler haline dönüşerek insanlığın geleceğini nükleer bomba kadar tehdit ediyor. Plastiği hayatımızdan atma bahtımız yok, lakin sormamız gereken soru şu: Daha fazla kullanmak zorunda mıyız? Gelecekte plastiği çok daha şuurlu kullanmak zorundayız. Tüm toplum bu bahiste kendini sorumlu hissetmek zorunda. Her türlü üretici, dizayncı, plastiği ana hammadde olarak ya da katkı olarak kullanan herkes bu sorumluluk zincirinin bir modülü olmalı. Plastiğin geri kazanımını zorlaştıran tüketici faktörünü de içine alan bir döngüsel iktisat içinde plastiği kullanmaya devam edelim lakin dünyayı da kirletmeyelim” halinde konuştu.
DAHA PAK VE DAHA REKABETÇİ BİR AVRUPA İÇİN DÖNGÜSEL İKTİSAT
Avrupa Komitesi Siyaset Sorumlusu Werner Bosmans da döngüsel iktisatta Avrupa’nın plastikler için gelecekteki stratejisi hakkında bilgi verdi. Daha pak ve daha rekabetçi bir Avrupa için iktisatta mümkün olduğu kadar uzun müddet koruma edilen eser, gereç ve kaynakların bedelinin ve atık oluşumunun en aza indirildiği bir iktisat hedeflediklerini söyleyen Bosmans, gayelerinin 2025 yılına kadar AB pazarındaki yeni eserlerde 10 milyon ton geri dönüştürülmüş plastik kullanılması olduğunu vurguladı.
UNİLEVER EZBERLERİ BOZUYOR
Unilever NAMETRUB Dış Münasebetler ve Kurumsal Bağlantı Yöneticisi ve İdare Şurası Üyesi Ebru Şenel Erim de ‘Döngüsel iktisatta markaların rolü’ başlıklı oturumda, her yıl yaklaşık 11 milyon ton plastiğin okyanusa karıştığını ve şayet bugün harekete geçilmezse bu oranın 2040 yılında neredeyse 3 katına çıkacağını vurguladı.
“Geleceğimiz için harekete geçmek zorundayız” diyen Erim, kelamlarına şöyle devam etti: “Plastiği döngüsel iktisatta tutabilirsek önümüzdeki 20 yıl içinde okyanuslara karışan plastik oranını yüzde 80 azaltabiliriz. Unilever’de 2019 yılında açıkladığımız taahhütler ile 2025 yılına kadar plastik ambalajlarımızın yüzde 100’ünün büsbütün tekrar kullanılabilir, geri dönüştürülebilir yahut kompostlanabilir olmasını sağlamayı taahhüt ettik. Bu maksada ulaşmak için ‘Daha az plastik, daha iyi plastik, plastiksiz çözümler’den oluşan üçlü bir düşünme formu geliştirdik. Global CEO’muz Alan Jope’tan başlayarak plastiğin bizim sorumluluğumuz olduğunu söylüyor ve bu heyecan verici vazifenin geri dönüştürülmüş plastiğe olan talebin global çapta artmasını sağlayacağına inanıyoruz. Bu mevzuda liderlik etmeye, ezberleri bozmaya hazırız. Bu hususta tüketici şuuru, altyapının oluşturulması ve kamu-özel kesim diyaloğunun çok kıymetli olduğuna inanıyor ve iş dünyasını bu çerçevede harekete geçmeye çağırıyoruz.”
CARREFOURSA’DAN ÖZEL KAĞIT TABAK SAYESİNDE PLASTİĞİ 7 TON AZALTTI
CarrefourSA İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Bahar Tipe, ‘Yeni Plastik İktisadında Yeni İş Modelleri’ başlıklı oturumda, “Plastik bizim öncelikli konularımız ortasında yer alıyor. Bu hususta tedarikçilerimizle tıpkı maksada koşmaya çalışıyoruz. Müşterilerimizin de sorumlu olduğunu düşünüyoruz. Plastik sayısını azaltmak için pandemi devrinde yüzde 100 geri dönüşümü olan kağıt tabaklar ürettik. Bu yolla plastik kullanımını 7 ton azalttık. Müşterilerimizin kendi kabını kullanmalarına müsaade verdik. Bilhassa sıfır atık projelerimizde aldığımız her aksiyonun yeni regülasyonlarla desteklenmesi çok değerli. Yasalar ve yönetmelikler çok kıymetli ama beşerler bilinçlenmediği sürece sürdürülebilir bir muvaffakiyet elde edemeyiz” dedi.
PANDEMİ SEKTE VURDU
Birebir oturumda konuşan Akademi Etraf CEO’su Ufuk Işık da “Plastik iktisadında geri dönüşümlü plastiğin kıymeti çok büyük. Bilhassa son yıllarda geri dönüşümlü ambalaj kullanılmaya başlandı. Her yıl 80-120 milyar dolarlık ambalaj materyali iktisatta kayboluyor. Pandemi periyodunda çevresel açıdan çok da olumlu olmayan tek kullanımlık ambalajların kullanımı sıhhat nedeniyle epey arttı. Ülkemizde sıfır atıkla ilgili başlatılan kampanya pandemi periyodunda sekteye uğradı” diye konuştu.
NESTLÉ WATERS ÇEVRESEL AYAK İZİNİ AZALTIYOR
‘Geleceğin ambalajını yine düşünmek’ başlıklı oturumda kelam alan Nestlé Waters Türkiye Pazarlama Yöneticisi Can Emci, “Bütün markalarımızla topluma daha fazla yararlı olabilmek için dönüşüyoruz. Plastik atıkla çabayı en kıymetli mevzu haline getirdik. Tüketici ve paydaşlarımızın dayanağıyla bu alandaki çabamızı sürdürüyoruz. Çevresel ayak izimizi azaltmak için çalışıyoruz. 2025 yılına kadar ambalajlarımızın yüzde 100 geri dönüştürülebilir yahut tekrar kullanılabilir olması için de bir kelam verdik. 2020 yılına geldiğimizde ambalajlarımızın geri dönüştürülebilir olma taahhüdünü Nestlé Waters Türkiye operasyonlarımız için yüzde 99,9 oranında gerçekleştirdiğimizi söyleyebilirim” dedi.
ELİF PLASTİK AKILLI AMBALAJLAR GELİŞTİRMEK İÇİN ÇALIŞIYOR
Elif Plastik Sürdürülebilirlik ve İş Geliştirme Müdürü Dr. Betül Türel Erbay da ‘Yaşam için sürdürülebilir ambalaj’ mottosuyla hareket ettiklerini belirterek şöyle konuştu: “2025 yılında tüm ambalajlarımızı geri dönüşebilir ve tekrar kullanır hale getirmek için çalışıyoruz. Tek kullanımlık yapılar üzerinde de çalışmaya başladık. Üretimde çıkan atıkları azaltılması ve tekrar kıymetlendirilmesi için çalışıyoruz. Sürdürülebilirlik büyüme modelimizle birlikte inovasyon çalışmalarımız da tüm süratiyle sürüyor. Eserlerimizi tek gereçten üretmek ve akıllı ambalajlar geliştirmek için çalışıyoruz.”
TÜRKİYE’DEKİ MEVZUAT AB İLE PARALEL
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Besin ve Denetim Genel Müdür Yardımcısı Selman Ayaz, plastik materyallerle ilgili mevzuatın daima olarak güncellendiğini kaydederek, “Bu bahiste Avrupa Birliği ile paralel olarak çalışıyoruz” dedi. Ayaz, Ambalaj Kanunu gereği ambalaj üretimi yapan işletmelerin Bakanlıktan kayıt dokümanı alması ve Besin Mühendisi üzere zarurî işçi çalıştırmak zorunda olduğunu vurguladı.
ÜLKER PLASTİK KULLANIMI İÇİN KENDİ KILAVUZUNU OLUŞTURDU
Ülker Ambalaj Geliştirme Yöneticisi Roza Altın da “Plastik gereç kullanımını azaltmak için gerek dolum sistemlerimizi gerekse tedarikçilerimizin üretim süreçlerini iyileştirmek için aralıksız çalışıyoruz. Eser ambalajlarında plastik kullanımını optimize etmek için bir tasarım kılavuzu oluşturduk. Bu kılavuz bize, tüm ambalaj kullanımlarında ve bilhassa eser paketlemelerini belirlerken yol gösteriyor. Bu sayede 2020 yılında plastik kullanımımızı 536 ton azalttık. Esnek ambalajlarımızda, geri dönüştürülebilir gereç oranını yüzde 90’a çıkardık, 2022 sonunda yüzde 100’e ulaştırmak için çalışıyoruz. Sert plastiklerde ise geri dönüşümlü gereç kullanım oranımızı yüzde 40’tan 50’ye çıkarmayı hedefliyoruz. Bu çalışmalarla yalnızca kullanılan plastiği azaltmakla kalmadık, tıpkı vakitte ham husustan ünite esere kadar, nakledilen yükün ve hasebiyle karbon emisyonun da azaltılmasına tesir ettik” sözlerini kullandı.
Dünyada yeni plastik taraf ve ilham veren birçok küresel önderin katıldığı konferansta, döngüsel iktisat vizyonu ile dizayndan üretime, AB uygulamalarından tüketici davranışlarına, kesimlerin ve markaların rolüne kadar tüm bahisler ele alındı. Ellen MacArthur Vakfı’nın Kıdemli Analisti Juliette Goulet de plastikler konusunda istekli olmanın kâfi gelmediğini, uğraşların birleştirilmesi gerektiğini lisana getirdi. UC Berkeley Döngüsel İktisat Eğitmeni Manuel Maqueda, “Markalar tek kullanımlık plastikleri nasıl ortadan kaldırabilir yahut azaltabilir?” sorusunu yanıtlarken, Anthesis Group Baş Danışmanı Beth Simpson, vatandaşları dahil etmek için kullanılan plastik geri dönüşüm sistemleri ve tekniklerine ait örnekler verdi.
Konferans stratejik tahlil ortağı Unilever, ana sponsorları Nestle Waters, Akademi Etraf, Elif Plastik, platin sponsoru CarrefourSA, Dow, Yıldız Holding, altın sponsoru Abdi İbrahim’in takviyeleriyle gerçekleşti. Konferansın ana medya sponsoru ise NTV oldu.
Her yıl gerçekleştirilecek milletlerarası Yeni Plastik İktisadı Konferansı mart ayından itibaren webinar serileri ile çalışmalarına devam edecek.
Sürdürülebilirlik Akademisi Hakkında:
Sürdürülebilirlik Akademisi, sürdürülebilir gelecek ve kalkınma için iş dünyasında sürdürülebilirlik dönüşümünü hızlandırmada öncü olmak misyonu ile ekonomik, toplumsal ve çevresel sürdürülebilirlik ile ilgili bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları yapmak maksadı ile kurulmuş kâr emeli gütmeyen bir toplumsal teşebbüstür. Türkiye’de, iş dünyasında sürdürülebilir iş modellerinin yerleşimi, gelişimi ve toplumda sürdürülebilir hayat biçiminin gelişimi için küresel yaklaşımla sürdürülebilirlik çalışmaları yapan Sürdürülebilirlik Akademisi; güçlü sürdürülebilirlik platformları yaratarak bu alanda önderlik yapmaktadır. Bu kapsamda Sürdürülebilirlik Akademisi, sürdürülebilir gelecek için çalışan ve iş süreçlerine sürdürülebilirliği yerleştiren ve yerleştirmeyi hedefleyen ulusal ve milletlerarası kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve devlet iş birliğiyle; araştırmalar, konferanslar, seminerler, workshoplar, kurumsal eğitim çalışmaları, toplumsal sorumluluk projeleri ve üniversite gençliğine yönelik bilgilendirme çalışmalarını yürütmektedir. Sürdürülebilirlik Akademisi, gerçekleştirdiği tüm çalışmalarının karbon ayak izlerini silmektedir.
NTV
