İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Enstitüsü’nde vazifeli Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nazmi Gültekin ve birebir fakültede vazifeli Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Emine Küçükateş, İbn-i Sina’nın sihirli ilacı olarak bilinen, yabani çiğdemden elde edilen kolşisin üzerine bilimsel çalışma başlattı.
Kolşisin, ülkemizde acı çiğdemden elde edilen bitkisel kaynaklı bir ilaç. İki Türk hekim, tarihi İbn-i Sina‘ya dayanan kolşisini birinci olarak kalp hastalarında kullandı.
Hastalarda başarılı sonuçlar alınınca, çalışma birinci olarak 2014 yılında Pakistan’da JPMA (Journal of Pakistan Medical Association) isimli milletlerarası bir tıp mecmuasında yayımlandı. Corona virüs salgınından sonra ise dünyada pek çok ülkede ağır bakım hastaları üzerinde denendi ve başarılı sonuçlar alındı.
KOLŞİSİN NEDİR?
Kolşisin, gut ve Behçet hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Gut hastalığında NSAİİ yahut steroidlere nazaran daha az tercih edilir. Kolşisin için başka kullanımlar ortasında perikardit ve ailesel Akdeniz ateşinin önlenmesi yer alır. Çeşitli romatizmal hastalıkların tedavisinde kullanıldığı üzere kanser tedavisi için de araştırılmaktadır.
YAN TESİRLERİ NELERDİR?
Kolşisinin dar bir terapötik indeksi vardır ve bu nedenle çok doz, kıymetli bir risktir. Kolşisinin yaygın yan tesirleri, bilhassa yüksek dozlarda mide-bağırsak rahatsızlığıdır. Şiddetli yan tesirler, düşük kan hücreleri ve rabdomiyoliz içerebilir ve ilaç çok dozda kullanılırsa ölümcül olabilir. Kolşisinin hamilelikte kullanım için inançlı olup olmadığı net değildir lakin emzirme sırasında kullanımı inançlı görünmektedir. Kolşisin, birden fazla sistem yoluyla iltihabı azaltarak çalışır.
CORONA VİRÜSE KARŞI TESİRLİ Mİ?
Kolşisinin corona virüse karşı enfeksiyon önleyici, iltihap çözücü olarak kullanılabileceği söyleyen Prof. Dr. Nazmi Gültekin, “Bunun üzerine bu sihirli ilaç geçen sene mart ve nisan aylarında Covid-19 hadiselerinin en çok olduğu ve mevt oranlarının en yüksek yaşandığı, İtalya, İspanya ve Rusya’da ağır bakımlardaki ve ayakta geçiren hastalarda kullanıldı. Ve ağır bakımdaki vefat oranlarını azalttığı görüldü. Covid-19 hadiselerinde sitokin fırtınasını azaltıyor ve birçok hadisede da durduruyor. Savunma sistemi zayıflayınca virüsler faal hale geliyor. Bu sırada kimi hastalarda sitokin fırtınası yaşanıyor. İşte bu gizemli ilaç, bu fırtınayı azaltıyor” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Gültekin, “Yoğun bakımlarda corona virüs hastalarında muvaffakiyet oranı dikkat cazip. Ülkemizde de tez konusu yapıldı ve memleketler arası toplantılarda sunuldu. Lakin kolşisinin muhakkak doktor tarafından uygulanması gerektiği unutulmamalı” dedi.
SALGIN GENÇLERİ NASIL ETKİLEDİ?
NTV