Gemlik ile Mudanya ilçeleri ortasında yer alan Kurşunlu Mahallesi’ndeki Aziz Hagios Aberkios Kilisesi’nin geçmişi 9. asra dayanıyor.
Orta Bizans devri yapısı olan Aziz Aberkios Manastırı birçok tamirat geçirerek günümüze ulaştı. Son olarak Bursa Müzesi Müdürlüğünce başlatılan hafriyat çalışmaları 2015 tarihinde tamamlandı.
Denize 5 metre uzaklıktaki kilise hakkındaki en kıymetli bilgiler, Doğu Ortodoks Kilisesi’nde çeşitli kutsal gün ve ayinlerinin günlerinin topluca yazıldığı andaçta (typikonu) bulunuyor. 1162 tarihli typikonu kilisenin imali, banisi hakkında bilgiler veriyor.
Typikonda bu manastırın I. Manuel Komnenos devrinde Nikephoros Mystikos isminde biri tarafından yeni baştan yapıldığı, isminin “Güneşin Altarı”, “Heliou Bomon” ya da “Elegmon Manastırı” olarak geçtiği ve Theotokos’a (Tanrı Anası) ithaf edildiği belirtilmekte, manastırda yapılan çeşitli tamiratlar anlatılıyor.
Ayrıyeten bölgenin en kıymetli manastırı olduğu da vurgulanıyor. Tek nefli ve kubbeli bir yapıya sahip Kurşunlu’daki Hagios Aberkios Manastırı, dikdörtgen planlı yapıdan oluşuyor. Üstü çapraz tonozla örtüldüğü belirtilen manastır, çift kemerli kapılarla dışarıya açılıyor. Kilisenin kuzey cephesi iki basamaklı yuvarlak bir kemer içerisine alınmış. Doğu cephesinde bulunan cephe yıkılırken, burada sırf pencerelerin yuvarlak kemer başlangıçları görülüyor. Osmanlı’nın fethinden sonra ehemmiyetini yitirmiş olan manastırın, 1652 yılından sonra tekrar kullanılmış olduğu kaynaklarda belirtiliyor.
19. yüzyılda Kurşunlu’yu ziyaret eden araştırmacılar bu kilisenin Aziz Aberkios’a ithaf edildiğini belirledi. Yakın geçmişe kadar da Hristiyanlar tarafından ziyaret edilen kilisede ayinler düzenlendiği öğrenildi.
Kurşunlu Muhtarı Hüseyin Ormancılar, “Kurşunlu’da Aberkios Kilisesi önündeyiz. 900’lü yıllarda yapıldığı biliniyor. Ben bildim bileli, İstanbul’dan Bartholomeos da 3-4 seneye kadar 5-6 kişi ile daima geliyorlardı. Bu kilise 15-20 sene evvel bakıma alındı. Muhafazaya alındı ancak nizamlı formda yapılarak turizme kazandırılmasını istiyoruz. Kurşunlu zati Rumlar vaktinde ticaret merkeziymiş. 4 tane kilisemiz varmış. Rumlar iskelelerden zeytin, incir, üzüm taşıyormuş. Kurşunlu için turistlik yerler kıymetli. Biraz daha bakımı yapılarak turizme kazandırılmasını istiyoruz. Kurşunlu’da bir hafta kalan kendini dinç hissediyor. Ege’den İstanbul’a gidenler de bu yolu kullanıyor. 11 kilometre kıyısı ve tabiatına kültürel şeyler de katmak istiyoruz” dedi.
NTV