Birden fazla defa sinsi bir biçimde başlayan, yavaş ilerleyen ve büyük ölçüde tedaviden yararlanan bir cins kan kanseridir. Aslında kanserleşen hücreler, olağanda kan hücrelerimizin üretildiği yer olan kemik iliğinde çoğalır. Bu açıdan hastalığı “kemik iliği kanseri “olarak tanımlanır.
Kemik iliği kemiklerin ortasında bulunduğundan vakitle hastalık ilerleyerek kemiklere de ziyan verir.
Ekseriyetle yaşlıların hastalığıdır. En sık 60-70 yaşlarında görülür. Kırk yaşın altında seyrektir. Son yıllarda hastalık, ülkemizde giderek daha sık ve daha genç bireylerde görülmeye başlamıştır.
Kalıtsal ya da bulaşıcı bir hastalık değildir.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bilhassa bel ve sırtta, kaburgalarda hareketle artan şiddetli kemik ağrıları. Kemiklerde kırıklar ve bazen şişlik. Kansızlığa bağlı olarak halsizlik, çabuk yorulma, iş yaparken çarpıntı ve nefes darlığı. Kanda kalsiyumun artması sonucu iştahsızlık, sık idrara çıkma, susuzluk hissi ve kabızlık. Mikroplara karşı direnç azalmasının yol açtığı ateşli hastalıklar (grip, bronşit, zatürree, idrar yolu iltihapları). Erken teşhis edilemeyen hastalık böbreklerin çalışmasını da bozabilir.
HASTALAR TABİBE EN ÖNEMLİ HANGİ ŞİKAYETLERLE BAŞVURURLAR?
Kemik belirtileri (ağrı, kemik kırıkları, kemikte şişlik). Kemiklerin ortasındaki ilikten başlayan hastalık vakitle etrafındaki sert kemik dokusunu eriterek ağrılara ve kemiklerin zayıflayıp çarçabuk, hatta bir darbeye maruz kalmadan kırılmalarına neden olur. Bazen kemiklerde ur biçiminde şişlikler oluşur. Ağrı en çok sırt ve bel ağrıları biçiminde omurgayı ve göğüs kafesinde kaburgaları ilgilendirir.
Kansızlık belirtileri, halsizlik, çabuk yorulma, çarpıntı ve nefes darlığından yakınırlar.
Böbrek bozukluğuna ait belirti ve bulgular. İdrar analizinde protein çıkar ayrıyeten kan analizinde üre ve kreatinin artmış bulunur
Mikropların yarattığı hastalıklara eğilim artar.
Kanda kalsiyumun artmasına bağlı şikayetler. Kemiklerin erimesi sonucu açığa çıkan ve kana geçen kalsiyum ölçüsü arttığında hastalar, iştahsızlık, bulantı, kabızlık, sık idrara çıkma, susuzluk hissi ve halsizlikten yakınırlar. Kanda kalsiyumun artması böbreklerin çalışmasını da bozar. Çok ilerlemis durumlarda şuur bozuklukları ve ruhsal bozukluklar gelişebilir.
TEŞHİS
Kan ve idrar testleri, kemik sinemalarının çekilmesi ve kemik iliğinin incelenmesi ile miyelom teşhisine çarçabuk ulaşılır. Yukarda sıralanan belirti ve bulgular karşısında pratisyen doktor ya da iç hastalıkları uzmanı miyelomu düşünmeli ve hastasını kesin teşhis ve tedavi için bir hematologa (kan hastalıkları uzmanına) yönlendirmelidir.
1.Kan ve idrar testleri. Kanserleşerek çoğalan plazma hücreleri olağan şartlarda yapmasını öğrendikleri proteini bol ölçüde üretirler (M proteini). Bu protein serum ve/veya idrar elektroforezi testi ile ortaya konur. Akabinde daha hassas prosedürlerle (immünelektroforez, immünfiksasyon) bu proteinin tipi ve ölçüsü saptanır. M proteini hastalığın bir belirteci, bir göstergesidir. Çok az kanserde bu türlü bir tümör belirteci bulunur.. Tedaviye alınacak cevabın incelenmesinde de yeniden birebir testlerden yararlanılır. Kemoterapi (ilaçla tedavi) ile kanserli hücreler öldürüldüğünde bu proteinin kan ve/veya idrardaki ölçüsü azalacaktır.
2. Kemik sinemaları. Bilhassa ağrıyan kemiklerin röntgen sinemaları ile kemiklerdeki erime, kırık ve urlar çarçabuk saptanır. Manyetik rezonans (MR) görüntüleme tekniği kemik bulgularını erkenden yakalamada çok daha hassas, lakin kıymetli bir formüldür.
3. Kemik iliğinin incelenmesi. Kalça kemiğinin art bölgesindeki küçük kemik çıkıntısına , o bölge ilaçla uyuşturulduktan sonra özel bir iğne ile girilerek kemik iliği örneği alınır. Bu örnekler mikroskopta incelenerek çoğalmış kanser hücrelerinin dağılımı ve olağan hücrelere nazaran oranı saptanır.
HASTALIĞIN EVRELERİ
Hastalığın ilerleme derecesine nazaran 3 evresi vardır. Durumları birinci ve üçüncü evreye uymayan hastalar ikinci evre olarak kabul edilir.
Evre I. Tümör hücresi sayısı azdır. Kansızlık yoktur. Kanda kalsiyum olağan seviyelerdedir. Kan ve/veya idrardaki M protein ölçüsü düşüktür. Kemik tutulumu yoktur. Hastalarda hastalık belirtisi görülmeyebilir.
Evre II. Tümör hücresi sayısı orta derecede artmıştır.
Evre III. Hastalık iyice ilerlemiştir.Kansızlık görülebilir. Kanda kalsiyum seviyesi yükselmiş bulunabilir. Kan ve/veya idrardaki M-protein ölçüsü çok yüksektir. Çok sayıda kemik hastalığa yakalanmıştır.
Yukardaki evrelerden rastgele birinde, birlikte böbrek yetmezliğinin (üremi) de bulunması hastalığın tedavisinin daha güç olacağına işaret eder.
TEDAVİ
Hastalığın tedavisinde aşağıdaki araçlardan yararlanılır:
Kemoterapi (ilaçla tedavi)
Radyoterapi (Işın tedavisi).
Ağır kemoterapi ve kemik iliği (kök hücre) nakli.
NTV uygulamasını indirin, gelişmelerden haberdar olun
NTV
