Antalya’da yaşayan ilahiyatçı araştırmacı muharrir Necmi Atik, doktorasını Elmalılı Hamdi Yazır‘ın yapıtları üzerine yapmaya karar verince Yazır’ın yakın akrabalarına ulaştı. Elmalılı Hamdi Yazır’ın İstanbul’da yaşayan torunu Mehmet Hamdi Yazır ile görüşen ve dev kütüphanenin arşivine giren Atik, buradaki el yazması eski günlükler, çizgi çalışmaları, mektuplar, şiirleri tek tek tasnif etti. Bir taraftan da bu yapıtları dijital ortama aktaran Atik, Türkçeye çevirdiği eserler ortasında Elmalılı Hamdi Yazır’ın kaleme aldığı, Kuran-ı Kerim’in yepyeni Türkçe mealinin ikincisine rastladı.
TEFSİR ELMALILI’YA, MEAL MEHMET AKİF’E VERİLİYOR
Şu an çabucak herkesin meskeninde bir örneğinin olduğu Elmalılı Hamdi Yazır’ın Kuran-ı Kerim Türkçe mealinin yazım basamaklarının da arşiv evraklarından çıktığını anlatan Necmi Atik, 1924 yılında kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın başına Mehmet Rıfat Börekçi’nin getirilmesinin akabinde tefsir ve meal çalışmalarının sürat kazandığını söyledi. Tefsirin Yazır’a, mealin ise Mehmet Akif Ersoy’a misyon olarak verilmesini de anlatan Necmi Atik, “1923 yılından sonra yeni bir devlet kuruldu ve kimi ıslahatları vardı. Türkçe Kuran, İslami metinlerin Türkçe olması üzere. 1924 yılında farklı şahısların Kuran-ı Kerim’den birtakım çeviri yapıtları vardı, fakat çok fazla yanlış tabirler yer alıyordu. 1924 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı kurulup başkanlığına da Mehmet Rıfat Börekçi getiriliyor. Danışılan herkes Kuran-ı Kerim’in tefsiri için Elmalılı Hamdi Yazır’ı, Türkçe meali için de Mehmet Akif Ersoy’u öneriyor. İkisi de birinci başta bu işin ağır bir vebal olduğunu, yanlış götürmez bir iş olduğunu belirterek kabul etmek istemese de sonrasında kabul ediyorlar” dedi.
‘DAHA ANLAŞILIR BİR LİSAN VAR’
1926 yılında Mısır’da olan Mehmet Akif Ersoy’un, meali yazmaktan 1931 yılında noter kanalıyla vazgeçtiğini bildirdiğini de söz eden Necmi Atik, bu durumun noter evrakları ve Mehmet Akif’in kendi hatıratlarında da dokümanlı olduğunu kelamlarına ekledi. Akif’in meal yazmaktan vazgeçmesi üzerine tefsiri yazan Elmalılı’dan Türkçe meali de yazmasının istendiğine değinen Atik, “Elmalılı da tefsir ve mealin birebir anda basılması koşulu ile bu misyonu kabul ediyor. İkinci mealde, çok daha net, anlaşılır bir lisan var. İkincisinde birtakım şeyleri çevirmemiş. Allah’ın isimlerini çevirmemiş mesela. ‘Allah görür ve duyar’ yerine ‘Allah aziz ve hakimdir’ demiş. 29’uncu ve 30’uncu cüzü büsbütün şiir vezninde yazılmış. Harika çeviri etmiş” diye konuştu.
Elmalılı’nın, hem meal hem tefsir üzerine çalışırken bu süreçte Diyanet İşleri Başkanlığı ile son durumun ne olduğuna dair daima mektuplaşıldığını da kaydeden Necmi Atik, Yazır’ın yazıp üzerinden tekraren geçip, düzenleyerek son halini arşivinde sakladığı meali 8 yıllık çalışma ile ortaya çıkardığını, kısa müddet sonra okurların dikkatine sunacağını kelamlarına ekledi.
NTV
