Milyonlarca çalışanı ilgilendiren Minimum Fiyat Tespit Komitesi bugün dördüncü ve son kere toplanıyor.
Saat 10.30 başlayacak toplantının akabinde 2021 yılı için geçerli olacak taban fiyat ölçüsünün duyurulması bekleniyor.
Açıklamayı Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk yapıyor.
Bakan Selçuk’un açıklamaları; Bakan Selçuk, Salgın ülkemizde de çalışma hayatını derinden etkiledi. 23 milyar lirayı aşkın kısa çalışma ödeneğini yapmış olduk.
Taban fiyat çalışması 15 kişilik bir kurulla yapılmakta. Emekçi ve patron tarafının teklifleri bedellendiriliyor. Emekçilerimizi ve patronlarımızı koruyarak çalışma barışını güçlendirmeyi temel önceliğimiz olarak görmekteyiz. Minimum fiyat tespit komitesi 2021 yılı fiyatını karara bağladı. 2021 için net 2825 lira 90 kuruş oldu. Taban fiyat geçen yıla nazaran 500 lira artmıştır, yüzde 21,56 oranında yükselmiştir.
Emekçi kısmından karara itiraz
Komitede emekçi kesitinin temsil eden Türk-İş Genel Sekreteri Nazmi Irgat, “Karara muhalif kalıyoruz, katılmıyoruz. Belirlenen net minimum fiyat yetersizdir, personellerin beklentilerini karşılamaktan uzaktır.” dedi.
Patron bölümünden açıklama
TİSK İdare Şurası Lideri Özgür Burak Akkol, “Zorlu bir süreci deneyim ettik. Bu durum en başla çalışan kesim, personeller için güç birebir vakitte patron için de sıkıntı. Enflasyonun 7 puan üzerinde bir refah hissesiyle taban fiyata karar verilmiş oldu” dedi.
Türk-İş ve TİSK temsil ediyor
2021 yılında çalışanların alacağı en düşük maaş olan taban fiyatın belirlenmesi için taraflar masadaki görüşmelerin sonuna gelmiş durumda.
Toplantılarda personel bölümünü Türk-İş’in, patron kesitini Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor.
Yeni minimum fiyat ne kadar oldu?
Milyonlarca çalışan yeni minimum fiyatın ne kadar olacağını merak ediyor. Saat 10.30’daki toplantının bir saat kadar sürmesi bekleniyor. Toplantıdan muahede çıkarsa yeni taban fiyat ölçüsü da açıklanacak.
Personel tarafının minimum fiyat talebi ne kadar?
Emekçi kesitini temsil eden Türk-İş haftasonu 2021 yılı için geçerli olacak minimum fiyata ait birinci kere bir ölçü açıklamıştı.
Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay, Minimum Fiyat Tespit Kurulu’na getirilecek 3 bin liranın altındaki teklifin çalışanları memnun etmeyeceğini söylemişti.
Atalay, yazılı açıklamasında, yeni yılda geçerli olacak minimum fiyat sayısına dair şu tabirleri kullandı: “İşveren ve hükümet, taban fiyat ile ilgili 3 bin liranın altında bir teklif getirmemelidir. Zira 3 bin liranın altındaki teklif, insanları memnun edecek bir teklif olmaz, çalışanları memnun edecek bir teklif olmaz. Minimum Fiyat Tespit Komitesi’ne 3 bin liranın üzerinde bir teklif getirilmelidir.”
Türk-İş, Hak-İş ve DİSK’ten ortak açıklama
Türk-İş, Hak-İş ve DİSK minimum fiyat belirleme süreciyle ilgili dün ortak açıklama yaptı. Buna nazaran personel tarafının taban fiyattaki beklentileri şöyle:
“Asgari Fiyat Tespit Komitesince vazife verilen Türkiye İstatistik Kurumu’nca bekar bir emekçi için hesaplanan yaşama maliyeti kasım ayı prestijiyle net 2 bin 792 liradır. Açıklanan bu meblağda aile ögesi yoktur, dikkate alınmamıştır. Bu ayın gerçekleşecek fiyat artışı ile minimum fiyatın geçerli olacağı 2021 yılı olası fiyat artışları da bulunmamaktadır. Bütün bu ögeleri kapsayacak bir taban fiyatın, tüm bir yıl boyunca kesintiler nedeniyle azalma olmadan çalışanın eline geçmesi sağlanmalıdır.
Geçmiş kimi yıllarda olduğu üzere Hükümet tercihini, iktisaden dar ve sabit gelirli kısımlar için kullanmalıdır. İnsan onuruna yaraşır bir geçimi sağlayacak bir taban fiyatın yürürlüğe girmesi için tüm imkanlarını seferber etmelidir. Personel temsilcileri ‘insan onuruna yakışır’ bir seviyede minimum fiyat belirlenebilmesi için kurul çalışmaları sırasında temel alınması gereken unsurları belirlemiş ve kamuoyu ile paylaşmıştır. Üç emekçi konfederasyonu olarak 4 Aralık 2020’de ortaklaştığımız ‘insan onuruna yaraşır bir minimum ücret’ belirlenmesi talebinin ardında durmaktayız.”
Patron bölümünün talepleri
Görüşmelerde patron kesitini temsil eden Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) talepleri ise şöyle:
“Rekabet içerisinde olduğumuz ülkelerin ve OECD ortalamasının hayli üstünde olan fiyat üzerindeki vergi ve prim yüklerinin uygun düzeylere çekilmesi hem çalışanlarımıza hem de patronlarımıza nefes aldıracak bir adım olacaktır. İstihdamı korumak, ek istihdam sağlamak, yeni yatırım ortamı oluşturmak ve salgınla sıkıntı durumda kalan dalların üzerindeki baskıyı azaltmak için istikrarlı bir taban fiyatın belirlenmesi her zamankinden daha da kıymetli hale gelmiş bulunuyor.”
Siyasi partilerin teklifleri
Siyasi parti başkanlarından de teklifler geldi. CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Asgari fiyat 3 bin 100 TL olsun ve vergiden muaf olsun” dedi.
UYGUN Parti Önderi Meral Akşener ise brüt taban fiyatın 3 bin liraya çıkarılarak ödemenin brüt çıkar üzerinden yapılmasını teklif etti.
HDP’nin önerisi 4 bin lira biçiminde olurken, Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu partisinin minimum fiyat teklifini net 3 bin 300 lira olarak açıkladı.
Çalışanın 1 saatlik fiyatı nasıl hesaplanır?
Bir emekçinin saatlik mesai fiyatının hesaplanması için maaşının bilinmesi gerekiyor. Çalışanın aldığı aylık maaş 225’e bölünür ve böylelikle saatlik gelir elde edilir.
Fazla mesai fiyatları nasıl hesaplanır?
Fazla mesai fiyatı, olağan mesainin üzerinde çalışan personelin artı saatler için alacağı ölçüsü söz etmektedir.
En kolay prosedürüyle fazla mesai fiyatı emekçinin saatlik geliri üzerinden hesaplanır.
Emekçinin saatlik fiyatına yüzde 50 ek gelir eklenir ve böylelikle fazla mesai fiyatı ortaya çıkmış olur.
Taban Geçim İndirimi (AGİ) minimum fiyata dahil mi?
2020 yılında taban fiyat asgarî net 2 bin 324 lira olarak açıklanmıştı. Bu fiyata Taban Geçim İndirimi (AGİ) dahildi. Emekçinin eline asgarî 220 lira 73 kuruş eklenerek 2 bin 324 liraya ulaşılıyordu. Yeni açıklanacak ölçüde da net taban fiyata AGİ’nin dahil olması bekleniyor.
2020 minimum fiyat net 2 bin 324 lira
Minimum fiyat, hala bekar bir personel için aylık brüt 2 bin 943 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 2 bin 324 lira 71 kuruş olarak uygulanıyor. Apartman vazifelileri için ise olağan emekçilerden farklı olarak gelir ve damga vergileri kesilmediği için net 2 bin 501 lira 55 kuruş olarak hesaplanıyor.
Taban fiyatın patrona toplam maliyeti, bir personel için 3 bin 458 lira. Bunun 2 bin 943 lirasını brüt taban fiyat, 456 lira 17 kuruşunu toplumsal güvenlik primi, 58 lira 86 kuruşunu patron işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
Yıllar bazında net minimum fiyat sayıları ise şöyle:
2019 TABAN FİYAT: 2 bin 20 TL
2018 TABAN FİYAT: 1603 TL
2017 MİNİMUM FİYAT: 1404 TL
2016 TABAN FİYAT: 1300 TL
2015 MİNİMUM FİYAT: 1 Ocak-949TL, 1 Temmuz-1000 TL
2014 MİNİMUM FİYAT: 1 Ocak-846 TL, 1 Temmuz-891 TL
2013 TABAN FİYAT: 1 Ocak-773 TL, 1 Temmuz-803 TL
Birinci toplantı 4 Aralık’ta yapılmıştı
Taban Fiyat Tespit Komitesi, taban fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında bu yıl birinci toplantısını 4 Aralık’ta Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nda düzenlemişti.
İkinci toplantısını 15 Aralık’ta TİSK’in, üçüncü toplantısını ise 22 Aralık’ta Türk-İş’in mesken sahipliğinde yapan komite, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı alınan önlemler doğrultusunda üç toplantıyı da çevrim içi gerçekleştirmişti.
NTV
