İkili, kent şehir, köy köy gezerek o bölgede yetişen eserlerin tarladan sofraya seyahatini deneyimledi. Gayelerinin ülkeyi baştan başa gezmek olduğunu söyleyen Asan ve Şahin, programla birlikte mahallî üreticiye gereken bedelin verilmesi konusunda da bir toplumsal sorumluluk vurgusu yapmak istediklerini belirtiyorlar. Programın en kıymetli özelliğininse Anadolu mutfak geleneğini geleceğe taşıyacak kaynak niteliğinde bir kitapta toplanacağını belirtiyorlar. Sürdürülebilirliği tam manasıyla yerine getiren programla emeğe, alın terine, bayan gücüne dokunan öğelere yer verilecek, Türk mutfağının dünyaya tanıtılmasına katkıda bulunacaklar.
Halkın Mutfağı izleyiciye ne ileti verecek? Daha evvelki yemek programlarından farklı ne göreceğiz?
Cüneyt Asan: Halkın Mutfağı’nın en kıymetli iletisi “Emek olmadan yemek olmaz!” Bir eserin tarladan sofraya kadar oluşan serüveni, o eserin yetiştirilmesi için verilen emeğin ne kadar kutsal olduğunu izleyicimize göstermek istiyoruz. Gittiğimiz bölgelerde yetişen eserleri, binlerce yıllık mutfak geleneğini, mahallî işçilerin ellerinden, gözlerinden ve yüreklerinden geçtiği halde ekrana taşıyacağız. Programımızın isminin Halkın Mutfağı olması da buradan kaynaklanıyor. Bir de biz herkesin bildiği tanınan yemekleri ekrana getirmiyoruz. Urfa’nın kebabını herkes bilir zati. Biz Urfa’nın ‘Yeşil Altın’ olarak bilinen fıstığının üretim etaplarını ve bölgeye sağladığı katma bedeli ekrana getiriyoruz.
Adnan Şahin: Yaklaşık 30 yıldır Anadolu gastronomisi araştırmalarımda ve incelmelerimde Anadolu halk mutfakları için bir şuur oluşmadığını keşfettim. Hedefimiz kent şehir gezip tanınan eserleri göstermek değil elbette, üretim sürecini halkın gözünden izleyiciye sunmak. Yemek kültürünün bir ömür biçimi olduğunu göstermek istiyoruz. Gittiğimiz yerlerde insanların meskenlerine, dükkanlarına hatta tarlalarına konuk oluyoruz. Onlarla hasat yapıyor mahsulü birlikte işliyoruz.
Neden birinci olarak Şanlıurfa’dan başladınız?
A.Ş: Zira tarihin başlangıç noktası, sıfır noktası Göbeklitepe’ye konut sahipliği yapıyor Şanlıurfa. 12 bin yıl öncesine dayanan Göbeklitepe tarihi, Anadolu’nun da onun mutfağının da başlangıcına işaret ediyor. Birebir vakitte Anadolu Halk Mutfakları için kaynak olabilecek bir kitap hazırlamak istiyoruz. Yalnızca günümüz yemekleri değil Anadolu’nun 12 bin yıllık kadim yemek ve mutfak geleneğini bir kaynakta toplamak üzere bir hedefimiz var. Tarihin sıfır noktasından başlamak istedik.
Pekala, Adnan Şahin ve Cüneyt Asan nasıl bir ortaya geldi? Nasıl bir ikili oldular?
A.Ş: 30 yıla yakın bir müddettir Anadolu gastronomisiyle ilgileniyorum. ‘Yemeği’ de ‘yemeyi’ de çok iyi biliyorum. (Gülüyor.) O yüzden programda ‘Yemekçi’ olarak konumlanıyorum. Bu programın en kıymetli bildirisi ‘Emek olmadan yemek olmaz’ olduğu için bir tane de işçi olması gerekiyordu, o da 50 yıldır yemeğe emek veren Cüneyt Asan oldu.
C.A: Bense 10 yaşımdan beri mutfağın içindeyim. Mahsullerin üretiminden pişirilmesine ve sofraya gelene kadarki emeği çok yakından biliyorum. O yüzden programda ben de ‘emekçi olarak’ yer alıyorum. Cüneyt Abi’nin gastronomi bilgisi ve benim yemek bilgim bir de üstüne yıllardır süren dostluğumuzun getirdiği tatlı çekişmelerimiz de eklenince hoş bir ikili olduk. Bu tatlı atışmalarımıza bazen konuğu olduğumuz yöre insanlarını da katıyoruz. Ortaya seyir keyfi yüksek sohbetler çıkıyor.
Sırada hangi vilayetler var?
A.Ş: Urfa’dan sonra sırada Maraş var. Antep ve Hatay’a gittikten sonra Ege ve Doğu Anadolu’yu gezeceğiz.
C.A: Emelimiz tüm Türkiye’yi gezmek. Sırası geldikçe mevsimi gelen eserlere nazaran tüm Türkiye’yi gezeceğiz. Yalnızca tarlada yetişen eserleri değil, deniz mahsullerinin, etin ve hayvansal eserlerin de izini süreceğiz. Zira Türkiye’deki tüm kentlerin mutfakları ve eserlerinin görülmeye ve tanıtılmaya kıymet olduğunu göstermek istiyoruz.
Türk Mutfağı öbür ülke mutfaklarına kıyasla sizce nerede? Daha iyi yerlere gelmesi için neler yapılmalı?
A.Ş: Türkiye Mutfağı dünya mutfaklarıyla kıyaslandığında kimi çalışmalarda 11 kimilerinde ise 17. sırada. Bu kadar çeşitli eser ve hayvan ırklarının olduğu bir ülke için iyi durumda değiliz. Varlıklı ve bereketli toprakları olan memleketimizin üç tarafı denizlerle çevrili fakat balıkla yahut deniz eserleriyle öne çıkamıyoruz. İşin profesyoneli olan biz de mutfağımızı çok iyi gösteremiyoruz. ‘Mekanları gösteren insanlardır’ derler, biz çok varlıklı bir coğrafyada yaşıyoruz lakin bu coğrafyanın zenginliklerini iyi kullanamıyoruz.
C.A: Türk mutfağının tüm dünyaya anlatmanın devlet siyaseti haline getirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Burada işin profesyonelleri ismine da bir özeleştiri yapmak gerek. İşi hakikaten bilenlerin üstlenmesi ve inisiyatif alarak güçlü mutfağımızı tanıtmak için gerekli adımları atacağız. Halkın Mutfağı’nın da buna vesile olmasını isteriz.
‘Bugün sürdürülebilirlik olarak bilinen tarif
Türk mutfağında asırlardır var: Bereket’
Gittiğiniz kentlerde hem mutfak hem de toplumsal hayata dokunan çalışmalarınız olacak mı?
A.Ş: Programımızın öncelikli hedeflerinden biri de toplumsal yaşama katma paha sağlaması. Mutfağa, yemeğe, emeğe bilhassa de bayan emeğine farkındalık sağlamak istiyoruz. Atalık tohumların korunması, atık siyaseti, eserlerin tanıtılması dikkat çektiğimiz hususlar. En kıymetlisi yemeğin yalnızca karın doyurmak için sofraya konulan bir şey olmadığına dikkat çekmek istiyoruz. Yemeğin; üretimi, ekonomiyi ve toplumsal hayatı nasıl şekillendirdiğine dikkat çekmek istiyoruz. Mutfağımız için sürdürülebilirlik yeni bir şey değil, evvelce beri ismi var ve rahmettir onun ismi. Sürdürülebilirlik bugün çok gündemde, lakin tek başına ve tesirli değil. Bunu gerçek manada sahiplenmek ve hayata geçirirken tüm kademelerine şahit olmak da bu başlığın altında incelenmesi gereken ayrıntılar.
C.A. Anadolu’da hem mutfakla ilgili hem de toplumsal hayatta gözlemlediğimiz eksiklikleri programın sonunda yetkililerimizle de paylaşacağız. Anadolu’nun tüm meselelerini husus unsur rapor edeceğiz. Biz de tahlil yollarımızı sunacağız. O yüzden bu program yalnızca bir yemek programı değil. Halkın Mutfağı ile topluma katkı sağlama misyonumuz da var. Program sonunda birçok köyde kooperatifler kurulacağını düşünüyoruz. Bayan emeği öne çıksın, güçlü bayan kooperatifleri kurulsun, bayan emeği kıymetlensin istiyoruz.
‘Halkın Mutfağı’ Göbeklitepe’den yola çıkıyor (6 Aralık 2020)
Pazar günleri 11.15’te NTV ekranlarına bekliyoruz.
NTV
