Ankilozan spondilit ilerleyici, ağrılı, en sık olarak omurgayı tutan romatizmal bir hastalıktır. Çoklukla birinci tutulan omurga kemiği leğen kemikleridir. Bu yüzden başlangıç periyodunda bilhassa bel bölgesinde sertlik, tutukluk ve ağrı hissedilir. Hastalığın ileri periyodunda omurga öne yanlışsız bükülür ve omurga aralıkları birleşir. Ağrı şiddetlenir.
Omurganın alt ucu ile leğen kemiği ortasındaki eklemleri, omurgayı, kemiklere yapışan kas uçlarını ve bağları, göğüs kafesi, omuz ve kalça olmak üzere öbür eklemleri de etkileyebilir.
Ankilozan spondilit hastalarının hastalığa bağlı şikayetlerine ek olarak uzun periyotta ömür kalitesinde düşüş, toplumsal hayat ve iş hayatına devam edememe üzere fonksiyonellikle bağlı sorunları de gelişir.
ANKİLOZAN SPONDİLİT BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ankilozan Spondilit genç ve yetişkinlerde iltihaptan kaynaklı bel ve omur ağrısı şikayeti ile başlayan bir hastalıktır. Başlangıç devrinde hafif şiddetli olan ve fark edilmeyen bu ağrılar, vakit içinde artış gösterir. Sırt, boyun, omuz ve kalçalarda da hissedilen ağrılar, sabah saatlerinde ya da istirahat ederken fazla iken, gün içinde, hareket hâlindeyken azalır. Kişi uykudan uyandıktan sonra yaklaşık yarım saat boyunca tutukluk hisseder ve ayağa birinci kalktığında topuk ağrısı hissedebilir. Bunun sebebi dinlenen eklemlerin ağrı potansiyellerinin artmasıdır. Ağrı gece uykusundan uyandırabilir.
Ankilozan Spondilit hastalarının el ve ayak, diz, kalça, omuz eklemlerinde ve göğüs kafesinde ağrı ve şişlikler olabilir. Hastalığın ilerleyen etaplarında omurların kaynaşması sonucu oluşan kemik yapıları sebebiyle ağrı ve sertliğe omurgada hareket kısıtlılığı ve omurganın öne yanlışsız eğrilik eşlik edebilir.
Bayanlarda bu durum çoklukla görülmez. Fakat daha sık olarak boyun bölgesinde hareket kısıtlılığı görülebilir.
Kas iskelet sistemi dışında beğenilen kızarıklık ve ağrı, iltihaplı bağırsak hastalıkları ve böbrek rahatsızlıkları da gözlenebilir. Ağrı ve öbür şikayetlerin şiddeti, kişinin hayat biçimine ve fizikî durumuna nazaran değişkenlik gösterse de 3 aydan daha uzun müddet bu tip şikayetleri olan şahısların, uzman bir tabibe denetimlerini yaptırması son derece değerlidir.
-Ankilozan Spondilit’in esas belirtileri şöyle özetlenebilir:
-20 ile 40 yaş ortasında başlayan bel ağrısı
-Uzun istirahat ve uyku sonrası bel ağrısı ve tutukluk hissi
-Ağrı ve tutukluk hissinin fizikî hareketlerin arttığı periyotta azalması
-Uykudan uyandıracak şiddette eklem ağrısı
-Hareketlerde kısıtlanma hissi
-Şikayetlerin 3 aydan fazla sürmesi
-Omurganın öne hakikat eğilmesi
ANKİLOZAN SPONDİLİT TEDAVİLERİ NELERDİR?
İlaç tedavileri
Steroid olmayan ilaçlar en sık kullanılan ilaçlardır. Erken ve hafif hastalarda tek başına kâfi olabilir. Omurga dışı eklem tutulumunun olduğu hastalarda ikinci basamak tedaviler olan bölgesel kortikosteroid iğnesi seçilmiş hastalara yapılabilir.
Bu tedavilerin damardan ya da cilt altından uygulanan formları bulunmaktadır. Tedaviler, uygun hastalarda gerekli önlemler ve yakın tabip takibiyle verilmelidir.
Fizyoterapi (Fizik Tedavi)
Günlük antrenmanlar, iyi duruşun korunması, göğüs kafesi esnemesinin sürdürülebilmesi ve gelişebilecek sakatlıkları en aza indirmek için çok kıymetlidir.
Akciğerlerin genişleme kapasitesini koruduğu için idman programı içinde yüzme kesinlikle yer almalıdır.
Pilates üzere esneme idmanları eklem aralıklarının hareketliliğini muhafazaya yardımcıdır.
Hastalığın göğüs kafesi ve akciğerler üzerindeki potansiyel riskleri de göz önüne alınarak sigara içilmemelidir.
Kemik sıhhatini korumak için beslenme
AS için tanımlanmış özel bir diyet bulunmamakla birlikte uzun periyotta ortaya çıkabilecek sorunları önleyici beslenme ömür kalitesinin yüksek tutulmasını sağlar.
Kalsiyumdan varlıklı beslenmeye kıymet verilmelidir. 18-50 yaş ortası bayan ve erkeklerin günlük kalsiyum alımı 1000 mg olmalıdır. Kalsiyum emiliminin kâfi olabilmesi için D vitaminine gereksinim vardır.
Güneşlenerek yahut vitamin D eksikliği varsa yerine koyarak bedende kâfi D vitamini deposunun bulunması sağlanmalıdır.
Kalsiyum ve kemik kaybını hızlandırdığı için alkol ve kafeinli içeceklerin kısıtlanması gerekir.
Beden yükünün denetim altında tutulması AS nedeniyle hareketliliğini kaybetmeye başlamış kalça, diz üzere yük taşıyan eklemlerin daha fazla yük taşımasını maniler.
BEYİN VE OMURGA SIHHATİ
NTV
