Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Aksoy, corona virüs pandemisiyle gündemde yer tutan bilimsel araştırma ve aşı çalışmalarına ait açıklamalarda bulundu.
Türkiye’nin corona virüs aşısı geliştirmede kullandığı ACE-2 reseptörlü transgenik deney hayvanlarını yurt dışından temin ettiğini lisana getiren Abdurrahman Aksoy, bunun dışında birçok hastalığın tedavi çalışmalarında ve ilaç/aşı geliştirilme etaplarında laboratuvar hayvanlarında dışa bağımlılığın hakim olduğunu kaydetti.
Deney hayvanlarının milletlerarası bilimsel alanda yadsınamaz bir pazara ve araştırmalar için bir gereklilik olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Aksoy araştırma çalışmalarının daha ucuz ve kolay yapılabilmesi, deney hayvanı üretim ve temini ile ihracatına yönelik olarak ulusal bir üretim merkezi kurulmasının gerekli olduğunu tabir etti.
Farmakoloji ve Toksikoloji Uzmanı Prof. Dr. Abdurrahman Aksoy ”FARELERİN BİR TANESİ 1000-1200 DOLAR”
Corona virüs için yapılan aşı geliştirme çalışmalarında 2 tıp fare kullanıldığını lisana getiren Aksoy, bu farelerin bir tanesi için 1000 ile 1200 dolar ortasında yani yaklaşık 10 bin lira ödemek gerektiğini belirtti. Bir araştırma için 20 hayvan kullanıldığı düşünüldüğünde ortaya büyük bir maliyet çıktığına ve dışa bağımlılık sorunu ile karşı karşıya kalındığına dikkat çeken Prof. Dr. Abdurrahman Aksoy, “İlaç ve aşı araştırmalarında faz-0 çalışmaları dediğimiz preklinik çalışmalar yani insan çalışmasına başlamadan evvel yapılacak bilimsel araştırmaların kesinlikle deney hayvanları üzerinde yapılması gerekiyor. Deney hayvanları olarak da daha çok laboratuvar hayvanlarından kullanılıyor. Laboratuvar hayvanlarından kastımız sıçan, fare üzere laboratuvarda üretilip tüm ömür hikayesini laboratuvarda geçiren hayvanlardır. Yalnız bu pandemi devri bize şunu gösterdi: Covid-19 virüsü verilen hayvanlarda insanlardaki akciğer rahatsızlıklarına misal belirtiler görülmediğinden ötürü kesinlikle transgenik dediğimiz yani insan geni, ACE-2 reseptör aktarılmış olan hayvanlar kullanılması gerçeği ortaya çıkmıştır. Bunlarda Türkiye’de üretilmediğinden dolayı yurt dışına bağımlı hale geliyoruz” dedi.
Prof. Dr. Abdurrahman Aksoy, “Türkiye’de bu hayvanları üretmek için gerek veteriner fakültelerinde gerekse öbür alanlarda kâfi bilgi birikimi olduğuna inanıyorum. Ulusal manada stratejik değeri olan bir merkez olacağını düşünüyorum. Medikal aygıt, ilaç ve aşı geliştirilmesi için yapılacak araştırmaların yanında ayrıyeten toksisite deneyleri ve dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak ve anılan kesim ve üniversitelerin araştırma altyapısı için ülkemizde bu hayvanların üretilmesi, yalnızca ülkemizin muhtaçlığı için değil birebir vakitte dünyaya da ihraç edilebilir bir teknoloji olduğuna inanıyorum” diye konuştu.
TRANSGENİK HAYVAN
Transgenik hayvanlar kendi genomunda öbür bir organizmaya ilişkin rekombinant bir geni taşıyan hayvanlar olup, birinci transgenik fare üretimi 1980 yılında gerçekleştirildi. Birinci fare üretiminden sonra transgenik sıçan, tavşan, koyun, domuz ve inek, balık üzere bir çok hayvan tipi üretildi. Transgenik hayvanlar başlangıçtan günümüze daha çok hayvan/insan hastalık modelleri için yaygın bir formda kullanılmış olmasına karşın, hayvansal üretim içinde geliştirilen transgenik hayvanlar olup araştırmalar ağır olarak devam ediyor.
KNOCK-OUT HAYVAN
Kısaca tanımlanacak olursa; makul bir geni çıkarılmış yahut fonksiyonu engellenmiş hayvan manasına geliyor.
NTV
