Elektrik kesiminin global dönüşüm sürecinde, elektrik tedariğinin güvenle sürdürülebilmesi için siber ataklar, çok hava hadiseleri ve süratle büyüyen yenilenebilir güç kaynaklarının entegrasyonunun sağlanması konusunda daha kapsamlı bir yaklaşıma gereksinim duyuluyor.
Milletlerarası Güç Ajansı’nın “Dönüşümdeki Elektrik Sistemleri” raporu, elektrik sistemlerinde gelişen zorluklara nasıl karşılık verileceğine ilişin teklifler sunuyor.
Rapora nazaran, dünya toplam güç talebinin yüzde 20’sini oluşturan elektriğin 2040’ta petrolü geçerek dünyadaki en büyük güç kaynağı olacağı öngörülüyor.
Tıpkı vakitte karbon emisyonlarının en büyük sorumlusu olan elektrik kesimi, yenilenebilir güç kaynaklarındaki süratli büyümeyle emisyonların azalmasında itici bir güç olarak da görülüyor.
Elektrik tedariğinin inançla sürdürülebilmesi için siber hücumlar, iklim değişikliğinden kaynaklanan çok hava hadiseleri ve yenilenebilir güç kaynaklarının şebeke entegrasyonunun sağlanabilmesi için dünyada daha kapsamlı bir yaklaşım gerekiyor.
PLANLAMALARIN TEMEL MODÜLÜ OLMALI
Maliyetleri süratle düşen yenilenebilir güç kaynaklarının toplam elektrik üretimindeki hissesi, rüzgar ve güneş gücü başta olmak üzere artıyor. Rüzgar ve güneş gücünün global elektrik üretimindeki hissesinin 2040’ta bugünkü düzeyi olan yüzde 7’den yüzde 45’e yükseleceği, tüm yenilenebilir güç kaynaklarının hissesinin ise yüzde 70’in üzerine çıkacağı öngörülüyor.
Başka güç kaynaklarına göre dağıtık ve değişken bir biçimde elektrik üreten rüzgar ve güneş güç santrallerinin şebeke esnekliğinin sağlanmasına muhtaçlık duyuluyor. Bunun için elektrik şebekesine global çapta yatırım yapılması gerekiyor.
Öte yandan, elektrik sistemlerinde artan dijitalleşme sistemleri siber ataklara açık hale getiriyor. Siber akınları olabildiğince engelleyebilmek için hükümetlerin siber dayanıklılık tedbirlerini belirlemesi ve planlamalarının temel bir kesimi haline getirmesi öneriliyor.
İklim değişikliğinden kaynaklanan çok hava hadiselerine karşı elektrik sistemlerinin daha dirençli olması için ise elektrik güvenliği stratejilerinde iklim direncine öncelik verilmesi ve gerekli yatırımların yapılması gerekiyor.
FIRSATLAR VE ZORLUKLAR BİR ORTADA
IEA Lideri Fatih Birol, rapora ait yaptığı değerlendirmede, dünyada pak güç dönüşümünün başarılabilmesi için elektriğin her zamankinden daha kıymetli hale geldiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Bugün, elektrik bölümünün 100 yıl evvel ortaya çıkmasından bu yana geçirdiği en büyük dönüşüme şahit oluyoruz. Bu değişiklikler, elektrik üretiminde yeni kaynakların oluşması, dijital teknolojiler, yeni iş modelleri ve depolama üzere birçok yenilikten kaynaklanıyor. Çok heyecan verici ve geleceği parlak bu değişimler, karmaşık elektrik sistemlerinin işletilmesinde yeni zorlukları da beraberinde getiriyor.”
Birçok ülkenin emsal zorluklarla karşılaştığını söz eden Birol, siyaset yapıcıların ve düzenleyicilerin birbirlerinin tecrübelerinden faydalanabileceğini kelamlarına ekledi.
NTV
