Fortune Dergisi Yayın Direktörü Şule Laleli, Fortune 500 Türkiye Editörü Ersan Taylan Çıplak, CRIF Türkiye Analitik Ünite Yöneticisi Yavuz Arsoy ve CRIF Türkiye Analitik Ünite Danışmanı Selen Yıldırım’ın iştirakiyle düzenlenen online basın içtiması ile Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin listelendiği “Fortune 500 Türkiye Araştırması”nın 2019 sonuçları açıklandı.
Bu yıl 13’üncüsü açıklanan, finansal kurumlar ve holding dışındaki tüm dalları kapsayan Fortune 500 Türkiye listesinin birinci sırasında yeniden TÜPRAŞ mahal aldı.
89,6 milyar TL net satış geliriyle Fortune 500 Türkiye tepesindeki bölgesini koruyan TÜPRAŞ’ın, Fortune 500’de nokta alan şirketlerin yekun net satış gelirlerinden aldığı hak ise yaklaşık yüzde 5 oldu.
Fortune Mecmuası Yayın Direktörü Şule Laleli, Fortune 500 Türkiye Editörü Ersan Taylan Çıplak, CRIF Türkiye Analitik Ünite Yöneticisi Yavuz Arsoy, CRIF Türkiye Analitik Ünite Danışmanı Selen Yıldırım Listeye 2. sırada giren Güç Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) 87,9 milyar TL net satış geliri elde ederken, 62.8 milyon TL getiri, amortisman ve vergi öncesi karı ile (FAVÖK) kar sıralamasında ise 316’ncı oldu.
Türk Hava Yolları (THY), 75 milyar 118 milyon lira net satış geliriyle üçüncü sırada konum alırken, 2009 yılından bu yana aralıksız sürdürdüğü ihracat şampiyonluğunu bu yıl da kimseye kaptırmadı.
Petrol Ofisi’nin 53 milyar 663 milyon lira net satış geliriyle dördüncü sırada nokta aldığı Fortune 500 Türkiye listesinde, Opet, 46 milyar 381 milyon lira net satış geliriyle beşinci oldu.
40 binin üzerinde çalışanı ve 8 bin 640 mağazasıyla Türkiye’nin dört bir yanında faaliyet gösteren BİM, 6. sıradan girdiği listede net satışlarını yüzde 24,4 artırarak 40,2 milyar TL’ye çıkardı.
Ford Otomotiv, 39,2 milyar TL net satış geliriyle Fortune 500 Türkiye listesinde 7’nci sırada bölge alırken, Ahlatçı Kuyumculuk, listeye 34,7 milyar TL net satış geliriyle 8’inci sırada, Arçelik, 31,9 milyar TL ile 9’uncu sırada, RC Rönesans İnşaat ise 28,7 milyar TL net satış geliriyle 10’uncu sırada girdi.
527,6 milyar TL satış gelirine sahip olan Fortune 500’ün birinci 10’unda yüklü olarak petrol ve güç kesiminde faaliyet gösteren şirketler bölge aldı.
Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde mahal alan şirketlerin net satışları 2019 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 14,9 artarak 1,8 trilyon TL’ye yükseldi. 2018 yılında net satışların bir evvelki yıla nazaran yüzde 31,8 arttığı göz önüne alındığında geçen yıl satışlardaki artışın sürat kestiği görüldü.
İHRACAT TL BAZINDA ARTTI, DOLAR BAZINDA DÜŞTÜ
Fortune 500 Türkiye şirketlerinin yekun ihracatı 2019 yılında bir evvelki yıla nazaran TL bazında yüzde 14,6 artarak 515,8 milyar liraya çıktı. İhracat dolar bazında ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 2,7 daralarak 90.9 milyar dolara geriledi. Fortune 500 Türkiye’de konum alan şirketlerin net satışlarının yüzde 72’sini iç satışlardan oluşurken, ihracatın üleşi yüzde 28 oldu.
Fortune 500 Türkiye ihracat listesinde birinci 5’te sırasıyla; THY, Ford Otomotiv, Arçelik, RC Rönesans ve Türkiye Petrol Rafineleri bölge aldı.
GETIRILER DÜŞTÜ, NET KARDA YÜZDE 44,5 ARTIŞ
Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde taraf alan şirketlerin net satış gelirleri geçen yıl, bir evvelki yıla nazaran sürat keserken, kardaki artış dikkati çekti.
Fortune 500 Türkiye şirketlerinde 402’si kar açıklarken, 98’i zarar açıkladı. Geçen yılki listede zarar açıklayan şirket sayısının 119 olduğu göz önüne alındığında, bu yıl zarar açıklayan şirket sayısının gerilemesi daha net görüldü.
Fortune 500 Türkiye 2020 listesindeki şirketlerin yekun net karı geçen seneye nazaran yüzde 44,5 artarak 78,1 milyar TL’ye çıktı. Esas faaliyet kar marjı ve başka gelir/gider istikrarının 2019 yılında bir evvelki yıla orantıyla daraldığı görüldü.
Finansman sarfiyatlarında gerçekleşen yüzde 22,72 azalma ile net kar marjında artış olduğu görüldü. Döviz kurlarının görece istikrarlı olduğu geçen yıl Fortune 500 Türkiye şirketlerinin net kar artışının ana nedeni ise geçen yıl nemalarda yaşanan süratli düşüş oldu.
Fortune 500 Türkiye şirketlerinin net satış karlılığı 2018 yılında yüzde 3,40 iken, 2019 yılında yüzde 4,28 seviyesine yükseldi. 2018 yılında yüzde 10,07 olan özkaynak karlılığı ise 2019 yılında yüzde 11,73’e çıktı.
Fortune 500 listesindeki şirketlerin sağladığı yekun istihdam sayısı 2018’de 1 milyon 150 bin iken bu sayı 2019’da 1 milyon 240 bine yükseldi.
Listedeki şirketlerin Türkiye’deki yekun istihdam içindeki hissesi 2018’de yüzde 3,9 iken bu orantı 2019’da yüzde 4,43’e yükseldi. Fortune 500 Türkiye listesinde RC Rönesans İnşaat Taahhüt, 54 bin 106 çalışanı ile istihdamda birinci sırada mekan aldı.
BİM Birleşik Mağazalar, 51 bin 765 çalışanıyla 2. sırada yan alırken, 43 bin çalışanı ile PTT, Fortune 500 Türkiye listesinde en fazla istihdam sağlayan üçüncü şirket oldu.
1 milyar TL’nin üzerinde net satış geliri şirket sayısı 323’e çıktı
Fortune 500 Türkiye listesindeki şirketlerin 3’te 2’sinin satış geliri 1 milyar TL’nin üzerinde olduğu görüldü.
Fortune 500 Türkiye listesine giren 323 şirketin net satış geliri 1 milyar TL hududunu aştı. Bu sayı geçen yıl 279’du. Net satış gelirleri 10 milyar TL’nin üzerinde olan şirket sayısı ise geçen yıl 29 iken bu yıl 33’e çıktı.
Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde 500’üncü yani en sonda nokta alan şirketin net satışları 577,6 milyon olarak gerçekleşti. Fortune 500 Türkiye araştırmasının açıklandığı 2008 yılından itibaren bakıldığında listeye giriş çıtasının her yıl yükseldiği görülüyor.
Türkiye’de 1 milyar liranın ya da 10 milyar liranın üzerinde net satış gelirine sahip şirket sayısı artsa da Türk şirketlerini global rakipleri ile kıyaslandığında arkada kaldığı görüldü. Fortune 500 Türkiye’nin yekun net satışları 321,8 milyar TL olurken Fortune ABD listesinin birinci sırasında bulunan Walmart’ın net satışları ise bu yıl açıklanan donelere nazaran, 523,9 milyar dolara ulaştı.
Fortune 500 Türkiye şirketlerinin tamamı, Fortune 500 ABD listesine geçen yıllarda olduğu üzere yeniden 2. sıradan girebiliyor.
Fortune 500 Türkiye listesinde nokta alan Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlerin sayısı ise 2008 yılında 124, 2009 yılında 129 olurken, bu yılki listede konum alan 500 şirketten 98’i Borsa İstanbul şirketlerinden olduğu görüldü.
“HALKA AÇIK ŞİRKET SAYISI DÜŞÜYOR”
Fortune Türkiye Umumi Yayın Direktörü Şule Laleli, araştırma sonuçlarının açıklandığı içtimada yaptığı konuşmada, Fortune 500 Türkiye 2020 listesini oluşturmak için çalışmalara ocak ayında başladıklarını belirterek, done akışının devam etmesi sebebiyle son dakikaya kadar çalışmayı tamamlamak için uğraş gösterdiklerini söyledi.
Türkiye’de yıllardır ağır çalışmalar yapılsa da büyük şirketlerin halka arz ilgisinin artmadığı tersine gerilediğini lisana getiren Laleli, “Bu durum, Fortune 500 Türkiye listesinde yan alan Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlerin sayısında da net olarak görülüyor. Fortune 500 Türkiye listesinin birinci açıklandığı 2008 yılında 124, 2009 yılında ise 129 şirket borsa şirketi iken, bu yılki listede nokta alan 500 şirketten 98’i borsa şirketlerinden” sözlerini kullandı.
Laleli, Fortune 500 Türkiye listesinde bölge alan şirketlerin Türkiye’nin GSYH’nın yüzde 42,6’sını oluşturduğuna değinerek, bu nispetin artarak devam etmesini temenni etti.
Kendileriyle datalarını paylaşan şirketlere teşekkür eden Laleli, listenin geleceği görmesi açısından piyasaya rehberlik ettiğini belirtti.
NTV
