Muş‘un Malazgirt ilçesinde, Malazgirt Meydan Muharebesi‘nin yapıldığı yerlerin tespit edilmesi için kazı çalışmalarına başlandı.
“Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma” projesinin 3. etabı kapsamında Malazgirt’in Örenşar köyünün sırtlarında Müslüman mezarı olduğu bedellendirilen 1800 rakımlı zirvede hafriyat çalışmaları başlatıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce desteklenen, Ahlat Müze Müdürlüğü başkanlığında, Muş Alparslan ve Muğla Sıtkı Koçman üniversitelerinin iş birliğiyle yürütülen hafriyata 10 üniversiteden 30 akademisyen katıldı.
Hafriyatın bilimsel danışmanı Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Çevik, gazetecilere yaptığı açıklamada, Örenşar köyünün doğusunda “türbe ve ziyaret tepe” olarak bilinen tepede Malazgirt şehitleri olabileceğini kıymetlendirdikleri mezarlıklar tespit ettiklerini söyledi.
Yöre halkının da “Grabido” doruğu olarak isimlendirdiği zirveyi dini bayramlarda ziyaret ettiğini kaydeden Çevik, şöyle konuştu:
“Halk, Malazgirt Muharebesi’nde Sultan Alparslan’ın kız kardeşinin buraya defnedildiğine inanıyor. Yazılı kaynaklarımızda, muharebede Alparslan’ın kız kardeşinin oğlunun şehit düştüğüne dair kayıtlar var. Ağustosta yaptığımız yüzey araştırmasında 100’ün üzerinde mezar alanı tespit ettik. Bunun dışında 3 büyük türbe tanımlayabileceğimiz alanda var. Mezarlık alanının yerleşime yakın olmayan volkanik bir zirvede olması farklı. Müslüman mezarı diye kıymetlendiriyoruz. Kaçak kazılarla açılmış mezarlarda insan kemiği kalıntılarına da rastlanılması bu alana odaklanmamız gerektiği izlenimini oluşturdu. Mezarların birbirine benzeyen boyutları birebir anda gömüldüğü izlenimi veren pozisyonları da buraya odaklanmamız için bizi harekete geçirdi.”
Çevik, 14 Eylül’de başlattıkları 3. etap kapsamında başlattıkları sondaj çalışmalarının arkeolog ve antropologlar tarafından yürütüldüğünü aktardı.
Mezarları açtıklarında gömü alanlarının, yatış biçimi, mevt sebepleri, üzerinde kıyafet olup olmadığı ve bunların muharebeyle ilgisinin bulunup bulunmadığını laboratuvarda yapacakları karbon 14 testleriyle tespit edeceklerini anlatan Çevik, tespitlerin projenin ve araştırmanın boyutunu çok farklı bir yere yönelteceğini kaydetti.
“SAVAŞIN NEREDE CEREYAN ETTİĞİ VAKTE NETLEŞECEK”
“Çanakkale ve Sarıkamış şehitliklerimizden sonra Malazgirt üzere topraklarda varoluşumuzu sağlayan bu büyük zaferin şehitlerini, Alparslan’ın, Selçuklu’nun ve şehitlerimizin gömüldüğü alanı tespit etmek bizi çok heyecanlandıracak.” diyen Çevik, şöyle devam etti:
“Kesin bir şey söylemek için erken. Bu çalışmalar savaş alanının ve yerinin noktasal tespiti manasında bize ip uçları verecek. Bu zirve Malazgirt’e hakim. Bu zirvenin varlığı, Selçuklu ordugahının pozisyonunu anlamamız açısından ipuçları verecek. Yazılı kaynaklar, muharebenin doğu, güneydoğu ve güney istikametinde yaklaşık 150 kilometrekarelik alanda cereyan ettiğini bize gösteriyor. Yüzey araştırmaları da bunu destekliyor. Bu alanda savaşın nerede cereyan ettiği vakitle netleşecek. İkinci etap çalışmamızın akabinde önceliği bu alana vermemiz gerektiği sonucuna ulaştık.”
“GENİŞ BİR TAKIMLA BIRINCI SEFER TÜRKİYE’DE BİR SAVAŞ ARKEOLOJİSİ YAPILIYOR”
Alanda yürüttükleri sondaj hafriyatlarının kesin sonucu vereceğinin altını çizen Çevik, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Bir aylık müddette elde edilecek bulguların, savaşla direkt ilgisinin olup olmadığı değerlendirmelerimizi kolaylaştıracak. 4 açmada çalışmalarımız devam ediyor. Bu artacak. Sondaj hafriyat boyutundayız. Malazgirt şehitlerinin olabileceği alanda çalışmalara başladık. Geniş bir grupla birinci sefer Türkiye’de bir savaş arkeolojisi yapılıyor. Drone ve lidar taramalarıyla üç boyutlu haritalarını çıkararak savaşı simule ederek, orduları yerleştiriyoruz. Dijital arkeoloji, bu tarihî bilgiyi ete kemiğe büründürecek ve görünür kılacak.”
NTV
