Kayseri kent merkezine yaklaşık 25 kilometre uzaklıkta olan ve küllü toprağı nedeniyle “Kültepe” olarak isimlendirilen bölgede 72 yıl evvel başlatılan hafriyatlar devam ediyor.
Hafriyatlarda bu yıl 4 bin 300 yıl öncesine ilişkin, Anadolu beşerinin inandığı ilah ve tanrıça heykelcikleri bulundu.
Yıl içinde hafriyatlarda bulunan bu heykelciklerin Kayseri Müzesi’nde süreksiz stantta izlenime sunulması hedefleniyor.
Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi ve Kültepe Hafriyat Heyeti Lideri Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, 1800’lü yılların sonunda Kültepe’den çıkarılmış ve İstanbul’da bir antikacıya satılmış iki tabletten birinin British Museum’a, oburunun Louvre Museum’a gittiğini söyledi.
SITMA İLACI KARŞILIĞINDA TABLET TOPLANMIŞ
Birinci periyotlarda tabletlerde geçen kentin nerede olduğunu merak eden bilim insanlarının Türkiye’ye seferler yaptığını fakat tablet bulamadıklarını anlatan Kulakoğlu, şunları kaydetti:
“Bedrich Hrozny diye Çek bir bilim insanı var. Bu bilim insanı dünyada Hititçe’yi birinci kere çözen insan. Bu kişi tabletlerde ismi geçen Kaniş kentinin neresi olduğunu bulmak için Kayseri Kültepe’ye geliyor. Bizim ‘Warşama Sarayı’ dediğimiz sarayın üçte birini tahrip ediyor. O zamanki hafriyat tekniklerine nazaran krater üzere bir çukur kazıyor. Tablet bulamadığı için hayal kırıklığı yaşıyor. Arabacısının dikkatini çekiyor üzgün oluşu, ‘Beyim ne oldu’ diye soruyor. Hoca da tablet bulamadığını anlatıyor. Otomobilcisi diyor ki ‘Sen yanlış yeri kazmışsın tabletler orada değil, Mehmet Ağa’nın tarlasında.’ Geri dönüp Karum dediğimiz yerde kazılara başlıyor lakin pek tablet bulamıyor. Bu ortada bölgede sıtma salgını var. Eski bir asker olan Hrozny’i gelirken sıtmaya karşı kinin tableti getirmiş. Beşerler salgından ötürü ona geliyor, ilaç istiyor. O da bir çivi yazılı tablet karşılığı bir kinin tablet veriyor. Köylülerden böylelikle tablet topluyor. Köylülerden topladığı tabletler sayesinde Kültepe’nin birinci tabletlerde ismi geçen ‘Kaniş’ kenti olduğunu ispatlıyor. Bu tabletleri ülkesine götürüyor, 1936 yılında iade ediyor Türkiye’ye. Şu an İstanbul Arkeoloji Müzesi’ndeki tabletler onun çalışıp iade ettiği tabletlerdir.”
Kulakoğlu, 2009 yılından bu yana hafriyatlarda “Asurlu tüccarlar Anadolu’ya gelmeden evvelki periyot olan Eski Tunç Çağı’nda Anadolu nasıl bir yerdi?” sorusuna karşılık aradıklarını belirterek, “yukarı şehir” olarak isimlendirilen Kaniş bölgesinde hafriyatları sürdürdüklerini aktardı.
15 HEYKELCİK DAHA BULUNDU
2017 yılında bir binanın odasında yapılan hafriyatlarda toplu halde 35 tane ilah ve tanrıça heykelcikleri bulduklarını anımsatan Kulakoğlu, şöyle devam etti:
“Bu yıl 15 tane daha idol (heykelcik) bulduk. Bu alanda hafriyatlar sürüyor. Hafriyat yaptığımız yapı büyük bir olasılıkla resmi, dini özelliği olan, çok büyük ve Anadolu’da gibisi olmayan bir yer. Buradan çıkarılan idoller, 4 bin 500 yıl evvel Anadolu beşerinin inançlarını, taptıkları varlıkları gösteren eserler. Bunlardan kimisi tahtında oturur vaziyette kimisi de şematik olarak yapılmış. Kültepe’den diğer yerde olmayan eserler. 4 bin 500 yıl evvel bir insanın taptığı bir yapıtı elinizle buluyorsunuz, gün ışığına çıkarıyorsunuz, bu heyecan verici.”
Kulakoğlu, kazılardan bu yıl çıkarılan ilah ve tanrıça heykelciklerini Kayseri Müzesi’nde süreksiz stantla görücüye çıkarmayı planladıklarını kelamlarına ekledi.
NTV
