21 yaşındaki Naomi Osaka, büyüdüğü Amerika Birleşik Devletleri’nde, mesleğinin üçüncü Grand Slam’ini kucakladı. O, zaferini kutlarken; yalnızca başarısıyla değil, duruşu ve meydan okumasıyla da hafızalara kazındı. Onu bir dış habercinin gündemi haline getiren de buydu; Amerika Açık’ta vicdani ve elbette politik olarak gösterdiği hal.
Yılın başlarında verdiği bir röportajda “Utanarak yaşamaktan bıktım” demişti Naomi Osaka. “Utangaç olmaya” isyan etse de aslında zincirlerini çoktan kırdı. Irkçılığa karşı tereddütsüz bir savaşa girişti. Amerika Açık’tan hemen evvel, Cincinnati’de tenis turnuvasına katılmıştı. Turnuva sürerken, ABD’de siyah Jacob Blake polis tarafından vuruldu. Osaka reaksiyon olarak, oynayacağı yarı final maçından çekildi. Başarılı tenisçi, kısa bir müddet sonra Amerika Açık’ta sahnedeydi. Milyonlarca kişinin gözlerinin çevrildiği turnuvaya, ırkçı ataklar ve polis şiddetinin kurbanlarının isimlerinin yazılı olduğu maskelerle geldi.
O isimler kimdi, söylemedi. Ancak yedi isim seçmişti. Birincisi Breonna Taylor’dı.
Afro-Amerikalı sıhhat çalışanı Taylor, mart ayında polisin meskenine düzenlediği baskında gözaltına alınmak isterken öldürülmüştü.
IRKÇILIĞIN GAYESINDE: YARIM JAPON
Osaka, birinci tıpta taktığı maskesinde neden onun ismini seçtiğini şöyle açıkladı:
“Turnuvanın çok izleneceğini biliyordum. Taylor’ın kıssasını bilmeyen varsa, tahminen bu sayede öğrenir.”
Osaka’nın maksadı farkındalığı sağlamak ve yaymaktı. Turnuva boyunca da bunu başardı. Üstelik kendisi de ırkçılığın, ayrımcılığın amacında.
Japonların “Hafu” yani “yarım japon” diyerek dışladığı Osaka’nın annesi Japon, Babası Haitli. 3 yaşından beri Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşasa da tek millet, tek lisan, tek kültürün hükümran olduğu Japonya’yı temsil ediyor. Japon ebeveyninin soyadını kullanan melez tenisçi, sportmenlerin seslerinin siyasetçilerden daha tesirli olabileceğini söylüyor.
”SESSİZ KALMAK ASLA BİR YANIT DEĞİLDİR”
Haksız da sayılmaz. Amerika Açık’ta bunu tüm dünyaya kanıtladı.
“Sessiz kalmak asla bir yanıt değildir” diyen Osaka, Amerika Açık’ın ikinci çeşidinde Elijah Mcclain’in isminin yazılı olduğu maskeyle görüldü. Colorado’da yaşayan 23 yaşındaki siyah Mcclain, 2019 yıında gözaltında hayatını kaybetmişti.
21 yaşındaki atlet, onun ismini gururla taşıdı.
Üçüncü cinse yükseldiğinde Ahmaoud Arvery’nin ismiyle gördük Osaka’yı. Arvery, 23 Şubat’ta Georgia’da koşu yaparken beyaz bir baba ile oğlu tarafından öldürülmüştü.
Dördüncü çeşitte ise Trayvon Martin’in ismi yazıyordu maskesinde. Martin, 2012 yılında ırkçı bir nefretle öldürüldüğünde 17 yaşında ve silahsızdı.
Onu öldüren George Zimmerman, legal müdafaa hakkını kullandığı gerekçesiyle beraat etti.
GEORGE FLOYD, AYLAR SONRA TENİS KORTUNDA ANILDI
Maskeler basının ilgisini çektikçe, Osaka da emeline ulaşıyordu. Kurbanların aileleri bir bir teşekkür bildirisi yayınladı.
Naomi Osaka, çeyrek finale çıktığında George Floyd’un ismini kaydetti bu sefer kameralar. 46 yaşındaki Floyd, 25 Mayıs’ta Minnesota’da bir polis tarafından durdurulmuş; polis gözaltına alırken uzun mühlet boynuna diziyle basmıştı. Hayatını kaybeden Floyd’un “Nefes alamıyorum” dediği anları hepimiz izledik.
Vaka ABD’de Afro-Amerikalılara yönelik ırkçılık tartışmalarını alevlendirdi, protestolar çığ üzere büyüyerek Minnepolis’ten ülke geneline yayıldı.
O çığ hala büyüyor. George Floyd’un ismi, Osaka sayesinde hadiseden aylar sonra bir tenis kortunda anıldı.
Turnuvada finale gerçek yürüyen genç sportmen, yarı finale bu sefer polis şiddetinin bir öbür kurbanının ismiyle çıktı: Philando Castile. 2016’da kız arkadaşı ve dört yaşındaki kızının da bulunduğu arabası polis tarafından durdurulan Castile, cüzdanını çıkarmaya çalışırken polisin kurşunlarının gayesi oldu. O anlarda da kameralar kayıttaydı. Naomi Osaka o imgeleri unutmadı.
”AĞLAMAMAK İÇİN ÇABALIYORUM”
Basın toplantısında “Ağlamamak için çabalıyorum. Bu biraz gerçek üstü. Aslında hiçbir şey yapmamış üzere hissediyorum. Yaptığım şey ufacık bir modül.” diyordu.
Final maçında ise sırada yedinci maskedeydi sıra. O isim, Tamir Rice’tı.
Cleveland kentinde yaşayan Rice, polis tarafından vurulduğunda 12 yaşındaydı. Elindeki oyuncak silahı gerçek sanan polis, Afro-Amerikalı çocuğa ateş açtı. Rice sonraki gün kaldırıldığı hastanede öldü.
“Siyahların hayatı değerlidir” hareketleri sırasında çok sayıda ırkçı nitelikli ileti aldığını söyleyen Osaka, kortlardaki azmi kadar, gencecik yaşında ırkçılığa karşı verdiği mücadeyle de ismini yazdırdı bile.
Naomi Osada, “bir atletten evvel, ben siyah bir bayanım. Siyahların, polis elinde süregelen soykırımını izlemek, dürüst olmak gerekirse, midemi bulandırıyor.” diyor.
O, Grand Slam kazanan birinci Japon.
Tıpkı vakitte birinci şampiyonluğuna ulaştığında, rakibi Serena Williams’tan özür dileyecek kadar iyi niyetli ve mütevazı.
Hayranı olduğu aktör Michael B. Jordan’dan sinema galasına katılma teklifi aldığında “bu gerilimi kaldıramayacak kadar gencim” diyecek kadar sempatik. Naomi Osaka, siyahların “potansiyel suçlu” muamelesi gördüğü ABD’de sesini duyurmayı başaranlardan.Son yıllarda büyük bir sanayiye dönüşen, cinsiyet ayrımcılığının kronikleştiği sporun, birleştirici, farkındalık sağlayıcı gücü, Osaka’yla tekrar yükseliyor.
NTV
