Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan muştuyu açıkladı. Erdoğan ”Türkiye tarihinin en büyük doğalgaz keşfini Karadeniz’de gerçekleştirdi. Fatih Sondaj Gemimiz 20 Temmuz’da başladığı Tuna-1 Kuyusu sondajında 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi keşfetmiş durumda. Gayemiz, 2023 yılında Karadeniz gazını milletimizin kullanımına sunmak” dedi.
SONDAJ NEDİR?
Sondaj; dünya yüzeyinde delik açmaya yarayan prosedürlere verilen isimdir. Kayaları parçalamak ya da delikte kesikler açmak üzere prensiplerle yürütülen süreçlerdir.
Birinci sondajın M.Ö. 2000 yıllarında bugünkü “darbeli sondaj” tekniğine yakın bir usulle tuzlu su elde etmek için Çin’de yapıldığı düşünülüyor. Mısır’da da tekrar M.Ö. ki yıllarda kolay sondaj metotları kullanarak kuyular açıldığı varsayım edilmekte.
Darbeli sondaj tekniği, ile ilk petrol sondajı 1794 yılında Fransa’da yapılmıştır. Birinci karot alma makinası 1864’te İsviçre’li bir mühendis tarafından yapılırken bugünkü sondaj makinalarının çalışma prensibini ortaya koyan birinci karot alma makinası İsveç’li maden mühendisi Craelius tarafından 1885 yılında yapılmıştır. Craelius’la darbeli teknik terkedilerek yavaş yavaş döner sondaja geçilmiştir.
Türkiye’de bilinen en eski sondajlar bir Alman firması tarafından petrol araştırması amacıyla İskenderun’da açılmıştır. Tekirdağ’da açılan bir petrol kuyusunun akabinde, hakkında yazılı bilgi bulunan ilksu sondajı 1920 yılında İstanbul’da açılmıştır. 1935 yılında MTA ve EİE’nin kurulması ile sondajcılığın Türkiye’deki gelişimi hızlanmış ve bugünkü düzeye ulaşmıştır.
Sondaj dünya üzerinde delik açmaya yarayan sistemlere verilen isimdir. Kayaları parçalamak ya da delikte kesikler açmak üzere makul prensiplerle yürütülen sondalama sürecidir. Her türlü tabanda ve sert kayada Su Sondajı yapabilmektedir.
TÜRKİYE’NİN BIRINCI YERLİ SONDAJ GEMİSİ: FATİH
Türkiye’nin birinci yerli sondaj gemisi “Fatih“, Karadeniz’de sondaj faaliyetleri gerçekleştirmek üzere İstanbul’un fethinin 567. yıl dönümü olan 29 Mayıs’ta sefere çıktı.
Güney Kore’de 2011’de inşa edilerek denize indirilen Fatih, 6. jenerasyon denilen üst seviye bir teknolojiye sahip. Fatih, kendi sınıfındaki 16 gemi ortasından sıyrılarak yüksek teknolojiye sahip dünyanın birinci 5 gemisi ortasına girdi.
12 bin 200 metre derinlikte yani dünyanın en derin çukuru olan Mariana Çukuru’ndan daha derinde, çok yüksek basınç altında dahi deniz sondajı yapabilme kabiliyeti bulunan Fatih’in uzunluğu neredeyse Eyfel Kulesi kadar.
Fatih’in, 64 metre yüksekliğindeki sondaj kulesinin uzunluğu, 67 metre yüksekliğinde. Fatih’in iki kulesi, toplam 1750 ton yük kaldırma kapasitesine sahip.
TÜRKİYE’NİN SONDAJ GEMİLERİ HANGİLERİ?
Fatih sondaj gemisi: Birinci sondaj gemisi ‘Fatih’ geçen yıl arama çalışmalarına başladı. Fatih, 30 Ekim’de Alanya-1 isimli kuyuda birinci sondajı yaptı. Akabinde ikinci sondaj için Finike- 1 alanına geçti, sondaj çalışmalarına burada devam ediyor.
Yavuz sondaj gemisi: Sondaj gemisi Yavuz, 20 Haziran’da Kocaeli Dilovası’ndan yola çıktı, Antalya ve Taşucu limanına uğrayarak son yüklemeleri yaptı. Daha sonra da Doğu Akdeniz’e ulaştı. Gemi, KKTC’den alınan ruhsat bölgesinde, Karpaz’da birinci sondaja başlayacak.
Barbaroş Hayrettin Paşa sismik araştırma gemisi: 2013’te petrol ve gaz araştırmalarında kullanılmak üzere envantere giren sismografik araştırma gemisi Barbaros Hayreddin Paşa, Karadeniz bölgesinde sismik arama çalışmalarına başladı. 2017 yılında ise Akdeniz’e gitti. Gemi şu anda Doğu Akdeniz’de arama çalışmaları yapıyor.
Yasal gemisi: Toplam 11 bin 400 metre derinliğe ve 3 bin metre sondaj açabilme kapasitesine sahip olan Yasal gemisi, 2015’e kadar Brezilya’da güç firması Petrobras tarafından kullanıldı. Yasal, altıncı kuşak ultra deniz sondaj gemisi olarak da biliniyor.
Oruç reis: Tam donanımlı ve çok emelli dünyadaki 5-6 araştırma gemisinden biri olan gemide, 2 ve 3 boyutlu sismik, gravite, manyetik olarak jeofizik araştırması yapılabiliyor. Gemi, 8 bin metre derinliğe kadar 3 boyutlu, 15 bin metre derinliğe kadar iki boyutlu sismik operasyonları gerçekleştirebiliyor.
NTV
