Türkiye’nin Atina Büyükelçisi Burak Özügergin, Kathimerini gazetesindeki demecinde, Türk-Yunan bağlantıları ile Kıbrıs problemine ve Libya sıkıntısına değindi.
Türkiye ve Yunanistan arasında farklılıkların tahliline yönelik bu aşamada yeni bir açılımın mümkün olduğunu lisana getiren Özügergin, “Gerçekten bir açılım olabilir lakin üçüncü taraflara şikayette bulunmak bizi tahlile götürmüyor, en azından bizim durumumuzda. Öbür faktörler aracılığıyla pres tatbik gayreti işe yaramayacak. Uygar devletler problemlerini balkonlardan ilan ederek çözmez.” tabirini kullandı.
İki memleketin aralarındaki anlaşmazlıkları BM Şartı kapsamında tahlile kavuşturabileceğini belirten Özügergin, şunları kaydetti:
“BM bağıdı burada: Neredeyse tüm farklılıkların ne biçimde çözülebileceğini tamamıyla kapsıyor, müzakere, arabuluculuk, hakemlik, isimli muahede vesaire, nasıl derseniz deyin. Bu metotlardan hepsine açığız, bunları kullanalım. Odak noktamız her hengam hudutların belirlenmesinin adil, eşit ve barışçı halde olması gerektiği istikamettedir.”
Türkiye Petrolleri Anonim Iştirakine (TPAO) Şark Akdeniz’de yeni araştırmalar için ruhsat verilip vermeyeceğine ait soruyu yanıtlayan Özügergin, “Türkiye her hengam yaptığını söyler, söylediğini de yapar.” dedi.
Özügergin Türkiye’nin her vakit her seviyede açık ve dosdoğru bildiri verdiğini belirtti ve şöyle devam etti:
“Satır aralarındaki bildirileri okumanıza gerek yok. Bildirilerimiz her hengam her seviyede açık ve dosdoğrudur. Bize karşı yapılmak istenilen oldu bittiler güzelimize gitmiyor ne de biz bu biçimde hareket ediyoruz. Yaptığımızı söylüyoruz ve söylediğimizi de yapıyoruz. Örneğin, Kıbrıslı Rumları ve Yunanistan dahil olmak üzere bölgesel ve öteki işbirlikçilerin Şark Akdeniz’de tek yanlı çizgiler çizme teşebbüslerinin bizim haklarımızı ve Kıbrıslı Türklerinkini açıkça ihlal ettiği konusunda yıllardır uyarıyoruz. Hiçbir memleket, sair devletler açıkça hak ve çıkarlarını etkileyen ağlar örerken sakin kalamaz. Mahsusen Şark Akdeniz’e en büyük kıyıları olan Türkiye üzere bir memleket. Memleketler arası hukuk küçük, büyük her memleket için makbuldür fakat memleketler arası hukuk bütününde ve bağlamlarında tüm ilgili faktörleri göz önüne almaktadır, yalnızca hukuk fakültesinin bir numara sınıf talebesinin dahi bileceklerini değil. Bu kapsamda sakat inançlara son verilir ve fosilleşmiş tavırlar terk edilirse nitekim olumlu gelişmeler olabilir. Komşuların yalnızca konuşması değil, birbirini dinlemesi için dahi hiçbir hengam geç değil.”
Yunanistan ve İtalya’nın İyon Denizi’ndeki sonlar konusunda imzaladığı itilafa değinen Özügergin, kelam konusu itilafın milletlerarası hukukun gayri faktörleri göz gerisi ederek, yalnızca adalara tam tesir tanıyan bir orta çizgi çizmekten ibaret olmadığının açık bir kanıtı olduğunu söyledi.
Memleketler arası Deniz Hukuku’nun incelenmesi gereken son nokta karmaşık bir mutabakat olduğunu ve her çeşit müzakerenin “al-ver” sürecini kapsaması gerektiğini vurgulayan Özügergin şöyle devam etti:
“Yunanistan’ın komşularıyla hudutları belirleme konusundaki kronik problemleri çözmeye başlaması cüret verici. Mutabakatla öne çıkan iş birliği modelleri ve buna ek olarak AB üyesi iki memleket olarak Yunanistan ve İtalya tarafından imzalanan ek evraklar bundan sonrası için fikir veriyor. Gördüğüm kadarıyla muahede, memleketler arası hukukun öteki faktörleri göz gerisi ederek, yalnızca adalara tam tesir tanıyan bir orta çizgi çizmekten ibaret olmadığının da açık bir kanıtını oluşturuyor. Gerçekte Milletlerarası Deniz Hukuku incelenmesi gereken son aşama karmaşık bir ittifak. Bu nedenle bu kadar hukukçu ve akademisyen ve bilirkişiler milletlerarası hukuku yorumlamakla uğraşıyor. Aksi halde kolay bir cetvel işi görebilirdi. Deniz ortamlarının sonlandırılması adalara ana kara kıyılarına olduğu üzere tesir tanıyarak iki kıyı arasında bir orta çizmek kadar yalın olsaydı, Maine Körfezi’nde ABD ve Kanada arasındaki hudut çizgisi bugünkü üzere mi olurdu? Manş (Denizi) neye benzeriydi? Rumen ve Ukraynalı dostlarımıza Karadeniz’de, taraflardan birine ilişkin küçük bir adanın oburunun kıyılarını örtmesine karşın deniz nahiyelerini sonlandırmayı nasıl başardıklarını sorun.”
Büyükelçi Özügergin, Yunanistan kamuoyunda, devir hengam Türkiye’nin milletlerarası hukuku ihlal ettiği ve tehdit içeren presçi siyaset uyguladığı yanında haksız bir algı oluşturulmaya çalışıldığını belirtti.
Türkiye’nin Karadeniz’de tüm komşularıyla her çeşit hudut belirleme itilaflarını muvaffakiyetle tamamladığına işaret eden Özügergin, “Bu ittifakların kimileri Soğuk Savaş devrinde yapıldı. Tehdit, basınç, ya da sıkça Yunan kamuoyunun Türklerin ne biçimde işler yaptığı konusunda inandırılmaya çalışıldığı formda değil, karşılıklı hürmet ve memleketler arası hukuk temelinde yapıldı.” sözünü kullandı.
KIBRIS
Kıbrıs problemine değinen Özügergin, Kıbrıs’ta, Türk tarafını isteyerek ya da istemeyerek mecbur etmeye yönelik planlanan hiçbir oluşumun işlemeyeceğini söyledi.
Özügergin, Kıbrıs’ta çözümsüzlüğün sebebinin Rum tarafının yıllardır süren uzlaşmaz tavrı olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Kıbrıs’ta 60’lı yıllardan bu yana tahlil için birçok plan ve müzakere yapıldı. Tahlil için tüm BM sekreterleri, yönetici ve arabulucular ve etnik öbekler sonsuz vakit harcadı. Tüm metotlar denendi. Son tahlilin mümkün olmamasının nedeni iyi kişilerin, ya da iyi fikirlerin yokluğu değil. Açıkça Rum tarafının, idaresi ve zenginliği paylaşmak niyetinde olmaması ya da bunu kabullenememesi, Türk homologlarının siyasi eşitliğini ve güvenlik telaşlarını dikkate almamasıdır. Kıbrıslı Türkler nefes alamaz durumda bulunurken, Rumlar tarafından bir 50 gecikme, erteleme ve manevralar yılı daha yaşanmasına müsaade vermeyeceğiz. Crans Montana’da kaldığımız noktanın devamı olmayacak. Top bizim alanımızda değil.”
Yunanistan ve İtalya arasındaki itilafın Kıbrıs meselesinin tahlilinde bir örnek oluşum edebileceğini tabir eden Özügergin, “Komşular diyalogdan kaçınmamalı, kaçınamazlar. Yüz yüze görüşme olmazsa farklılıkları çözmek mümkün değil. İtalya ile olan itilaf, komşuların yüz yüze gelerek, karşılıklı kıyıları üzere, aralarındaki problemleri çözümlemeleri için şık bir örnek. Kişi, lafta yüksek ahlaki duvarlarından yana inerek komşusunun haklarına değerli olmaya başladığında milletlerarası hukuk bunun için var. Müdahale olmadan ve tiyatroculuk yapmadan.” değerlendirmesine mekan verdi.
LİBYA
Libya ile ilgili soruları yanıtlayan Özügergin, Türkiye’nin başrol oynayan NATO üyesi bir memleket olduğunu ve unsurlara dayanan bir dış siyaseti bulunduğunu söyledi.
Türkiye’nin devlet geleneği olarak kişisi acılara karşı hassasiyeti bulunduğunu belirten Özügergin, “Türkiye Libya’ya vicdan gözüyle bakıyor. İnsan acısını ve iç savaşları durdurmaktan hiçbir hengam çekinmiyoruz. Rusya ile Suriye’den Libya’ya kadar olan geniş bir sorunlar yelpazesi konusundaki mütemadi temas ve diyaloğumuzun arkasındaki mütalaa budur. Darbecileri ve seraskerleri hiçbir vakit desteklemiyoruz.” diye konuştu.
Özügergin, Türkiye’nin Libya’ya olan olumlu eklerinin memleketler arası topluluk tarafından takdir edildiğini belirterek, “Sömürgecilik devrini hatırlatan kimi alakasız seslerin dışında memleketler arası topluluk ahir Türkiye’nin Libya’ya olan eğini tanıdı.” sözünü kullandı.
GÖÇMEN SORUNU
Büyükelçi Özügergin, göçmen problemiyle ilgili sorular üzerine, Avrupa’ya olan göç akınlarının gitgide artan mütemadi bir fenomen haline geldiğini belirterek, Türkiye’nin bu bahisteki ağırlıklara en çok maruz kalan ön cephede bir memleket olduğunu söyledi.
AB’nin bu durumu takdir etmesi gerektiğini tabir eden Özügergin, “4 milyon beşerle göçmen akınlarının yükünü çeken Türkiye’dir. Yalnızca sırt sıvazlamak kâfi değil.” dedi.
Göçmen sorununun, kolay formda yalnızca Türkiye’den ayrılmak isteyen göçmenler sorunu olmadığını, asıl sorunun bu kişileri yanlarından ayrılmaya mecbur eden savaşlar olduğunu lisana getiren Özügergin, “Sorunun kökleri karşılıksız kaldığı sürece Türkiye ve Avrupa Birliği bu çeşit ağırlıklara maruz kalmaya devam edecek.” görüşüne mahal verdi.
NTV
