17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi’nin 22. yıldönümünde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, açıklamalar yaptı.
“TÜRKİYE’Yİ 476 FARKLI SENSÖRLE 7 GÜN 24 SAAT TAKİP EDEBİLİYORUZ”
0.2 büyüklüğündeki sarsıntıları bile tespit edebildiklerini söyleyen Prof. Dr. Haluk Özener, “1999 sarsıntısı sırasında bizim yalnızca 30 tane sarsıntı izleme istasyonumuz vardı. Hasebiyle zelzelesi aşikâr bir büyüklüğe kadar tespit edebiliyorduk. 1999 sarsıntısı sonrası gerçekleşen projelerle bugün Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz. Tıpkı vakitte Marmara bölgesinin deniz tabanına yerleştirmiş olduğumuz sismik istasyonlarla 0.2 büyüklüğündeki zelzeleleri dahi tespit edebiliyoruz. Tıpkı vakitte yer kabuğundaki hareketleri milimetre hassasiyetinde tespit ederek, hangi faylarda ne kadar güç biriktiğini ve ne büyüklüğünde zelzeleler olabileceğini ön görebiliyoruz” dedi.
Zelzelenin ne vakit gerçekleşeceğini söyleme talihlerinin olmadığını belirten Prof. Dr. Haluk Özener, “Vatandaşların bizlerden beklentisi sarsıntının nerede ve ne vakit olacağı tarafında oluyor. Lakin biz yalnızca biriken güç kapsamında hangi bölgelerde ne büyüklükte sarsıntı olabileceğini söyleyebiliyoruz. Vakit verme bahtımız yok. Bu türlü bir teknoloji dünyanın hiçbir yerinde yok” diye konuştu.
“ERZİNCAN YEDİSU SEGMENTİ VE DOĞU ANADOLU’DA KİMİ BÖLGELER ZELZELE TEHLİKESİ ALTINDA”
Prof. Dr. Haluk Özener, “Diri fay haritasına baktığımızda Türkiye’de 550 civarında etkin fay bulunuyor. Bunlar tespit edilebilen faylar. Türkiye’nin rastgele bir yerinde sarsıntı olması sürpriz değil. Lakin kuzey Anadolu fayının 1939 Erzincan sarsıntısından sonra zelzelelerin batıya yanlışsız bir göçü var. Bu göçün Marmara Denizi’ne kadar geldiği tespit ediliyor. Bir de 1912 Şarköy Mürefte Sarsıntısı var. Münasebetiyle ortadaki boşluğu bir Marmara Denizi boyunca yaklaşık 130 kilometrelik bir alanda sismik boşluk olarak değerlendirebiliyoruz. Erzincan Yedisu segmenti ve Doğu Anadolu’da bulunan belirli bölgeleri uzun müddettir zelzele üretmiyor. Bu bölgelerin zelzele tehlikesi altında diyebiliriz” dedi.
“TÜRKİYE’NİN ZELZELEYE YÜZDE YÜZ HAZIR OLAN BİR ÜLKE OLDUĞUNU SANMIYORUM”
Türkiye’de 7’nin üzerinde zelzele üretebilecek fayların bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Olası Marmara Depremi’nin 7’nin üzerinde olması bekleniyor. Burada değerli olan sarsıntıya ne kadar hazır olduğumuz. Bu noktada hem vatandaşa hem de karar vericilere değerli yollar düşüyor. Türkiye’nin zelzeleye yüzde yüz hazır olan bir ülke olduğunu sanmıyorum. Fakat zelzele olduğunda dünyanın en gelişmiş ülkesi de olsa can ve mal kayıpları olabiliyor. Tıpkı vakitte vatandaşlarımızda şuur olarak bir eksiklik var. Zira mukadderatçı bir milletiz. Daima ‘Allah korusun’ deriz lakin Allah’ta beşere bir akıl vermiş. Allah’ın vermiş olduğu bu aklı da kullanmamız lazım” diye konuştu.
“DEPREMİN HAVA OLAYLARIYLA BİR ALAKASI YOK”
Sarsıntıyla ilgili hakikat bilinen yanlışları sıralayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Depremler genelde tabiat olaylarına bağlanıyor. ‘Hava zelzele havası, güneş tutulması ya da ay tutulması oldu zelzele olacak’ üzere söyleyenler yanlışsız değil. Yani tabiat olayı oldu diye sarsıntı olmuyor. Zati sarsıntılar kendi kendine oluyor. Bir de ‘küçük küçük sarsıntılar olduğunda fay sınırları rahatlıyor’ deniliyor. Bu durum teorik olarak yanlışsız, fakat pratikte bu durum mümkün değil. Zira her zelzelenin ortasında 32 kat güç farkı var” dedi.
“HER YIL 25 BİN SARSINTI KAYDI ALIYORUZ”
Prof. Dr. Haluk Özener, “Merkezimiz tarafından Türkiye ve yakın etrafında olan sarsıntı sayılarına baktığımız vakit günde 80 ila 100 tane zelzele oluşuyor. 2017 yılında sarsıntı sayılarında bir artış kelam konusu. 2017 yılında toplam 36 bin zelzele olmuştu. Her yıl biz zelzele izleme sistemimizin genişlemesiyle 25 bin zelzele kaydı yapıyoruz. Bu da çok önemli bir sayı. 2021 yılının birinci 6 ayında ise bu sayı 16 bin civarında. Bu yılın sonuna kadar bu sayının 25- 30 bin civarlarına yaklaşacağını ön görüyoruz” diye konuştu.
NTV
