İsveç’in Gävle kentinde Noel devrinde kent merkezine kurulan Noel keçisi heykeli (Gävlebocken), her sene ziyaretçi akınına uğruyor. Lakin, bu dev keçi heykelinin ziyaretçi çekmesinin sebebi, heykelin ihtişamı yerine onu vandallardan korumak ya da yanışını izlemek için gelen beşerler oluşturuyor.
İskandinav Mitolojisinde yer alan Yule keçisinin dev bir heykelinin kent merkezine yerleştirilmesine birinci olarak 1966 yılında karar veriliyor. Heykeli yakma fikrinin ne vakit ve neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmese de 50 yıllık gayri resmi bir gelenek yaratmış. Hatta, heykelin Noel mukadderatı İsveçli ve milletlerarası bahis şirketleri tarafından Noel dönemi öncesinde bahislere açılıyor.
Gävle kent yetkilileri ve heykeli yakmak isteyenler ortasında yaşanan çabada, heykel kundakçıları 35 kez galip gelmiş. Heykel, yalnızca 16 defa Noel devrini inançlı bir formda geçirmiş.
Kent yetkilileri tarafından verilen bilgiye nazaran, heykelin akıbeti, her yıl internet canlı yayınına yaklaşık 120 bin izleyiciyi çekiyor. Yetkililer, heykelin 50 yıldır yapılan taarruzlar nedeniyle meşhur olduğun farkında olduklarını fakat kent halkı için güzle bir sembol ve iş yerleri için de değerli bir gelir kaynağı olduğu için heykeli korumak için ellerinden geleni yapacaklarını belirtiyor.
1966’dan günümüze Gävle Keçisi’nin yaşadığı kimi değişik yakma teşebbüsleri
Araçlı akın -1976: Bir öğrenci, heykelin art bacak kısmına modifiye ettiği arabası ile çarparak heykelin çökmesine neden oldu.
1979: Heykel şimdi tamamlanamadan yakıldı
Askerler korudu – 1985: Hem güvenlik vazifelileri, hem de askerler tarafından korunsada yakılmaktan kurtulamadı. Birebir sene Guiness Rekorlar Kitabı’na girmeye hak kazandı.
Webcam yerleştirildi – 1996: Birinci sefer heykele odaklanmış bir webcam kuruldu ve Noel dönemini hasarsız olarak atlattı.
Kar fırtınası sırasında yakıldı – 1998: Kundakçılar ağır tipi altında heykeli yakmayı başardılar.
Şaşkın bir turist tarafından yakıldı – 2001: Heykel, 23 Aralık 2001 tarihinde Lawrence Jones isminde Amerikalı bir turist tarafından yakıldı. Lakin, heykeli yaktıktan sonra kaçmak yerine heykelin yanışını izleyen Jones, gelen polis tarafından gözaltına alındı. Jones gelen polislere, heykeli yakmanın büsbütün yasal bir İsveç geleneği olduğu konusunda İsveçli arkadaşları tarafından kandırıldığını söylese de 18 gün mahpusla cezalandırıldı.
Ateşli ok taşıyan Noel babalar tarafından yakıldı – 2005: 3 Aralık 2005 tarihinde Noel Baba ve kurabiye adam kılığına girmiş bir küme kişi tarafından ateşli ok atılarak yakıldı.
Helikopter ile çalınmaya çalışıldı – 2010: Kimliği bilinmeyen iki kişi tarafından heykelin güvenliğinden sorumlu bekçiye 50 bin kron rüşvet teklif edildi ve heykel helikopter ile kaçırılmaya çalışılsada başarılı olamadılar.
Ağır güvenlik tedbirleri – 2017: Heykelin etrafına çift çit yerleştirildi., 24 saat izleyen güvenlik kameraları ile webcam kuruldu. Güvenlik vazifelilerinin yanına ek olarak ‘gizli’ bir tedbir daha alındı. Noel devrini olaysız geçirdi.
Neden keçi?
İskandinavya’da Noel periyodunda Santa Claus’un armağanlarını keçi sırtında gezerek dağıttığına inanılırdı. İsveç’te Yule keçisi en tanınan Noel süsleri ortasında yer almaktadır.
Şayet siz de Gävle keçisini akıbetini merak ediyorsanız aşağıdaki temas aracılığı ile canlı olarak takip edebilirsiniz.
https://www.visitgavle.se/sv/gavlebocken
NTV