İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa (İÜC) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Sabancı Üniversitesi ve TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü tarafından toraks bilgisayarlı tomografide (BT) kullanılmak üzere geliştirilen yapay zeka yazılımı ile akciğerdeki yeni tip corona virüs (Covid-19) tutulumu 50 saniyede yüzde 95 doğruluk oranıyla tespit edilebilecek.
İÜC Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Osman Kızılkılıç, yaptığı açıklamada, Covid-19 hastalarının izolasyon önlemlerinin alınması ilaç tedavisi başlanması, gerekirse de hastane yatışlarının yapılması için ellerinde süratli teşhis konulmasını sağlayan PCR testi, bilgisayarlı tomografi ve akciğer grafisi bulunduğunu hatırlattı.
Bilgisayarlı tomografinin, çok daha hafif tavırları gösteren bir inceleme formülü olduğu için bilhassa tercih edildiğini aktaran Kızılkılıç, bu nedenle, bu usulü nasıl daha süratli hale getirebileceklerini ya da günlük iş akışında olumlu olan hastaları nasıl önceleyebileceklerini düşündüklerini lisana getirdi.
DOĞRULUK HİSSESİ YÜZDE 95
Bu kapsamda, Sabancı Üniversitesinden Prof. Dr. Berrin Yanıkoğlu Yeşilyurt’un önderliğindeki takımla irtibata geçtiklerini, birlikte hastaların imajlarını değerlendirdiklerini, bunları radyoloji tarafından okuyarak bu hastalarda radyolojik bulguları özetlediklerini, Sabancı Üniversitesinin de bilgisayar ve makine öğrenme tarafında dayanak verdiğini anlattı.
MAKSAT SÜRATLİ VE YANLIŞSIZ TEŞHİS
Prof. Dr. Kızılkılıç, “Geliştirilen yazılımla şu anda 50 saniye civarında yüzde 95 doğruluk hissesiyle, çekildiği anda hastada Covid’e ilişkin olumlu bulguların olduğunu bize bildiren, doktora evvelce bir rapor veren, hekimi uyaran bir sistemi geliştirmeyi başardık.” bilgisini verdi.
Cerrahpaşa’dan 8, Sabancı Üniversitesinden 5 kişinin projede emeği bulunduğunu aktaran Kızılkılıç, “Buradaki asıl maksat, hastaya süratli teşhis koymak, hakikat teşhis koymak, hakikat tanıyı hasta bazında, hastayı özelleştirmiş bir teşhis halinde koymak. O nedenle bundan sonra da bu yazılımlar daha geliştirilebilir, akciğerde kanser taramaları, nodül taramaları için, mamografilerde göğüs kanserlerinde kullanılabilir. Bütün bu yazılımlarla yapılmaya çalışılan şey, hastalara yanlışsız tanıyı daha süratli biçimde koymak.” diye konuştu.
Kızılkılıç, geliştirilen yazılımın prototip haline geldikten sonra ticari bir yazılım olabileceğini ya da insanlığın ortak kullanımına sunulabilecek bir proje haline dönüşebileceğini belirtti.
Projenin klinik çalışmalarının devam ettiğini aktaran Kızılkılıç, “Şu anda tıbbi süreçlerine devam ediyoruz lakin klinikte artık yüzde 95 muvaffakiyete ulaştığı için şu anda kullanıyoruz.” dedi.
AMAÇ YÜZDE 100 DOĞRULUK
Sabancı Üniversitesi Bilgisayar Bilimi ve Mühendisliği Programı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Berrin Yanıkoğlu Yeşilyurt ise Mart 2020’nin sonunda İstanbul Kalkınma Ajansı’nın covid-19’a karşı yapılabilecek araştırmalar konusunda bir daveti olduğuna işaret etti.
Prof. Dr. Yeşilyurt, İÜC ve TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsünün kendilerine ortak bir fikirle gelmeleri üzerine birlikte çalışmaya başladıklarını, 8-9 ay üzere bir müddette de bu sistemi geliştirdiklerini aktardı.
Yazılımı geliştirmeye devam edeceklerini belirten Yeşilyurt, “Şu anki saniyeler yani 1 dakikanın altında çalışması zati bizim için çok çok kâfi. O müddet içinde hasta odadan bile çıkmıyor. Münasebetiyle hızlandırmak değil ancak bunu yüzde 100’e daha ne kadar yaklaştırabiliriz, doğruluğunu artırmaya çalışabiliriz.” diye konuştu.
Tabiplere yardımcı olacak bir şey yapmanın çok keyif verici olduğunu söyleyen Yeşilyurt, projede emeği geçen öğrencilerine de teşekkürlerini iletti.
ERKEN İZOLASYON AVANTAJI
İÜC Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Gülşen, acil servise teneffüs sorunuyla başvuran ve Covid-19 kuşkusu olan hastalardan akciğere yönelik bilgisayarlı tomografi incelemesi istendiğini ancak hasta sayısının yüksek olduğu hastanelerde tomografi imgelerinin radyologlarca incelenip acil servisteki tabibe bilgi verme sürecinin birkaç saati bulabildiğini anlattı.
Bu probleme bir tahlil üretmek isteğiyle yola çıktıklarını aktaran Gülşen, geliştirilen yapay zeka yazılımının çalışma modeline ait şu bilgileri verdi:
“Covid-19 kuşkusu olan hastanın tomografisi çekildikten çabucak sonra hastaya ilişkin tomografik imajlar yapay zeka yazılımına iletilmekte, yazılım imajları taradıktan sonra Covid-19 bulguları mevcutsa hastanemizin otomasyon sistemine hastayla ilgili ikaz göndermektedir. Yazılımın gönderdiği bu ihtar hem hastayı tomografi çekimine yönlendiren doktoru hem tomografi çekimini gerçekleştiren radyoloji teknikeri hem de tomografiyi raporlayacak olan radyoloji doktorları tarafından görülebilmektedir. Tüm bu süreç 1 dakikadan kısa bir müddette, ortalama 45 ila 50 saniyede tamamlanmaktadır. Bu sayede yapay zeka sisteminin ikazıyla şimdi daha tomografi çekim odasındayken hastanın süratle izolasyonu sağlanmaktadır. Ayrıyeten nöbetçi, radyoloji tabipleri tarafından sistemin Covid uyarısı verdiği hastaların tomografileri öncelikli olarak değerlendirilip, acil servis doktoruna bilgi verilmesi ve bu hastaların tedavilerine daha erken başlanması mümkün olabilmektedir. İzolasyonu erken sağlamakta çok büyük bir avantaj doğuruyor bizlere.”
Doç. Dr. Gülşen, Türkiye’deki bilgisayarlı tomografi aygıtları ve tıbbi koşullarla uyumlu olarak daima geliştirilmesini hedefledikleri yapay zeka sisteminin bilhassa hasta yoğunluğu fazla olan hastanelerde çok yararlı olacağını düşündüklerini, bu nedenle ülke genelinde yaygınlaşmasını dilediklerini kelamlarına ekledi.
NTV
