NTV- Dış Haberler
Havai fişeklerin tarihi kaynaklara nazaran, Çin’de, karabarutun icadının bir uzantısı olarak keşfedildi.
Hem kullanması hem de üretilmesi büyük itina istiyor.
Çin yeni yılı ve ilkbaharın ortasındaki Ay Şenliği havai fişek şovlarını izleyebileceğiniz, dünyadaki en büyük tertiplerin başında mekan alıyor.
1980’lerde Çin’in dünyaya açılması ve yabancı ithalatçılara sunduğu birinci eser ise yeniden havai fişekler.
Birçok bilirkişinin “havai fişek kalkınması” olarak tanımladığı bu birinci periyodun akabinde Çin yüzde 80’lik hisseyle, hala dünyadaki en büyük havai fişek üreticisi ve ihracatçısı.
Onu yüzde altıyla Hollanda, akabinde küçük üretim ve ihracat rakamlarıyla Brezilya, Almanya ve Polonya izliyor.
Üretim kapasitesi çok düşük olan Türkiye, global oyuncular listesinde taraf almıyor.
Bir kutlama yahut şenlik için hazırlanan havai fişekler EN BÜYÜK FACİA HİNDİSTAN’DA YAŞANDI
Havai Fişek üretimi epey sıkıntı, tehlikeli ve muhakkak itina gösterilmesi gereken bir üretim sürecine sahip.
Geçmişte yaşanan en büyük Havai fişek kazaları çoğunlukla üretim sürecinde, Meksika, Hindistan, Endonezya, Rusya ve Brezilya’da yaşandı.
Kayda geçenler arasında yakın periyottaki en büyük kaza Hindistan’ın Kerala kentindeki bir tapınakta yaşanan havai fişek faciası.
111 kişinin öldüğü 400’den fazla kişinin yaralandığı bu faciayı, Meksika’da iki yıl üst üste ve iki münferit fabrikada yekun 100 kişinin vefatıyla sonuçlanan üretim kazaları izliyor.
HAVAİ FİŞEK NASIL YAPILIYOR?
Havai fişeklerin birçoklarının temel bileşeni barut. Fişeğin alt kısmındaki fitil bir kıvılcım yardımıyla ateşleniyor ve buradaki barut patlayıp, fişek havaya fırlıyor.
Daha sonra, fişeğin içindeki “zaman ayarlı” 2. bir fitil devreye giriyor. Bu fitilin ateşlediği barut, “yıldız” ismi verilen küçük modülleri patlatıyor.
Yıldızların içlerinde; yakıt, oksitleyici unsur, metal bileşenleri ile bunları bir arada tutmaya yarayan şahsi kimyasal unsurlar bulunuyor. Yıldızlar patladığında gökyüzünde farklı renkler ve haller oluşuyor.
Özetle, hem fırlatan mekanizma hem de fişeğin içeriği kolay yanan ve patlayan kimyasal bileşenlerle donatılmış durumda.
En büyük ihracatçı Çin’de havai fişek üretimi çok sıkı güvenlik kuralları ve yönergelere bağlanmış.
Kurallara uymayanlara getirilen cezalar ise, fabrika sahibi ve işletmecilerine “para değil” mahpus cezası formunda uygulanıyor.
Zira havai fişek üretimi ve şovları “ciddiye alınan” ve “sıkı güvenlik” isteyen süreçler olarak kabul ediliyor.
TEHLİKELİ CÜMBÜŞ: HAVAİ FİŞEK
NTV
